Oudste Nederlandse vogelgids in bezit ‘De Abdij’!

Geweldig!

We kunnen niet genoeg de lof zingen van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag, bewakers en bewaarders van het Nederlandse culturele en literaire erfgoed. Zij hadden de 18de eeuwse met kopergravures gedrukte eerste Nederlandse vogelgids in bezit van de predikanten en natuurhistorici Christiaan Sepp en Cornelius Nozeman uit Amsterdam.

Hun kopergravures werden van 1770-1829 uitgegeven. De platen daarin zijn net nieuw uitgegeven met een voorwoord van leeftijdgenoot Alexander Reeuwijk, de schrijvende reiziger verbonden aan het Teylers Museum in Haarlem.

Onmisbaar voor de bieb van De Abdij

Ik tikte die uitgave toevallig op de kop in de favoriete boekwinkel in Wageningen bij Hotel de Wereld. Samen met de eveneens door de Koninklijke Bibilotheek opnieuw uitgegeven platen van Surinaamse wildlife van Maria Sibylla Merian uit ongeveer 1705.

Terwijl de hier geportretteerde Hortus in Leiden en Amsterdam al meer dan een eeuw met exotische soorten uit verre contreien in de weer was, bleek nog nauwelijks een inventarisatie gemaakt van de inheemse vogelrijkdom van Nederland. De predikanten en natuurhistorici Sepp en Nozeman vulden die leemte.

De Nederlandsche Vogelen

De combinatie predikant en ‘natuurvorser’ kwam regelmatig voor. Ook Charles Darwin was voorbestemd om predikant te worden. In zijn onbezonnen jeugdjaren, jaagde Darwin op vogels voor de taxidermie (opzetten). De vele vrije tijd kun je als predikant- met de preek eenmaal geschreven- besteden bij het aanleggen van biologische rariteitenkabinetten.

Zoals we al stelden: in de Westerse traditie vind je God zowel via ‘Het Boek’ (De Bijbel) als via Het Boek van De Natuur. De vogels van deze kopergravures zijn ook nagetekend van opgezette dieren en hun verzamelde nestjes.

Vlaamse Gaai

Dit was wat je noemt een instant aankoop, samen met de platen van Merian. Eigenlijk paste dat niet in het budget voor deze maand. Maar dan, als je de bibliotheek van De Abdij met zulke werken kunt verrijken. Dan vertrouw je op de Voorzienigheid, dat die het budget zal regelen.

Brandgans, nu broedvogel, toen overwinteraar

Dus: Dan denk je toch ‘f . u . c. k.’ dat saldo, het geld komt linksom of rechtsom wel weer binnen. Zulke boeken zijn een eerste levensbehoefte. De geur van het boek klopt ook helemaal…

2 Replies to “Oudste Nederlandse vogelgids in bezit ‘De Abdij’!”

  1. Nu staat voor mij Charles Darwin met zijn darwinistische evolutie waanzin lijnrecht tegenover de natuurlijke orde van gods schepping en is deze idioot dan ook volkomen van God los… overigens zoals zovele predikers niet meer dan onzin prediken… het uitgeven van een wellicht interessante vogelgids hoort daar uiteraard niet bij… 😉

  2. @Rypke; een meer recente (jaren ’70 van de vorige eeuw) 3-delige boekenreeks die ik je wil aanraden is “Vogels in Friesland”.
    Deze behandelen niet determinatie ,maar veel wetenswaardigheden over een zeer groot aantal vogels ,waargenomen in Friesland vanaf de late 19e eeuw tot in de jaren ’70 van de vorige eeuw.
    Neem bv een observatie van een nest van een Houtduif, bestaande uit prikkeldraad, of Boerenzwaluwen die mee reisden met hun nest ,dat was gebouwd in een veewagen!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *