De Hop verheft zicht in de tuin van De Abdij van Langweer
Familiebrouwerij Gulpener in Gulpen houdt op zondag 9 september weer haar jaarlijkse hop-oogst met bijbehorend feest. Zij zijn de enige brouwer in Nederland met eigen hopveld bij Reijmerstok. Van nature groeit de hop langs bosranden, waar hij zich rond bomen de hoogte in wurmt.
Steven VandenBerg
Wie hop wil oogsten, moet dus de hoogte in. De plant wentelt zich in de natuur met de klok mee rond wilgen en elzen. Hoptelers moeten die klim faciliteren door hun eigen kunstmatige bos aan te leggen, met hopstaken van 6 meter hoog.
De vrouwelijke bloemen met daarin lupuline. Ik had dit jaar veel last van luis, en dus zie je als het goed is hier een verpoppend lieveheerstbeestje
Aan die klim dankt ‘hop’ ook zijn naam, het is oud-Germaans voor ‘verheffen’. Zoals de kreet ‘Hup Holand Hup’ het voetbalteam boven zichzelf moet doen uitstijgen.
Wetenschappers van het hop-onderzoekscentrum in het Beierse Huell vonden een alternatief. Zij ontwikkelden dwerghoprassen, zodat je zonder hoogwerkers en ladders kan oogsten. In Engeland bestaat volgens hen nu al 20 procent van de hopteelt uit die dwergrassen.
Het gele poeder als je de bel opent
Mijn eigen Humulus lupulus krijgt ook al weer stevige bellen, de uitgegroeide vrouwelijke bloemen waarin het gele poeder zit, het lupuline.
Die hars gebruiken brouwers voor de houdbaarheid en bitterheid van bier. Eigenlijk is die hars het natuurlijke insecticide, waarmee de plant zich tegen belagers verdedigt als de hopboorder en hopluis.
Bij warme en droge juli-maanden zoals we ook dit keer weer hadden gaat het zogenaamde ‘alfazuur’-gehalte in de bellen omlaag.
Met ook al een droge zomer in 2013 en 2015 ontstaat dan dus een schaarste aan ‘alfazuur’, de hars die als bitterstof fungeert bij bier.
Wanneer je goed oplet, vind je her en der langs bosschages ook de wilde hop-plant, zoals deze zomer aan de Regge in Overrijssel, maar ook slingert hij zich een weg rondom verkeersborden.
Hopstreek van Poperinge bij de Abdij van Westvleteren
De grootste hopvelden vind je in de buurt van Poperinge, waar ik deze reeen fotografeerde. Tot in juni groeit de Hop in de hoogte met 30 cm per dag, daarna in de breedte
De benedictijnse non Hildegard von Bingen beschreef als eerste in de twaalfde eeuw hoe hop de houdbaarheid van bier verbetert. Daarnaast zou hop seksuele overprikkeling tegengaan, en werken als slaapmiddel.
Wilde hop aan de Regge in Overijssel
De Gids voor geneeskrachtige planten schrijft de slapeoze medemens voor om een kussen te vullen met hopbellen, de vrouwelijke vruchtkegels. Ook de farmaceutische industrie richt zich steeds meer op de medicinale werking die de monniken er al aan toedichten.
Thuis brouwen bij Gep Mannak, vroeger ingenieur bij Heineken
Het meest verheffende aan hop is natuurlijk dat je er lekker bier mee kunt brouwen.
Korrels waar de thuisbrouwer gebruik van maakt.
Als thuisbrouwer kun je hop in korrels kopen, die je dan in een zakje in de brouwketel hangt. Mijn eigen hop is in de praktijk van precisie-brouwen niet geschikt, omdat je het ras niet kent en dus het alfazuurgehalte. Je kunt de smaak dus niet sturen.
OP bezoek bij Mannak, die ook zijn eigen hop heeft
Het enige leuke aan sport; het bier na afloop
Dagelijks – na een uur of vier- drink ik speciaal bier: het is veruit het beste anti-depressiva dat beschikbaar is, je klokt enkele van die frisse slokken langs je verhemelte en de staat waarin je dan- al dan niet in goed gezelschap (bv per Facetime teleborrel)- belandt is als een vorm van geluk te beschrijven.
Eerst moet je met diepe tegenzin sporten, kung fu-kata’s doen en/of rennen in het bos, dagelijks 50 pushups, 100 situps, 10 maal optrekken, 100 maal rammen op een bokszak. De zweep er over.
Het enige leuke aan sport is het bier na afloop. Maar wie hart voor zichzelf heeft, is hard voor zichzelf. Na de inspanning heb je de beloning verdiend, punten voor zelfwaardering. En dan kun je ook echt genieten.
De hop in een zakje
Een van de beste argumenten voor de waarheid van het christelijk geloof is dan ook wel, dat christelijke monniken zulk lekker bier kunnen brouwen. En aan de vruchten kent men de boom.
Wilde hop slingert zich rond een verkeersbord
Overigens kwamen de eerste ‘speciaal’-bieren pas eind jaren ’60 en begin jaren ’70 op de markt. Volgens mij was Duvel in Moortgat in 1970 de eerste. Dus de ‘pils’ was er eerder dan al die fijnproevers-biertjes die nu zo populair zijn.
Vroeger kon je ook niet zo op smaak sturen als nu gebeurt, men brouwde op hoop van zegen, trial and error- omdat niet bekend was hoe gisten werkten of hoe microben de smaak konden verpesten. Pas door bio-chemicus Louis Pasteur (1822-1895) werd in 1860 definitief getoond dat bacterieen niet ‘spontaan’ ontstaan, maar uit bv de lucht komen.
Die kunnen dus je bier bederven, dat er melkzuur in komt. Daarom Pasteuriseren de grote brouwers hun bier tussen 60-80 graden na gisting.
Zou het toeval geweest zijn dat Linnaeus een aparte plantenfamilie beschrijft met maar 2 leden, hop & cannabis ?
Of wist ie er meer van?
Jos.