Op de dag des Heeren zei God ‘ga naar de Alde Toer’, en daar aangekomen kwam tegelijk de beheerder langs. Een Friese boer uit 1 stuk, machtige vent, naar eigen zeggen bijna geboren op klompen, die op zijn 69ste rap op die houten schoenen de steile trappen van de toren opklom om de klokkenstoel te tonen. Wat een voorrecht nu in 1 van die meest iconische torens van Friesland te mogen kijken.

Al sinds het jaar 1200, toen de monniken de kerk bouwden hangt in dat meer dan 800 jaar oude eikenhout een klok te beieren. Als ik ergens in het Heitelan dood wil liggen, dan is dat wel hier, midden in het Middelzeeland bij onze eigen variant op de Glastonbury Tor, danwel Mont Saint Michel.

Maar daarvoor moet je dan eerst naar Easterwierum verhuizen, want alleen voor dorpsbewoners is de begraafplaats gereserveerd. Eind 19de eeuw werd de terp in wijde omtrek afgegraven door een particuliere grondboer. Ze legden zelfs een aparte vaart aan om die vruchtbare terpaarde per schip te kunnen afvoeren naar Zuid Oost Friesland en Drenthe, om daar van arme zandgrond vruchtbare landbouwgrond te maken.

Rond de toren stonden zelfs huizen en een boerderij die allen werden afgebroken. De boerderij werd even verderop weer opnieuw opgebouwd, en de kerkgemeente verhuisde naar Easterwierum.

Zo was het lot van de meeste terpen in Friesland, ze werden afgegraven voor terpaarde. Het waren ooit eilandjes van vele honderden meters in doorsnede, maar door de terpafgravingen zijn de meeste nu steil gekant. Alleen de kerktoren bleef staan. Bij Hogebeintum hadden ze de aarde zo gretig weggehaald, dat daardoor de kerk op inzakken stond.

Dat was ook het geval bij de Alde Toer. Die kreeg in de jaren ’50 beton onder de fundering gestort om niet verder te verzakken. Nog steeds staat hij een beetje scheef. Kortom, privaat gewin ten koste van lokaal publiek belang, het kan van alle tijden zijn. Mensen veranderen niet.