Directeur van het Nationaal Park de Hoge Veluwe, Seger van Voorst tot Voorst gaf 7 jaar terug aan mensen uit de media de mogelijkheid om in een safaritent van Het Betere Boerenbed te overnachten op deze grove dennen-savanne.

Je beleefde er een stukje Out of Africa in een grove dennen-savanne op een steenworp van stedelijke drukte.

In de nacht kon je obscene geluiden uit het bos horen opstijgen, van burlende edelherten die als een rockster groupies om zich heen verzamelden. De ochtend begon met mitrailleurvuur van het nabijgelegen militaire oefenkamp. 

Vloeiende overgang natuur en cultuur
Een deel van mijn verslag over dit door het park aangeboden verblijf, kwam uiteindelijk ook terecht in ons boek ‘Ecomodernisme, het Nieuwe Denken over Groen en Groei’ (Nieuw Amsterdam 2017).

Daarin beschrijf ik al hoe de visie van Nationaal Park de Hoge Veluwe aansluit bij het Ecomodernisme, de milieufilosofie, die afrekent met de doemverhalen van orthodoxe milieu-activisten met teveel Postcode Loterij-geld en subsidie op zak.

Er is niet een keiharde scheiding vol te houden tussen ‘cultuur’ en ‘natuur’, en dat is ook niet nodig: zie een land als Nederland dat door mensen zelf is gemaakt.

Die scheiding, populair bij bepaalde ambtenarij die natuur willen ‘herstellen’, is ook deels ideologisch-religieus, zoals ik gisteren nog beschreef in de context van de Waddenzee.  En er hangen baantjes vanaf van ‘natuurherstellers’ uit de hoek van de Postcode Loterij, die claimen de natuur te kunnen optimaliseren als ‘systeem’.

Die filosofie van herverwildering, past in een culturele trend die gelijk opgaat met verwildering van sociale zeden. Haar aanhangers laten zich nogal eens kenschetsen door waarheids-opportunisme, gecombineerd met de wens om andermans bezittingen te stelen met direct en indirect (reguleringen) staatsgeweld.

Alsof het communisten zijn.

Je kunt niet beweren dat Amerikaanse wildernisfantasie ‘de enige ware natuur’ zou zijn. Dus laat iedereen op eigen grond zijn eigen feest vieren, en de ander het zijne laten.

Zoals ieder mens weer verschillend is met verschillende voorkeuren. Dus dwing een ander niet met bijvoorbeeld staatsagressie om jouw beeld van de natuur op jouw grond na te leven, ingekleed met argumentatie die vaak meer religieus is dan op wetenschappelijk bewijs gebaseerd.

Dat is de IMBY-filosofie, ‘in my back yard’. Als de overheid meent iets aan ‘biodiversiteit’ te moeten doen: begin dan op de grond in bezit van de overheid. In plaats van anderen te dwingen met campagnes. Van marketing en bureaucratie is de natuur nog nooit mooier geworden.

En vervolgens geldt: toon mij uw tuin en ik zeg U wie U bent. Wie een grote mond heeft over ‘biodiversiteit’, laat op eigen terrein maar zien wat je presteert. Dan zie je dat een paar bevlogen mensen bij organisaties al veel kunnen doen. Zoals Hein van Bohemen bij Rijkswaterstaat deed.

Wat je al niet met bloemenlinten in wegbermen kunt doen… Wel, daarvan hebben we in Nederland honderdduizenden kilometers. Tel uit je winst.

Hoe de aan jouw toevertrouwde gronden er in ecologisch opzicht bij liggen, welke soorten daar leven, of welke betonvlakte je er van maakte, dat zegt iets over de waarden die je hanteert of negeert. Die visie van ‘rentmeester’ is niet ‘nieuw’, maar stokoud. Wie lang genoeg zichzelf blijft is vanzelf weer eens in de mode.

Tuinieren en daar trots op zijn
In het nationaal park lopen natuur en cultuur vloeiend in elkaar over. Op nog geen 3 kwartier rijden van Amsterdam, tussen snelwegen in geklemd, kun je alsnog je in een bijna Afrika-achtig landschap wanen. De Acacias van de savanne zoals je die van de Lion King kent, die zijn hier dan vervangen door de grove dennen.

Bepaalde delen van het park vormen een verstuifd zandlandschap, een stukje weidse openheid waar het zand en grind van de ijstijden nog boven komt. Hier groeien dan bepaalde korstmossen, waar Natura 2000-ambtenaren een harde plasser van krijgen.

Je weet dat ze dit via beheer expres open maken, het zou anders dichtgroeien tot bos. Maar ach., zoals Van Voorst tot Voorst al eens stelde; ‘wij tuinieren en daar zijn wij trots op’.

De gnoes en antilopen hebben hier hun eigen equivalenten, de edelherten, reewild en een collectie moeflon-schapen, Corsicaanse kromhoorns die ooit voor de jacht door de stichter Anton Kroller zijn uitgezet. Het nationaal park bejaagt haar eigen wild met professionele wildbeheerders.

Het geschoten wild verkopen ze dan als delicatesse. Er is geen lekkerder vlees dan bijvoorbeeld een reerug, of het zadel van een edelhert (z’n kont)

Die jagers zorgen dat de stand niet uitgroeit boven de voedselbeschikbaarheid van het gebied, de zogenaamde ‘draagkracht’. Met zulke arme zandgrond, kun je minder dieren per hectare houden dan op vruchtbare kleigronden.

Ze jagen op een dusdanige wijze, dat de stress geminimaliseerd wordt, dus dat de dieren tijdens de jacht niet opgejaagd worden.

Zo krijg je dus in het nationaal park een bejaagd wildbestand, dat voor het grote publiek jaarlijks toch bijzonder goed zichtbaar blijft. Daarvoor legt het park ook zogenaamde wildakkers aan, groene veldjes met meer rijk voedsel waar de herten in het burl-seizoen, als de mannetjes bronstig worden, komen grazen.

Geen wolven graag
De wolf willen ze hier liever niet in het ongeveer 5000 hectare grote gebied laten, dat is omheind door een hek. Een roedel wolven brengt een enorme lading angst mee, dan zouden de herten hun gedrag helemaal aanpassen.

Bovendien zouden die wolven al snel een einde maken aan de populatie moeflons.

Dat zag je ook in gebieden in Duitsland al gebeuren, waarover ik voor NRC Handelsblad een reportage maakte. Die schapen zijn het makkelijkste te vangen, en de wolf pakt wat het makkelijkste voor de bek komt. Hoe op honden lijkende dieren zich gedragen, dat hoeft geen hogere raketwetenschap te zijn waar alleen Alterra-ecologen iets over mogen zeggen.

Wilde zwijnen beginnen ze niet snel aan, omdat die met hun slagtanden pijnlijk van zich af kunnen bijten.

Of het moeten de biggetjes zijn. Een Duitse jager vertelde hoe hij had gezien hoe een wolf als een bliksemschicht langs een ‘rotte’ liep van een zeug met streepjespakjes, waarbij hij er 1 weggriste.

Beweringen van ‘De Zoogdiervereniging’ dat een wolf het liefste op wilde dieren jaagt zijn Rood Kapje-sprookjes.

Ze vangen dus wat het makkelijkste te vangen is, zoals schapen. Een andere reden om geen wolven op je terrein te willen, is dat je dan gratis andere ergernissen er bij krijgt, papierwerk. Zoals zelfverklaarde ‘deskundigen’ van Alterra (Wageningen Ecological Research) en de Zoogdiervereniging, die zichzelf dan werk willen verschaffen.

Het beste kun je bij een wolf op je terrein er dus even stiekem een kogel door jagen. Ssshhhhhh. Dat scheelt een hoop gezeik.

Bij de overnachting in de tent in het bos, had het Nationale Park niets aan luxe te kort gedaan. Je kon een mooi houtvuur aanmaken in een kachel, lekker knagen op de vruchten van wat de boerderij oplevert als kaas en vleeswaren.

In de ochtend na het ontwaken, waren onweersbuien overgetrokken. De bossen waren dampig, je kon de mix van vocht en het okselzweet van bomen opsnuiven.

Trudy
Een mooie ervaring was ook, om dan ’s ochtends je Kung Fu-vormen te kunnen doen op die uitgestrekte zandvlakte. Terwijl krassende raven in de lucht boven je hun kurkschroef draaien. Deze intelligente apen van het vogelrijk, ze vliegen altijd alsof ze lol hebben.

Mijn teef Trudy was metgezel, terwijl ondergetekende nog in een wat melancholische stemming verkeerde vanwege een kortstondige vrijage met een mooi, artistiekerig meisje uit Amsterdam. Trudy is nog steeds trouw metgezel en mascotte, ook zeven jaar later, en hopelijk nog voor 7 jaar.

De kruising van een Jack Russell met Boerenfox kon bij het horen van de edelherten die obscene geluiden maken in haar typische Trudy-houding voor de tent gaan zitten. Het ene oor gespitst, het andere gekruld, alert rechtopzittend op haar hondenkont.

Je werd ’s avonds door de boswachter op een wildexcursie meegenomen. De omstandigheden waren ideaal, althans voor iemand die van wat dramatische belichting hield. Je had die combinatie van zonneschijn en overtrekkende buien met dreigende wolken.

De score kwam uit op een reebok, we zagen moeflons in het avondlichten de kroon op het ritje was de wildweide waar de Mick Jager of James Brown van de Edelherten zat met zijn groupies.

Af en toe riep hij dan iets obsceens, de hertenvariant op ‘Get on up, like a sex machine, aaauhw’… en dan zag je de dampen van geilheid uit zijn bek omhoog stijgen.

Het gras is ergens anders groener
De boswachter kwam van oorsprong uit Rotjeknor.Je benijdt hem om zijn prachtige baan, maar aan de andere kant is het gras ergens anders natuurlijk altijd groener. Als je dat al een kwart eeuw doet en je kent iedere boom en staak in het park.

Dan verlang je ook wel weer eens naar de stad, zo bleek de boswachter te bekennen.

Maar het 1 sluit het ander natuurlijk niet uit. Je zit hier in het hart van de drukte, en toch krijg je zo in zo’n tent in de nazomer een Out Of Africa-gevoel, alsof je op safari bent. Verderop laten de A50 en A1 hun geruis horen, het park zit sinds de jaren ’60/70 tussen asfalt ingeklemd en de uitdijende bebouwde kom van Arnhem, Apeldoorn.

De militaire oefenkampen laten hun geratel van machinegeweren horen ratatatatattaa. En toch heb je hier tussen al die drukte een illusie van wilde oernatuur, vrijheid. Iets dat mogelijk werd, omdat Anton Kroller vermogend was en als ware landheer/potentaat een groot stuk grond kon opkopen.

Bewoners kon hij wegkopen, eigenlijk een beetje zoals Natuurmonumenten nu doet met de overheid. En vervolgens kon hij hiervan zijn eigen jachtparadijs maken, particulier waar enkel zijn eigen inzicht regeerde.

Zijn vrouw verzamelde ondertussen kunst, Van Goghs die nu in het Kroller-Muller-museum staan ge-exposeerd. Je vindt hier dus letterlijk een huwelijk tussen natuur en cultuur.

Een lappendeken van landschapjes
Het is toch bijzonder aan Nederland, dat je in zo’n overbevolkt land dat alsmaar blijft verder asfalteren, verstedelijken, in overbevolking verder groeien, bureaucratiseren, dat je zulke oases nog hebt. Omdat er visionaire mensen waren die zulke gebieden inrichten.

Vervolgens had je een sterke ‘civil society’, dus stichtingen en verenigingen met vele betrokken vrijwilligers die hun visie en tradities blijven voortzetten.

Dus je kunt wel naar de wilde oernatuur van Alaska, Noorwegen of andere uitgestrekte landen verlangen. Daar lijkt het gras groener, je kunt er ook meer onbekommerd jagen. Nu met natuurbeleid verdeeld over 12 provincies heb je 12 verschillende soorten vossen in Nederland en 12 verschillende soorten ganzenjacht.

Jagers in Nederland zijn nu 730 duizend uur per jaar kwijt aan nodeloos papierwerk, zo liet de Jagersvereniging becijferen door een adviesbureau. Daar kwam nog eens de ‘E-Screen’ overheen: een bizarre vragenlijst van ‘de staat’, op basis waarvan wordt bepaald of jij wel een wapen mag hebben en dus jachtakte.

Eigenlijk moet je constateren dat er met de huidige Nederlandse overheid- die mix van incompetentie en kwade intentie– gewoon niet meer valt te werken. En die principiële houding zal eens uitgangspunt moeten zijn bij ieder contact dat je met deze ongekozen entiteiten hebt, die zich op niet enige wijze laten verantwoorden bij het leed en de schade die ze aanrichten.

Mensen met wie je waarden deelt, daarmee kun je onderhandelen. Met mensen die liegen, bedriegen, afpersen: daar kun je niets meer mee. Dan leef je in een staat van oorlog, waarbij de ene partij zich het alleenrecht van geweld heeft toe- geëigend.

Maar nergens ter wereld heb je op zo’n klein landoppervlak zo’n enorme afwisseling aan landschapjes, die ieder vanuit een eigen cultuurhistorie zijn ontstaan. Ieder landschap heeft het eigen verhaal van zijn ontstaan, wat we hier ‘natuurlijke historie’ noemen.

En al is de Nederlandse overheid inmiddels erger dan de DDR ooit was onder Honecker: het is in Congo of Liberia ook niet alles…Je wilt het graag positief blijven zien. En zolang je maar de natuur in vluchten kunt, bewegingsvrijheid vieren kunt. Wie doet je wat…