De figuur van de Apostel Paulus kreeg 2018 een waardige biografie dankzij de voormalige bisschop van Durham, Thom Wright, in 2019 verschenen bij Uitgeverij van Wijnen. Hij was  de eerste verspreider van het christendom door het gehele Middellandse Zeegebied.

Paulus roept nog steeds controverse op. Ik ontmoette een complotspiritueel die Paulus uit de Bijbel wilde kieperen, die nu op de zeepkist in Delft zijn eigen internet- evangelie predikt. Bepaalde mensen stellen dat hij met Jezus aan de haal ging.

Milieu-gelovigen hebben moeite met Paulus en het Joodse element van de Bijbel. Moslims hebben moeite met Paulus, en Joden eveneens. Die laatste twee categorieën betwisten zijn autoriteit, omdat de apostel Paulus Jezus Christus vergoddelijkt. De biografie gaat in op de vraag: wie was Paulus nu en wat dreef hem?

De gedreven Paulus
Het is dankzij een demonisch bezeten internet-intellectueel die met Paulus aan de haal ging op basis van wat internetbronnen over ‘de kinderen van de slang’, dat we de Romeinen-brieven gingen lezen van Paulus. Schijnbaar zijn ze dan geïnformeerd en belezen, vooral in de kennis hoe het ‘niet’ zou zijn.

Dus leer je graag hoe het dan wel zit. Dus ga je het liefste bij de bron zelf te rade, Paulus. Zo word je steeds meer fan van deze gedreven apostel, de eerste echte theoloog van de christelijke leer.

En vervolgens bleek dat de voormalige bisschop van Durham, Thom Wright een prachtige biografie componeerde van deze apostel, met als hoofdvraag: wat dreef hem? Wright kent als Nieuwtestamenticus alle geschriften van haver tot gort, en die kennis, inclusief zijn kennis van de oudheid en klassieke beschaving, maakt zijn biografie bijzonder.

De gedrevenheid van Paulus staat centraal dus.

Want wat liet Paulus zich aftuigen, mishandelen, gevangen nemen, bijna vermoorden om De Boodschap te brengen. Zo je leven toewijden en op het spel zetten, dat doe je alleen, wanneer je een levens-veranderende ervaring hebt ondergaan.

Zo zou uiteindelijk de hele wereld veranderen door Paulus. Anders zouden we nu niet in het jaar 2020 leven, met Jezus als Messias die in het jaar 0 geboren zou zijn. Als aankondiger van een Nieuwe Tijd met een nieuw verbond tussen God en de hele mensheid, die (zijn versie van?) Jezus geloven wil.

Voorgaande twee zinnen zijn steeds de kern van Paulus zijn boodschap.

De duidelijke en Joodse Paulus
Op bladzijde 343 lezen we misschien wel datgene wat Paulus zo controversieel maakt voor moderne mensen, voor wie ‘keuzes’ losse draadjes en open eindes zijn, altijd nog bij te stellen. Hij dwingt je te kiezen. Wright schrijft:

Jezus is dus niet een nieuwe godsdienst begonnen, en Paulus biedt ook geen nieuwe religie aan. Jezus was OF de messias van Israel, en dat betekende dan, dat begreep elke Jood uit de eerste eeuw, dat God ‘Israel’ rond de messias opnieuw zou oprichten, OF hij was een bedrieger en zijn volgelingen waren godslasteraars

Geen speelruimte dus. Het is of het 1 of het ander. Sa is’t en net oars. Kom daar in de postmoderne tijd anno nu nog eens om; Jaa dat vindt jaaai…

Paulus bleef volgens Wright door en door Joods in zijn uitleg van ‘De Schrift’. Al zijn predikingen begonnen eerst in de lokale synagoge, en vervolgens op marktpleinen enz. Dat Joodse kan een andere steen van aanstoot zijn.

We kennen die afkeer van de Joodse invloed van de Bijbel al sinds de oudheid in de persoon van Marcion van Sinope, die Wright al bespreekt. Die afkeer was toen gebaseerd op de Joodse religie in het algemeen, dus anti-Joods. Dus zonder de rassentheorie van de 19de eeuw, waarmee nu ‘anti-Semiet’ wordt bedoeld.

Marcion was gnosticus, die de eerste Canon opstelde van het Nieuwe Testament, dus de Evangeliën. Alle verwijzingen naar Joodse geschriften zou hij er vakkundig uit slopen. Zo kreeg hij een halve eeuw na Paulus veel volgelingen.

Je kunt veel gemakkelijker een soort particuliere geloofsoefening ontwerpen van zelf-verlossing, een mysterieleer zoals de gnostici doen. Terwijl de Joodse invloed je dwingt om ‘De Schrift’ tot je te nemen en je daar aan te houden.

Bij de moderne milieubeweging zie je ook, dat ze sinds Lynn White (1967) zich als ware gnostici afkeren van het Bijbelse christendom, andermaal vanwege de Joodse invloed.

Wat bij de groen-gelovigen een steen van aanstoot was, dat is bijvoorbeeld de opdracht in Genesis om te ‘heersen’ over alles dat leeft op de aarde. Biocentrische filosofen als Ludwig Klages waren openlijk anti-semitisch en ook anti-christelijk. Omdat de nadruk op ‘de schrift’ en dus ‘geest’ (Geist, woord), de ziel (Seele) en ervaring zou verdringen.

Daar zit natuurlijk wel wat in, zo is ook de eigen ervaring. Teveel denken, redeneren, kan je in een spiegelwereld gevangen nemen. Zodat je gevoel uitgeschakeld raakt.

Al die ‘verhaaltjes’, die je dan maar zou moeten aannemen, zo kun je dan zeggen. Verhalen die zacht gezegd nogal eens wat onwaarschijnlijk klinken. Toch is die prediking van de Schrifttraditie het centrale element, waarop Paulus zich beroept.

Met zijn kennis van de Psalmen en profeten en oratorische vermogens weet hij van de Romeinen tot de Griekse wereld volgelingen te winnen. Puur op basis van het woord, hoewel hij dat woord net als Jezus dus met genezingen kracht bij zet.

Paulos = kleine man
Wat een rode draad door de biografie is, dat is dat Paulus nooit alle ontberingen en reizen zou hebben gemaakt zonder de levensveranderende ervaring: de “Ontmoeting’ met Jezus op weg naar Damascus.  Zodat hij van fanatieke vervolger van de eerste christenen omsloeg tot hun belangrijkste apostel.

De naam Paulus is Grieks (Paulos) en betekent iets als ‘kleine’ jongen. Terwijl je als prediker in de Griekse wereld beter geen Saul kan heten. Dat betekent zoiets als een jongen die zich vrouwelijk beweegt, dus als een soort schandknaapje.

Je zou zijn naamsverandering ook praktisch kunnen uitleggen, nadat zijn rol verandert. Je gaat niet in de Griekse wereld van Efeze en Korinthie het evangelie prediken als schandknaapje. De uitdrukking ‘op z’n Grieks’ betekent ‘anaal’. Wie de Crito en Phaedo las van Plato weet dat ze allen geilden op ‘schone baardloze jongens’.

Ze waren allemaal pedo in de Phaedo.

Die notie van seksuele transgressie als ‘normaal’ gebruik bij zowel de Grieken als de Grieken-imiterende Romeinen is belangrijk om je te beseffen. Want Paulus predikte juist de striktere seksuele moraal van de Joodse godsdienst. Zijn revolutionaire daad was, dat hij de Joodse godsdienst openlegde voor ‘de heidenen’ als Grieken.

Dus zonder Paulus was de hele figuur van Jezus ook nooit tot de Germaanse wereld doorgedrongen.

Joden tegen zich in het harnas
Paulus legde uit hoe Jezus Christus als de eerste mens die uit de dood opstond, een vervulling van de Joodse geschriften zou zijn. Daarmee zou nu voor ALLE mensen de verbonds-God van de Joden nu toegankelijk zijn geworden.

Immers, zowel in de belofte aan Abraham, als in de Psalmen en Jesaja wordt gesteld hoe ‘alle einden van de aarde’ de boodschap zouden ontvangen. En ook dat god’s naam onder ‘alle volken’ bekend zou worden.

Dat aanspreken van ‘alle volken’ bereik je niet door met je geloof wat etnisch te blijven. Doordat Paulus het Jodendom openbrak voor de door de Joden verachte ‘heidenen’, maakte hij bij andere Joden veel vijanden. Ook met medestanders tot Petrus aan toe zouden geschillen blijven: dat de niet-Joden in de eerste christengemeenschap volgens de besneden Joden apart van de hardliners/besnedenen moesten zitten.

Tenzij ze dus ook hun voorhuid zouden besnijden. Paulus verwierp die gebruiken als noodzakelijk voor de ‘nieuw geborenen’ van zijn geloof, omdat ze dankzij Jezus Christus niet meer nodig zouden zijn geweest. Ze zijn immers met Jezus al uit de dood opgestaan als kinderen van een nieuwe wereld.

De ‘besnijdenis’ vindt niet langer plaats met uiterlijke kenmerken en uitingen, maar is een innerlijke zaak die hij ‘het Geloof’ noemt.

In Jeruzalem zijn laatste arrestatie
En zo jaagt hij dan bij zijn laatste arrestatie, nu in Jeruzalem de hele menigte van Joodse tempelbezoekers tegen zich in het harnas. Daar poogde hij ze nog eenmaal uit te leggen, hoe hij in Jezus de vervulling van De Schrift zag. Maar ze zagen in hem iemand die de Tora aan de kant wilde schuiven, en 40 Joden zweren dat ze niet zullen eten voor ze hem hebben omgebracht.

Zo wordt hij in het jaar 58 opnieuw gevangen genomen, na in elkaar geslagen te zijn. De uitspraak van de titel komt van de Consul Festus in Caeserea. Daarheen is Paulus overgebracht, omdat zijn aanwezigheid als gevangene in Jeruzalem teveel onrust gaf. En die onrust met de altijd opstandige Joden, daar hadden de Romeinen een broertje dood aan.

Bedenk dat in het jaar 68 de grote opstand van de Joden zou komen, toen zouden ze zich in het fort Massada verschansen. Als Heidense Romein komen de verhalen over de Joodse schrift, waarin Festus geen enkel aanknopingspunt kent, maar wat over als theologisch getheoretiseer.

Zo van ‘waar maak je je druk over’…

Iets dat ver van je ervaringswereld kan staan, dat is wat ‘teksten’ zijn wanneer die niet voor je leven. Wanneer je zelf ook niet die levensveranderende Aanraking hebt ondergaan.

Wat dat betreft zou je de uitspraak van Festus als echo kunnen opvatten, die in de moderne tijd verder klinkt. Anno nu maakt het domweg niet meer uit wat je zegt, als je jezelf er maar goed bij voelt. Alles is even betekenisvol/betekenisloos, maar wat je hartje ingeeft.

Terwijl in de Joodse traditie van De Schrift, de Kracht van Het Woord, direct van God, de juiste uitleg van Het Woord een halszaak is.

Uiteindelijk zou Paulus zich met zijn zaak op de keizer beroepen, en zo komt hij dan bij zijn levenseinde in Rome terecht. Hier kan hij bij de grote christenvervolgingen onder Nero (64) gesneuveld zijn, net als Petrus.

Maar zeker is dat niet. De biografie is veel te rijk van belangrijke informatie, dus we moeten er nog een deel aan wijden. Voorlopig is dit eerst wel genoeg. Wie meer over de avonturen van Paulus wil weten; lees gewoon Handelingen uit de Bijbel, dat als spannend jongensboek wegleest dankzij Paulus zijn stenograaf Lucas.

In een volgende afleveringen meer over de martelingen en ontberingen die de Apostel Paulus doorstond. Het volstaat nu de gestoorde complotdenker te danken: anders had ik me nu mogelijk niet zo in Paulus verdiept. Zodat je er achter komt, dat hij hoogst waarschijnlijk niet met internetschurk Rothschild en de buitenaardse wezens/’mensen van de slang’ onder een hoedje speelde.

🙂

Maar vooral een held was, groot mens tot voorbeeld van allen.