Een kunstheup, een pacemaker, dus waarom geen hersen-implantaat?

We gebruiken al veel techniek die onze lichaamsfuncties optimaliseert: zoals deze telescoop

Na mijn blog over de mobiele telefoon als verlengstuk van je lichaam, stuurde een lezer dit verhaal over Neuralink van Elon Musk van Tesla Motors. Neuralink onderzoekt technologie die je kunt ‘aansluiten’ op je hersenen, Human Brain Interfaces (HBI). Je kunt dan aan chips denken die je prestaties verbeteren, of een helm die je opzet die delen van je hersenen stimuleert zodat je vrolijk wordt. Fons de Poel van KRO’s Brandpunt liet zich eerder al een helm opzetten die hersendelen stimuleert waardoor je religieuze ervaringen krijgt.

En voor muzikanten is deze stimulerende koptelefoon al beschikbaar, de Halo Neuro die volgens de makers tot betere prestaties aanzet.

‘The Pentagon’s Brain’ van Annie Jacobson beschreef al hoe defensie-denktank DARPA onderzoek doet naar chips die hersenfuncties kunnen sturen, met 300 duizend potentiele proefkonijnen – soldaten die uit Irak terugkeerden met hersenletsel.

Het onderzoek is verwant aan Artificial Intelligence, machines ontwerpen die voor zichzelf denken en die taken van mensen kunnen overnemen. Je kunt bijvoorbeeld denken aan de 1,2 miljoen dodelijke verkeersongevallen per jaar die door menselijk falen ontstaan. Een machine kent de tekortkomingen van mensen niet, zo is de gedachte.

In Silicon Valley California is in 2008 al een universiteit opgericht met hulp van de wizzkids van Google en andere internetfirma’s, Singularity University die zich op zulke innovaties richt.

…en voor lopen gebruiken we al kunstmatige zolen: schoenen

Hersenen manipuleren zo oud als de mensheid
Het idee dat je een apparaatje gebruikt om je hersenen te stimuleren of sturen is zo exotisch niet. Mensen wiens hartritme verstoord is krijgen immers ook een pacemaker, mensen lopen al met kunstheupen. Mijn blog over de mobiele telefoon demonstreerde al hoezeer mensen met technologie vergroeid zijn. Stel dat je een minitelefoontje kunt inplanten, zodat je iemand kunt bellen door er enkel maar aan te denken. Of een Wifi-aansluiting direct op je hersenen.

Techniek die op je hersenen inwerkt is er al sinds de oertijd. Drugs en medicijnen, ontworpen voor een bekend effect. Zonder mijn bakje koffie in de vroege ochtend zou ik niet kunnen schrijven, en zo draait de hele Nederlandse ochtend-economie op cafeïne, een stof die je ‘natuurlijke’ prestaties verhoogt. De uitgaans-economie draait op milde en stevige vormen van sedatie via alcohol.

Een Fries gezegde luidt; ‘foar de kofje net eamelje’. Voor de koffie niet zeuren, ik ben voor een paar bakken koffie ’s ochtends niet productief. De Nederlandse ochtend-economie draait op cafeïne.

Met iedere techniek ligt 1 vorm van menselijk falen op de loer dat onuitroeibaar is: zijn morele falen.

Ik bestelde net ‘Anatomy of an Epidemic’ van Robert Whitaker. Over hoe de Amerikaanse psychiatrie vanaf de jaren ’80 vrijwel iedere menselijke tekortkoming als ‘ziekte’ en ‘stoornis’ ging beschrijven. Volgens Whitaker wilden psychiaters hun status verhogen van Freudiaanse praat-apen waarop de Volkskrant-strip Sigmund zijn persiflages baseert. Ze wilden echte pillendokters zijn, die medicijnen konden geven om mensen te ‘genezen’.

Een medische revolutie voltrok zich, op basis van 1 simplistische (materialistische) opvatting over de menselijke geest. Namelijk dat wanneer je ‘down’ bent, dan ligt dit aan een onbalans in je dopamine-huishouding. Door die veronderstelde ‘onbalans’ chemisch te beïnvloeden kun je da ‘genezen’.

En zo ben je helemaal gelukkig

Medicalisering van het leven
Ik sprak ooit een psychiater in de Rode Hoed in Amsterdam bij een symposium, die vertelde dat de chemische psychiatrie maar zwak stond, voortkwam uit 1 paper uit 1968 over serotonine-overdracht tussen neuronen. Of dat zo is, ik moet het nog uitzoeken en dus bestelde ik een serie boeken. Serotonine is een neurotransmitter, een stof waarmee neuronen geactiveerd worden. Door zowel onder- als overstimulering kun je een dopamine-tekort krijgen. Dopamine is een stimuleringsmiddel, dat ook vrijkomt als je een biertje neemt of iets dat je optimale feest-sterkte aanwakkert.

Je neuronen passen zich bij de situatie aan, het zijn lerende cellen. Zo kan depressie- een gebrek aan energie dat je besturingssysteem plat legt- meestal voortkomen uit stress-prikkels: signalen van je lijf dat je niet goed bezig bent, niet in de gezonde omgeving leeft.  Overstimulering van de serotonine-overdracht.

In 1986 kwam het bekende anti-depressivum Prozac op de markt, dat die serotonine-overdracht manipuleert, op basis van de toen zeer gebrekkige kennis over het functioneren van het menselijke brein..

‘Shell Shock Syndrome’ na een bommenregen, dat werd ‘Post Traumatic Stress Disorder’. Wat anderen je aandoen ligt plots aan jouw, dankzij de medicalisering van de maatschappij met Big Pharma BV als drijver

En ‘genezen’ doen dit soort dokters niet. Ze maken meer mensen ‘ziek’ door als ziekte te verklaren in hun DSM-handboek wat vroeger ‘pech’ of ‘het leven’ heette. Er werden- zo beschrijft Whitaker- steeds meer mensen ‘ziek’ verklaard. Een vrouwelijke FB-vriend psychiater praat al over ‘depressie bij jongeren’. Ja, vind je het gek dat je sjachrijnig wordt als je hele dag bestaat uit leven tussen vier muren.

Een mens is gelukkiger buiten in de zon, voor die constatering hoef je niet gestudeerd te hebben. Of stel dat je steeds vastgeklonken zit aan een telefoontje en steeds op jacht bent naar ‘like’-prikkels, Facebook als een sociale fruit-automaat: dan word je verslaafd, een junkie van aandachtsprikkels en al snel ongelukkig.

Als je nooit in de natuur komt, geen oog hebt voor de bloemen, geen oor voor de vogeltjes, en enkel bezig bent met voor velen de grootste bron van ongeluk die ook Schopenhauer al identificeerde: wat vindt een ander van MIJ (likes). Dat ge-like is een erg wankele basis om je welbevinden op te baseren.

Voor ‘geluk’ en genezing van haar tegendeel bestaat niet 1 silver bullet, het is een combinatie van zaken die je gemoed positief beinvloeden

Post Traumatic Stress Disorder
Er zijn dus vele risico’s aan techniek: zij kan verplichtend worden, dus dat men je gaat verwijten dat jij nog geen hersen-chip hebt en je ongeluk dus aan jezelf dankt. Of als je niet aan het ideaalplaatje voldoet: dan is het je eigen schuld als je geen pillen neemt.  Techniek wekt de illusie van een ‘silver bullet’ voor het leven waarmee je alles oplost. Een beetje als evangelisch geloof, dat je alle voorspoed belooft wanneer Jezus in je leven komt.

Cabaretier George Carlin beschrijft de verschuiving van ‘het ligt aan omstandigheden’ naar ‘het ligt aan jouw’ mooi in ‘Eufemisms’. Kwam je in de Eerste Wereld Oorlog gek uit de loopgraven weg door continue bombardementen. Dat noemde men ‘shell shock syndrome’. Een externe oorzaak maakte je gek. Logisch, iedereen zou gek worden van een bommenregen. Nu heet het ‘post traumatic stress DISORDER’. Het ligt plots aan jouw, dat iemand je in een akelige situatie dwong. En je moet ‘genezen’ worden.

Voor 1 quick fix is leven te complex en ook te somber. Je verliest immers iedereen die je dierbaar is – inclusief jezelf- vroeg of laat aan de dood. En wanneer je ergens niet ‘op je plek’ bent, of men noemt je zelfs ‘gek’, dan moet je beseffen: gekte (mensen met psychoses uitgezonderd die stemmen horen of geloven dat ze de Messias zijn) is vaak een sociale conditie, een gebroken been heb je ook alleen. Dat laatste kun je objectief vaststellen en laten repareren. Het eerste niet. In een andere sociale omgeving zou je ‘geniaal’ kunnen zijn.

Het omgekeerde is immers ook mogelijk van de door anderen aan jouw toegekende diagnose. Jij kunt normaal zijn gebleven terwijl iedereen gek lijkt geworden. Ongemak met een situatie kun je bestrijden door jezelf chemisch plat te leggen. Chemisch gevoed defaitisme. Maar je kunt dat ongemak ook aanwenden om je situatie te veranderen.

 

One Reply to “Een kunstheup, een pacemaker, dus waarom geen hersen-implantaat?”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *