Leven op een bubbel van gelul

Aquarel EJ Eelkema van It Reade Klif in de tijd van Jacob van Lennep

Leids student en schrijver Jacob van Lennep (1802-1868) liep met zijn studiegenoot Dirk van Hogendorp in de zomer van 1823 door het nog onschuldig ogende Nederland, van voor de Industriële Revolutie.

Zijn reis door Friesland begint in Lemmer, na daar aan te komen met de veerboot vanaf Amsterdam.

Van Lennep begint zijn wandeling in Zuid West Friesland, een streek die nog steeds van agrarische productie en toerisme leeft. Sneek heeft in zijn tijd nog maar 6000 inwoners, nu 40 duizend als ik me niet vergis.

De Friezen haalden hun welvaart uit sappige weiden, en de daarmee samenhangende verkoop van boter aan de Engelsen. En ‘touwslagerij’, dus de teelt van hennep en vlas voor scheepstouw.

Het Klif anno Nu

Zijn wandeling door het kleinschalige Nederland met 1- 2 miljoen inwoners dat leefde van het land, roept de vraag op: waarop drijft de welvaart van een regio? Uiteindelijk moet onder iedere vorm van welvaart een vorm van nijverheid en primaire productie liggen, die de rest ondersteunt.

En Skarl, het buurtschapje op het Klif

Of het nu landbouw, visserij, grondstof-winning is. Op Schiermonnikoog sprak ik een Hongaar die stelde dat hij nergens zoveel weelde had gezien als in Nederland, afgemeten aan de aanblik van onze huizen. Alles even afgewerkt en netjes. Dat is helemaal zo bij Friese tuintjes, alles aangeharkt en strak.

Us Mem, met zicht op Reade Klif. De Koe was in de tijd van Van Lennep de welvaartsdrager van Friesland. En zij is dat nog, maar dan voor minder personeel. De rest is subsidie en toerisme

Die welvaart van hoog tot laag, die danken we – naast een restant van een goede werkmentaliteit- aan Slochteren sinds 1959. Een gasbel. Het feest kon niet op. In 2017 bedroeg de rente over onze staatsschuld al 10 miljard euro. Hop, dat verdwijnt zomaar in het gat dat ‘schuldeisers van de Staat der Nederlanden’ heet.

Volgens Staatsschuldmeter.nl loopt Neerland’s collectieve schuld aan bankiers en handelaren in Staats-obligaties per seconde op met 330 euro.

We staan al 60 duizend euro per werkzame Nederlander bij schuldeisers in het krijt, een kleine 30 duizend euro per ingezetene. En iedere week importeren we daar vrolijk nog 500 werkeloze Islamieten en Afrikaantjes bij (Ach-Wat-Zielig-Zoekers), producten van Globalisering die de rest van hun leven op onze geleende welvaart (een schuldbubbel) komen teren.

Ons Hart van Nederland is zo groot, het Hotel legt de rekening wel bij Het Collectief/latere generaties ( = schuld)

De Skyline van het prachtige dorpje Warns

Dat is de prijs voor de morele superioriteits-gevoelens van het voormalige dominees-landje, dat gidsland wil zijn bij het redden van de Planeet (Klimaatwet). En niemand die het feestje van geleende welvaart durft te bederven door de bubbel door te prikken.

Dus leent De Staat der Nederlanden jaarlijks nog miljarden bij.

Met ‘geld’ – zoals de Euro – kan het echter net zo zijn als met geleuter van een Alterra-ecoloog of De Levende Natuur-redacteur: wanneer iemand zegt ‘die Keizer heeft geen kleren aan’, en iedereen gaat die iemand geloven. Dan is zulke ‘waarde op afspraak/door sociale toekenning’ in 1 klap verdampt.

Vroeger was geld van edelmetaal, en daarom stond ook ‘God zij Met Ons’ op de Gulden-rand. Kon je dat edelmetaal er niet afschrapen, zonder dat God van de munt verdween. God was vanaf het begin al niet op de Euro te vinden.

Ja waarom- behalve dankzij leven in een land met exorbitante geleende welvaart/subsidie- ga je anders ‘veranderingen in de plantengroei van vennen bij Oisterwijk en Boxtel’ problematiseren, en afsluiten dat er ‘nog een lange weg te gaan is naar herstel van de voormalige diversiteit in structuur en in soorten’.

🙂 Behalve dan dat je van jongs af niets dan exorbitante welvaart gewend bent. Nooit echt hoefde te werken ‘in het zweet des aanschijns’.

Brandganzen bij Gaast

Ook de meeste van de Nederlandse autochtone ingezetenen maken niets dat enige waarde toevoegt, en meer dan de helft ontvangt enige vorm van staats-toelagen. Ik krijg ook zorg-subsidie. Die subsidie van bijna 60 euro vangt de verdubbeling van de zorgpremie van Ohra in 12 jaar tijd precies op.

het boek dat we bespreken

De mensen die werken met een relatief hoog inkomen voegen ook vaak geen waarde toe. Zo kampt Nederland met een overschot aan Volstrekt Nutteloze Academici (VNA). Linksige leuteraars, die via een bubbel van gelul ‘waarde’ creëren, zijnde ‘problemen voor anderen die onze kennis als oplossing vragen’ .

Ecologen, Sociologen, Politicologen, Genderdeskundigen, Astrologen, Klimaatwetenschappers, journalisten, Economen: de priesterkaste van een seculier ex-domineesland, afkomstig van universiteiten die ‘zoveel mogelijk studenten’ als verdienmodel hebben: dat levert geld van De Staat.

Dijk bij Stavoren

Ecologen bestaan vanwege hun probleem-creerend vermogen, de groene algen waarop de schimmel van bureaucratie kan bloeien in symbiose.  Die ecologen en milieu-bureaucraten parasiteren ergens op een productieve sector.

De sappige weiden bij Sondel, Friese Zuidwestkust, vroegere bron van welvaart via boterverkoop

Ergens moet een backup van reele waarde liggen in de economische voedsel-pyramide, waarop het VNA vervolgens inteert. Zoals goud vroeger bij de goudstandaard waarop de Dollar leunde, en olie bij de Petrodollar. Wanneer je een economie ook als een ecosysteem kunt zien, waarbij rollend geld de economische energie is die het weefsel bijeenhoudt.

Zuiderzeedijk bij Laaksum

Van Lennep ontmoet plaatsen in bloei als Bolsward waar hij de jonge blonde meisjes looft. Van Lennep doet pogingen tot gedichten over dat Elfsteden-stadje.

Hij is- vooral door zijn levensstijl- met Piet Paaltjens (Francois Haverschmidt, pleegde zelfmoord in 1894) samen zo ongeveer de enige poging tot Romantiek in 19de-eeuws Nederland.

Bij het Zijl waar ook de Joodse begraafplaats is. Veeteelt is primaire productie

Van Lennep dicht een hoog ‘Groeten van Sint en Piet’-gehalte.

Kijk, haar hals en armen zijn blanker dan een wit gewaad,

vuriger gloed straalt uit haar ogen dan van het gouden oorsieraad

Meer nog van de zon in’t westen kan haar aanblik glans verspreiden

Lieflijk, Bolsward, zijn je vesten, maar liever nog je meiden

Arche-typische blonde Friezin, toevallig ook uit Bolsward

Wanneer Friezinnen nog niet in het broedmoeke-stadium zijn beland met plofdijen en bloempotkapsel, zo voor hun 20ste, dan kunnen ze heel even mooi zijn, de echte klassieke blondines.

De gedichten van Piet Paaltjens over blonde Friezinnen zijn mooier, die slechts even een glimp van een blonde Friezin opvangt, voorbijrijdend in de Dilligence (paarden-tram). Vol aan zelfspot grenzende melodramatiek dicht Piet Paaltjens dan in Des Zangers Min:

De jongling werpt zijn dichtersblik
’t Raam uit en ’t rijtuig in,
En, hemel, hoe toevallig! – juist
In ’t oog van een Friezin;

Van een der liefste meisjes uit
Die landstreek, “in wier lijn”
Reeds Starter heeft gezongen, dat
“De schoonste vrouwen zijn.”

Friezin bij It Reade Klif

’t Oorijzer fonkelt bij het licht
Eens lucifers, dien vlak
Voor ’s dichters huis een passagier,
Die rooken wou, ontstak.

Maar meer dan goud, meer dan ’t juweel
Op ’t blanke voorhoofd, gloeit
Haar oog, dat als met tooverkracht
Des zangers blikslag boeit,

Het hart hem zet in laaie vlam
En, met een rauw “o jé!”
Met harp en al hem neersmijt op
Zijn dichterscanapë.

Vogelhut bij Oudemirdum: landen met ‘vogelkijkhutten’ moeten wel extreem welvarend zijn

In ledigheid in de vogelhut tot nutteloosheid zijn 🙂 Wietteelt is wel weer primaire productie

Als Van Lennep via het Rode Klif naar Stavoren wandelt vindt hij een plaatsje in verval:

Nadat wij uit het bos kwamen, daalden wij door kreupelhout af in weilanden, beklommen de dijk en liepen daarover langzaam omhoog naar het zogenaamde Rode Klif, een heuvel op de dijk, waarvan men zegt dat er vroeger de Friese koningen gehuldigd werden en op een schild omhoog geheven.

De zee heeft onlangs de helft van het klif weggespoeld, zodat die nu aan de zeekant heel steil is geworden en de ingewanden van het duin zichtbaar zijn.

Stavoren met Duitse meisjes vol plezier…Recreatie staat WEL op het netvlies van bestuurders…

Om zes uur kwamen wij door een boeren-landhek in de oude Stad Stavoren, tegenwoordig een ellendig toonbeeld van vervallen grootheid. Het gras groeit er over de straten en we kwamen slechts twee personen tegen in de hele plaats.

In de vrij grote herberg, vertelde de kasteleinsvrouw ons dat er in haar tijd nog drie sscheepstimmerwerven waren geweest. Die waren helemaal afgebroken, en dat tweederde van de bevolking in de laatste twintig jaar de stad verlaten had.

Tengevolge daarvan waren de poorten al gesloopt en werden de huizen vaak afgebroken.

…nog 3 IJsselmeerkottertjes gespiegeld in vergane glorie van visserij-magazijntjes

Welvaart moet ergens op leunen, en kan ook weer verdwijnen.

Hier Rust Gerrit Zeldenrust bij Oudemirdum

Tegeltje

Vrachtvaart Zuiderzee

Rietsnijders, primaire productie

Bot-visser bij haventje Laaksum

Het is -historisch gezien- meer vanzelfsprekend dat de meerderheid van mensen in armoede leeft. En dat welvaart komt en gaat, bloeiperiodes waarna verval intreedt.

Tsja, of ik wel waarde toevoeg….. 🙂 Altijd goed daarover na te denken als Zelfstandige Zonder Perspectief (ZZP)

Nou, vooruit, deze foto dan nog als uitsmijter van de Friese Zuidwestkust.

Over die heerlijke beetpak-billen had Jacob van Lennep als Leidse student vast iets gedicht als:

Meer nog van de zon in’t westen kan haar aanblik glans het gemoed verstillen

Lieflijk, Friese Zuiderzee, zijn je kusten, maar liever nog je jonge damesbillen

Ga ik ook bestellen!

Of je nu voor of na de Industriële Revolutie leeft, de menselijke natuur is het zelfde gebleven. Van Lennep schijnt rokkenjager geweest te zijn, volgens zijn biograaf Marita Mathijsen, en hij had deze aanblik zeker op waarde kunnen schatten. Als afsluitend citaat van Mathijsen:

Ik zie in vrijwel elk werk van hem dat de onzekerheid van iemands status centraal staat. Het leven lacht iemand toe, en dan gebeurt er iets waardoor die in de ellende stort

Daar kun je bijna een beeldspraak in zien voor Modern Nederland.

2 Replies to “Leven op een bubbel van gelul”

Laat een reactie achter aan mikkie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *