In het tweede deel van IJsselmeer-Leaks over de visstand in het IJsselmeer vandaag de maatregelen voor de Kaderrichtlijn Water (KRW). Die regulering van Brussel bepaalde in 2000 dat een verdere terugdringing met +/- een factor 10 van opgelost fosfaat nodig zou zijn.

‘Waterkwaliteit’ heet nu bij de betrokken deskundigen-industrie praktisch het zelfde als ‘minder fosfaat’. Omdat dit ook vrijwel het enige concrete is dat je uit de KRW kunt afleiden, verder worstelt iedere waterbeheerder momenteel met het hoe en waarom van die KRW.

Dat afknijpen zou nodig zijn om vertroebeling met algen tegen te gaan. Uit die KRW volgen ook eisen om de vismigratie te verbeteren. Om aan KRW-eisen te voldoen is tussen 2010 en 2027 een bedrag begroot van 3,7 miljard euro, dus dik 200 miljoen euro per jaar.

Die 200 miljoen euro per jaar voor de beleids-industrie moet veel meer zijn dan wat de IJsselmeer-vissers verdienen. Zo staat eigenlijk bij voorbaat al vast wie het onderspit delft. Er zijn  meer mensen die hun brood verdienen met minder vis in het Nederlandse water, dan mensen die hun brood verdienen met MEER vis in het water: want dat zijn slechts een tiental broodvisers rond het IJsselmeer. En dus komen de glorie-jaren ’80-’90 voor de binnenvisserij nooit meer terug.

Van de 3,7 miljard euro KRW-belastinggeld is sinds 2010 al  2,2 miljard euro uitgegeven. Als ik het niet fout heb (trek direct aan de bel aub) betroffen die uitgaven vooral het nog verder afknijpen van fosfaat, via de RZWI’s (rioolwaterzuivering)

Ironisch genoeg trof ik gisteren in Stavoren dan ook onderstaand beeld: het restaurant ‘De Visserman’ heeft als specialiteit ‘steak-gerechten’. Alsof de visserman eieren voor zijn geld koos en zich maar toelegt op het bakken van runderen uit Argentinie, want schubvis uit het eigen IJsselmeer kan/mag hij nauwelijks meer vangen.

Algemeen Neergaande Trend
Zoals het ANT-onderzoek van Deltares in 2014 de vermoedens van vissers onderstreepte, kan dat helderder en dus voedselarmer water een veel kleinere visbiomassa voeden. Kunstmatige piek-jaren in de stand van spiering (een zalm-achtige) die in de jaren ’80 en ’90 voorkwamen, die keren dan ook niet terug. Voor een goede biologische productie heb je een gunstiger verhouding van fosfaat en stikstof in je water nodig, die de Redfield Ratio van 1:18 nadert.

Bij dat afknijpen hebben vooral zwemmers baat, en ecologen die zweren bij voedselarm water als de graal van ‘goede kwaliteit’ van natuur: wat dat ook moge zijn, als je het concreet wilt maken. Maar concreet maken, daar zijn ecologen meestal niet erg sterk in..

Naar wie gaat de 3,7 miljard euro voor Kaderrichtlijn Water?
Voor het levens-gevoel in Stavoren maakte ik dan nog wat vergane glorie-beelden van de 3-4 vissers die hier nog uit het IJsselmeer-water een stuk brood trekken. De IJsselmeer-visserij heeft in het totaal van belangen geen rol van betekenis. Voor het zwemwater is het huidige waterbeleid alvast WEL gunstig, en dus maakte ik ook bovenstaande foto van een bikini-meisje dat het heldere Zuiderzee-water uit stapt. En een meisje dat van plan is er in te stappen.

Ook om een klein beetje te geilen op afstand, lang leve de zomer. 🙂

Dit zie je toch liever in het water dan zo’n lelijke visser. Nou, dat geldt ook voor beleidsmakers: er zijn meer mensen die willen zwemmen dan mensen die een beroepsvisser kennen.

De bikini is overigens vernoemd naar de atoomproeven van 1954-1958 waarmee de Amerikanen de Bikini-atollen opbliezen. Verzonnen als naam voor dames-badkleding door marketeers, om die ecologische verwoesting een sexy randje te geven. Ja we leven in de eeuw van de PR, wat je ook ‘de op-gesekste leugen’ kunt noemen.

Dus nu denk je bij bikini aan billen en tieten in plaats van een eiland in de Pacific dat werd vernietigd door een kern-exlosie, en daarna een halve eeuw onder de straling zat. Al zijn er ook meer vrouwenbillen dan kernbommen, gelukkig. Dus sinds de jaren ’50 heeft de Bikini in opgeblazen vorm meer nut gehad dan als eilandje.

Wazige doelen als ‘goede toestand’
Voor een visser, vis en voor visetende vogels is het water ‘te schoon’, maar voor een zwemmer is het zo prima. Die belangen tellen mee, die van vissers niet.Opvallend bij KRW-onderzoekers is dat ze bij maatregelen voor -het alles behalve eenduidige begrip ‘waterkwaliteit’- alle belangen behalve de visserij meerekenen: het staat eenvoudig niet op het netvlies.

Zie bijvoorbeeld dit artikel van H20-Netwerk uit 2015 van Wim Twisk (Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard), Bas van der Wal (STOWA), Marcel van den Berg (Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Rijkswaterstaat), Marcel Klinge en Rob Nieuwkamer (Witteveen+Bos).

Alle wateren moeten in 2027 een ‘goede toestand’ verkeren. Maar objectieve normen ontbreken en ieder waterlichaam is weer anders. En dus kun je niet 1 maatregel opleggen voor alle wateren en het zelfde effect verwachten. Dat geven ze zelf ook toe.

Dat artikel bevestigt: de beleidsmakers kunnen niet concreet maken, dus  echte meetbare verbeteringen van waterkwaliteit en natuur tonen, laat staan een heldere definitie van wat die ‘kwaliteit’ dan inhoudt voor WIE (het draait altijd om menselijke belangen). Alleen het water werd steeds helderder…

We lezen:

Voor het benoemen van doelen kent de KRW haar eigen taal. Begrippen als Sterk Veran- derde Waterlichamen, het Maximaal Ecologisch Potentieel (MEP), het Goede Ecologische Potentieel (GEP) en de Ecologische Kwaliteit Ratio (EKR) spelen een belangrijke rol.

Voor intimi zijn dit inmiddels ingeburgerde termen, maar voor veel bestuurders en burgers blijft het verwarrend. Zo wordt de ecologische kwaliteit van een water uitgedrukt in een getal tussen 0 en 1 (de EKR-score), waarbij een score van 0,6 veelal het minimale streven is.

Maar wat valt er dan buiten te zien aan een score van 0,6? En wat is het verschil tussen 0,4 en 0,5? En wat betekenen deze scores voor andere belangen zoals recreatie? Er is een abstracte werkelijkheid ontstaan, waarbij we geld uitgeven aan het verhogen van EKR- scores, terwijl de achterliggende doelen te weinig tastbaar zijn.

Vage doelen concreet maken: fosfaat afknijpen
Ik denk dat bovenstaande auteurs nog wel iets eerlijker mochten zijn: ze weten ZELF ook niet wat die scores nu in biologische of chemische zin bijvoorbeeld uitdrukken. Het zijn zogenaamde agreggaat-scores, cijfers suggereren exactheid maar geven valse concreetheid.

Voor simpele zielen uitgelegd:

Een aggregaat is net als een smoothie, maar dan een mengelmoes van milieu-trends in plaats van fruit. Dus alsof je een smoothie maakt met appels, peren, walnoten. En weet ik veel wat zo’n De Correspondent lezende koffiebar-nicht in Amsterdam er allemaal doorroert. En vervolgens aan het kleurtje van dat drankje afleidt: het gaat goed met de walnoot. Terwijl je een onooglijk hipster-drankje hebt gebakken.

Voor wie dat nu nog niet snapt: kun je trends in vis, chemische water-samenstelling en of gehalte aan waterplanten bij elkaar op 1 hoop gooien en vervolgens roepen: ik zeg iets zinvols? Nee. Maar beleid van de KRW zeg: ja. En de betrokken experts geven nu ook toe: nee, dat kan niet, want ieder waterlichaam kent weer andere karakteristieken. De  KRW- score voor ecologische kwaliteit van bv 0,6 bij het ene meer is dus niet objectief vergelijkbaar met score 0,3 bij een andere waterplas.

Daarom de Rypothese over het nut van de KRW: de Kader Richtlijn Water is er niet voor het water. Maar voor waterbeleids-makers die met publiek geld zichzelf tot tenminste 2027 in bedrijf houden.

Allen vanzelfsprekend met de beste intenties.

In de praktijk heeft men dus uit de Kaderrichtlijn Water het enige concrete punt dat te bedenken valt- en waarmee je alleen de vissers naait- voortvarend aangepakt. Fosfaat afknijpen. Daarin is men wel succesvol geweest. Maar verder blijft de KRW voor waterbeheerders ook een worsteling, en bijna niemand haalt de gunstige scores, die Brussel voorschrijft.

Conclusie (voorlopig)
Het voornaamste doel van de KRW is om tot 2027 zoveel mogelijk (aspirant-) academici aan het werk te houden, los van de effecten in de praktijk: want die effecten kun je nauwelijks concreet maken. Effecten die zogenaamd wetenschappelijk objectief staan verwoord, dat zijn ook gewoon belangen van mensen.

Het zijn de meer sektarisch aangelegde aquatisch ecologen die geilen op voedselarm water als ultiem Walhallah voor kraanwater-kwaliteit met kranswieren (zoals in Naardermeer). Maar voor een visser hoeft dat niet zo. Het verschil is dat niemand vissers gelooft, die zijn immers dom, terwijl ecologen op academische status kunnen teren. Los van de vraag of ze ooit achter hun bureau vandaan de natuur gezien hebben.

Zie ook deze studie van het Bosschap in 2013 naar waterkwaliteit in zeeklei-meren, 2 studenten die wat literatuur-onderzoek doen maar geen enkele veldproef uitvoeren. En toch doet Ed Nijpels als voorzitter van Bosschap dan vergaande conclusies.

Zo kun je ook natuurdoelen (Natura 2000) benadelen via de KRW. Maar dat het ene beleid het ander tegenwerkt, dat is enkel gunstig. De vraag naar nep-kennis vanuit de beleidsbureaucratie neemt dan weer toe.

• Want het NIET halen van Natura 2000-doelen levert OOK meer publiek geld op voor meer academici via herstelprojecten als Marker Wadden, Vismigratie Rivier. Je maakt zo van particulier belang een publieke noodzaak.
• En zo houdt de inteelt die we op Interessante Tijden Bureaucratisch Academisch Complex (BAC) noemen zichzelf mooi op onze kosten draaiend voor miljarden euro’s.
• Het BAC heeft baat bij het zo complex mogelijk maken van eenvoudige zaken en het NIET oplossen van problemen. Want na oplossing zijn ze hun werk kwijt. Wat God verhoede. 🙂

Ik ga komende tijd koortsachtig op zoek naar bewijs dat bovenstaande conclusie weerspreekt. Anders zou je er somber van kunnen worden over de staat van instandhouding van menselijke beschaving. Aan de andere kant: milieu-negativisme betaalt meer hypotheken, dan de stelling dat de natuur zichzelf redt zonder ecologen. Meer gezinnen leven er van. Dus het hoeft -vanuit utilistisch perspectief (John Stuart Mill)- netto zo slecht nog niet te zijn voor meer mensen.