Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hic…

Strootjes verzamelen

Deze Friese boerenzwaluw verzamelde langs de Slachtedijk haar nestmateriaal, tijd om eens lekker met ‘nestelen’ te beginnen. Net terug uit Zuid Afrika, en dan zetten ze hier in een kophalsromp-boerderij 3 generaties zwaluwtjes op de wereld binnen 1 zomer.

Boerenzwaluwtjes zijn wel de meest sympathieke vogeltjes die je in Friesland ziet, spelend in de lucht, kwetterend, wat je ‘Joie de Vivre’ kunt noemen. ‘Hebben deze vogelen allen hun nest begonnen, behalve ik en jij, waarop wachten wij’….

‘Blijf gezond’ op de Slachtedijk: kijk dus geen televisie, consumeer geen massamedia en je bent blij met het voorjaar…

Een West Vlaamse monnik schreef begin 12de eeuw dat zinnetje van de titel in de kantlijn van een stuk perkament tussen Latijns proza in. Dat stuk perkament is nu in bezit van de Universiteit van Oxford. Het werd in 1932 ontdekt, en we leerden dat dit de oudst bekende Nederlandse zin op schrift zou zijn. Het volledige fragment luidt:

quid expectamus nunc. Abent omnes uolucres nidos inceptos nisi ego et tu. Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hic enda thu uuat unbidan uue nu. Rector celi nos exaudi ut dignare nos saluare.

De Nederlandse zin staat dus tussen wat Latijn in geschreven, alsof de monnik even aan het opwarmen was.

Het Nederlandse tekstfragment

Perkament werd steeds hergebruikt door de abdijen, omdat het zo duur is. Een reden dat men in de Hoge Middeleeuwen tot perkament was veroordeeld, lag in de overheersing van de Islam in het Middellandse zeegebied. Die liepen het Byzantijns-christelijke rijk onder de voet vanaf de 7de eeuw, en de Moren veroverden Spanje.

Hierdoor stokte de aanvoer van Papyrus voor papier naar Noordwest Europa. Dus schakelden schrijvers in de kloosters, de monniken over op dierenhuiden.

Die zijn erg bewerkelijk om tot perkament te maken, dus ga je recyclen als het even kan. Of ze waagden een schrijfpoging op de bast van beuken, als boekomslaag. Daarom heet een ‘boek’ dus ook een boek. Naar het Duitse ‘Buch’ van ‘beuk’, Fagus sylvatica.

Strootjes pikken

Bijna zouden de Moren en hun Islam Frankrijk ook onder de voet lopen. Maar de Frankische generaal Karel Martel (‘De Hamer’) met Sint Martinus als beschermheilige, hield de Islam haar opmars in Europa tegen in 732. Twee jaar later zou Martel optrekken tegen de Heidense Friezen, om ze te onderwerpen.

Toen vaarde hij de Boorne op, om zo toegang tot het Friese krekenland te krijgen waardoor nu deze Slachtedijk loopt. Die dijk werd aangelegd in de tijd, dat die Vlaamse monnik dat Nederlandse zinnetje schreef.

Strootjes verzameld, op naar het nieuwe nest

Pas toen de christelijke verdedigingsoorlogen die we ‘kruistochten’ leerden noemen op stoom kwamen, kwam er weer een handelsopening met de Orient.

Dankzij Keizers als Frederik Barbarossa op Kruistocht in het Heilige Land, leerden de West Europese valkeniers van de Arabieren toen een handig foefje: de ‘Burqua’, de huif. Een hoofddekseltje tot over de ogen van de valk, en dan blijft hij lekker rustig.

Beukenbos Urwald Hasbruch, de beuk is naamgever aan het ‘boek’, naar het Duitse ‘Buch’

Het Fries is ouder dan het Hollands, omdat de naam Holland tot de 11de eeuw ook niet bestond. De gehele kuststreek van Zeeuws Vlaanderen tot aan de Wezer in Duitsland was toen nog Friesland, en Zuid Oostelijk daarvan leefden allerlei Saksische stammen.

Er schijnen na 1932 nog andere oude Nederlandse woorden te zijn gevonden in oudere teksten. Zoals in een Wetstekst van de eerste Frankische Koning, Clovis in het jaar 500. Maar ‘hebben alle vogelen nesten begonnen’ is van dit Oud Nederlands dus het meest bekend…

Boer’n zwaluw in de boerderij, over 3 weken de eerste jongen…

De zwaluwtjes bouwen hun nesten in schuren, stallen. En overal waar nog ouderwetse boeren doorboeren, daar zie je ze algemeen zijn. Waar je geen boeren meer hebt, daar ook geen boerenzwaluwen.

Hebbes de strootjes

Maar… zoals de ouderen zongen, zo poepen ook de jongen. Ze hebben schijt aan al onze angsten en complexen. Hygiënisch, ‘veilig’, die andere moderne obsessie, dat is het allemaal niet, al dat kwetterende leven in en om huis.

Friese deugsignalering ‘Houd Moed’ op de Slachtedijk. Dus: ‘Consumeer die leugenachtige rotmedia niet, en de wereld is een stuk mooier’….

Maar de zwaluwtjes staan nog wel voor het ouderwetse Leven dat je kwijtraakt wanneer je vrijheid opgeeft uit naam van ‘veiligheid’. Waarna je geen van allen wint. Zet dus gewoon de deuren open voor deze sympathieke kwetteraars, gooi het haar los, boycot die leugenachtige rotmedia, de Industrie van de Angst.

De boerenzwaluwtjes van Laaksum, zo zitten de nieuwe generaties klaar om weer op trektocht te gaan

En vier met de zwaluwtjes het voorjaar, dat je leven mag in deze Interessante Tijden. Wat is het Gewone Leven toch bijzonder, als je er maar oog voor hebt. Het is zomaar voorbij. Zoals de zomer ook zo weer voorbij is, waarna de zwaluwtjes zich verzamelen om weer op trektocht te gaan.

2 Replies to “Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hic…”

  1. Mooi stuk,Rypke.
    Met de komst van de boerenzwaluwen in het vroege voorjaar is het net als bij een beginnende regenbui ; je ziet een enkeling en dan nog 1 en plotseling zijn het er heel veel.

    Vandaag heb ik ook weer veldleeuweriken gehoord en gezien met hun zangvlucht, daar word je ook heel vrolijk van!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *