Goede weiden, slechte weiden

Bij de Paasviering in Jorwerd in de Friese Greidhoeke (onze prairie) merkte predikant Hinne Wagenaar op dat ze bij de ochtend-wandeling veldleeuweriken hadden gehoord. In de Leonserpolder. Hoe bijzonder! In de steriele raaigrasmatten van megastal-boeren is het Stille Lente, de dystopie van Rachel Carson (1962) zonder zingende vogels.

Niet door pesticiden (het door Carson gevreesde DDT, dat in 1972 werd verboden) maar door hyper-intensivering. Wat je in het Friese voorjaar nu beleeft is een soort Stille Zaterdag, zonder de Opstanding van Pasen. Na kruisiging op Goede Vrijdag van alles van Waarde dat weerloos is, wat niet ‘meetbaar’ is en dus niet bestaat op papier, wat niet in krediet of subsidie valt uit te drukken.

Leonserpolder

Tot in dagboeken van soldaten in de Eerste Wereld Oorlog voor aanvang van de Battle of the Somme keert die leeuwerikenzang terug, als iets dat ze- uit het leven gerukt- dan niet meer zouden beleven, zo was hun weemoedige overpeinzing. Het Leven, dat is waar de leeuwerik over zingt. En hoe ze zich dat niet konden voorstellen, dat te moeten missen. ‘Dat dit er dan niet meer zal zijn’….

Wel, het is LTO Nederland, de Rabobank, Friesland Campina en Overheid bijna overal in Fryslan gelukt. Maar niet in de Leonserpolder bij Jorwerd, waar de tijd sinds 1983 is tegengehouden

Die polder is met nog enkele weides in de Friese Greidhoeke sinds 1983 als weidevogelreservaat is aangekocht door Natuurmonumenten, zo beschrijft dit artikel in De Levende Natuur in 2006. Dat is in het zelfde jaar dat ‘natuur’ als beleidsonderdeel van het Ministerie van Onderwijs en Cultuur naar ‘landbouw’ overging.

Goede weiden…vol leven en kruiden.Leons op de achtergrond

De Leonserpolder wordt op weidevogels beheerd door lokale boeren.

Op de manier die toen nog gangbaar was, voor meer ruilverkavelingen de percelen straktrokken, verder ontwaterden en egaliseerden. Zoals ze nu stapsgewijs verder het eeuwenoude krekenlandschap dat rond de gedempte Middelzee ontstond (rond 1200) van karakter ontdoen. Haastige spoed, en hoge grondprijzen. Zoals het ging, voor mestbeleid vanaf 1987 werd ingezet, mestinjectie werd geintroduceerd met miljarden euro’s lastenverzwaringen voor boeren.

En voor de vos en bunzing algemeen werden in weidegebied, die eieren en kuikens oppeuzelen. In mijn jeugd nog nauwelijks een probleem, nu vind je in kale weilanden een vossenbouw.

Slechte weiden, doodse stilte met hoogglans….de boer slaagde er in om ook die laatste ene bloem te elimineren. Dat scheelt weer 1 cent.

Wanneer je van Jorwerd af loopt over de dijk naar De Him zie je zo aan beide zijden van die dijk een verschil in tijdsopname. Aan de linkerkant de koele velden des doods van de boer met megastal en hypotheekschuld bij de Rabobank, en op de achtergrond de kerktoren van Mantgum.

De boer- als je dat nog zo kunt noemen- slaagde er in ook die ene bloem nog uit te roeien. Doodse stilte.

Kievit jaagt kiekendief na boven kruiden- en vogelrijke velden

En aan de rechterzijde met het torentje van Leons op de achtergrond, daar kwetteren de grutto’s, de kieviten duikelen en als een kraai, buizerd of kiekendief overvliegt, dan komt plots een hele bende woedende weidevogels opstuiven om de ongewenste indringer naar de uitgang te taxi-en. De weilanden hebben ook een andere glans, ze zitten vol kruiden en pinksterbloemen.

Weemoed. Voorjaar 1983 was ik 7 jaar en altijd in de weilanden te vinden, vol leeuweriken met hun jubelende parachutevlucht, lof zij Het Leven nadat de donkerte van de winter was verdreven.  Je keek uit naar de terugkeer van de boerenzwaluwen. Je had overal jankende grutto’s en duikelende kieviten. Ik weet nog hoe het was.

Boeren deden toen nog om niet, wat nu enkel voor 45 miljoen euro subsidie of meer schijnt te kunnen per jaar via reddingsplannen, die peperdure openluchtmusea voor de grutto vestigen. Voor Natura 2000-verplichtingen en papieren voornemens. Voor drammerige miljoenenslupers van NGO’s uit Zeist die hier in Fryslan niets te zoeken hebben.

Een hypotheekschuld-hal, die de traditionele boerderij op de achtergrond drukt

Er zit een andere kosmologie achter beide weides, het zijn andere tijden, Interessante Tijden. Subsidie en papier moet nu samen binden wat vroeger met De Liefde bijeen bleef, liefdewerk met gesloten beurs van boeren samen met de nazorgers.

Voor God verdween uit Friesland.

..hoe Allah verscheen in Jorwerd

Hoewel, terug in Jorwerd zag ik de kinderen van Syrische vluchtelingen paardebloemen plukken. Hoe Allah verscheen in Jorwerd.

Syrische floppies plukken paardenbloemen, zoals Jac P Thijsse dat voorstond. Onze kindjes bliepen op hun mobieltjes

En Hinne Wagenaar heeft de kievit afgebeeld op zijn gebeds-sjaal. Misschien is het beter om net als bij het Paas-verhaal met de Wederopstanding, met het onmogelijke, rekening te houden…

Nij Kleaster Jorwert

In ons nieuwe boek ‘Ecomodernisme, het Nieuwe Denken over Groen en Groei‘ pleit ik voor zoveel mogelijk lastenverlichting voor boeren, de afschaffing van al te kostbaar milieubeleid. Die mestinjectie, wat heeft die nog voor zin.

Wanneer de lasten van boeren lichter worden, wie weet krijgt het Liefdewerk dan iets meer ruimte.

2 Replies to “Goede weiden, slechte weiden”

    1. Dankjewel, zou je wel aub onder je eigen naam reageren, dit is geen extreme politieke site of kinderporno-weblog, dus je hoeft je voor je aanwezigheid niet te schamen of bij je baas te verantwoorden…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *