‘Toen haar ziel het lichaam verliet’ (Genesis 35)

De mooiste Groningen Gothic tot nu ligt dus in Slochteren

Op de zondag geen profane boodschappen. Dan lezen we uit De Heilige Schrift, Het Boek zonder welke er geen Westerse cultuur was geweest. Vandaag vervolgen we de avonturen van Jacob in Genesis. Zijn vrouw Rachel baart zijn jongste zoon, Benjamin en sterft dan. Ook sterft zijn vader Izak nu pas, terwijl die tenminste veertien jaar eerder al op sterven lag: anders was hij niet zo zwak, ziek en blind geweest om in Jacob’s bedrog te tuinen.

Groningen gothic graf

‘De Benjamin’
Mijn Dokkumer pake Wybe dien ik met grote voorzichtigheid te citeren. Voor je het weet ramt een arrestatieteam hier weer de deur in, en stormen de borderlinecowboys van hun overheid weer binnen om je voor ‘doodsbedreiging’ veroordeeld te krijgen.

Hun Openbaar Ministerie leest ook de zondagspreek met rode oortjes mee, en wil mij daarom nog vervolgen voor ‘groepsbelediging’.

Behalve ‘Fut Doadskoppe’ heb ik nog een andere gevleugelde uitspraak van hem bewaard. De jongste zoon, mijn inmiddels grote broertje noemde hij ‘De Benjamin’, en die laatste van Jacob’s twaalf zonen wordt nu in Genesis 35 geboren.

Jacob heeft zich na 14 jaar afwezigheid – veertien jaar werken bij oom Laban- verzoend met zijn broer Ezau, die hij door bedrog van zijn vader het eerstgeboorterecht en de zegen ontfutselde. Als ik me niet vergis, dan verkeerde hij ook nog wat jaren op zichzelf, na bij Laban weg te gaan.

Immers, als zijn twee zonen Simeon en Levi, niet eens de oudsten, al met het zwaard een hele stad kunnen uitmoorden, dan moeten ze toch tenminste de militair gerechtigde leeftijd van 18 bereikt hebben. Jacob krijgt bij vier vrouwen in totaal twaalf zonen, waarvan bij twee ‘bijvrouwen’, de slavinnen van zijn twee legitieme vrouwen.

Dat is in ‘Paddam Aram’ zoals de Bijbel vermeldt, wat ergens in huidig Syrie moet zijn.

Golan, gepikt van Syrie

Terug van weggeweest in Kanaan
Mogelijk is Jacob dus een kwart eeuw bij Izak en zijn moeder Rebekka weggeweest, om eventuele wraakzucht van broer Ezau te bekoelen. En Jacob komt twee vrouwen scoren bij zijn oom Laban, Lea en Rachel die eigenlijk zijn tantes waren omdat het zusters van zijn moeder zijn.

Nu heeft Jacob zich weer verzoend met Ezau. Ieder gaat zijn eigen weg, en Jacob logeert nu in het land Kanaan bij de plaats die hij Bethel noemt. Daar had hij immers engelen gezien in een droom tijdens zijn vlucht voor Ezau.

In de vorige aflevering- een kwart eeuw later dus- hernoemt hij die plek opnieuw Bethel, nu omdat God daar met hem gesproken zou hebben. Jacob werd zo in een goddelijk visioen veel nageslacht beloofd.

Vervolgens sterft zijn favoriete vrouw Rachel in het kraambed, als ze haar jongste zoon krijgt.

Zij braken op uit Bethel. Toen zij nog maar een kleine afstand af hoefden te leggen om bij Efrath te komen, baarde Rachel, en zij had het zwaar tijdens het baren.

En het gebeurde, toen zij het zo zwaar had tijdens het baren, dat de vroedvrouw tegen haar zei: Wees niet bevreesd, want ook deze keer hebt u een zoon!

En het gebeurde, toen haar ziel het lichaam verliet, want zij stierf, dat zij hem de naam Ben-oni gaf. Zijn vader gaf hem echter de naam Benjamin.
Zo stierf Rachel en zij werd begraven langs de weg naar Efrath, dat is het tegenwoordige Bethlehem.
Jakob richtte toen een gedenkteken op boven haar graf. Dat gedenkteken op het graf van Rachel staat er tot op deze dag.

Groningen Gothic met een kastanje-grapje

Nu is mijn vraag: staat er bij het huidige Bethlehem nog een gedenkteken voor Rachel?

We lezen vervolgens nog dat Jacob’s oudste zoon Ruben zich nog vergrijpt aan Jacob’s seksslavin/bijvrouw Bilha, eerdere slavin van Rachel, waarmee hij van bil gaat. En dat ‘Israel’ dat te weten kwam. Zonder dat de Bijbel verhaalt wat Jacob vervolgens deed.

Nou ja, Ruben moet ’t als jongeling ook ergens leren. En zo groot zal het aanbod niet zijn, wanneer je ergens in de woestijn in tenten woont.

Vervolgens meldt de Bijbel dat Jacob zijn vader Izak pas sterft, als hij na die lange periode afwezigheid weer terugkeert.

Toen kwam Jakob bij Izak, zijn vader, in Mamre bij Kirjath-Arba, het tegenwoordige Hebron, waar Abraham en Izak als vreemdelingen gewoond hadden.

De dagen van Izak waren honderdtachtig jaar. Toen gaf Izak de geest en stierf en werd met zijn voorgeslacht verenigd, oud en van dagen verzadigd. En zijn zonen Ezau en Jakob begroeven hem

Rugen Gothic 🙂

Hoe lang ligt Izak seniel op zijn sterfbed?
In tegenstelling tot Abraham en vooral Jacob, heeft de figuur Izak in de Bijbel nauwelijks een rol van betekenis. Hij mag twee zoons verwekken bij Rebekka. Die krijgt Izak als vrouw toegespeeld omdat knechten van vader Abraham die vrouw komen winkelen bij oom Laban ergens in Syrie.

Izak mag verder nog op zijn sterfbed liggen en de zegen uitspreken aan de verkeerde zoon, Jacob omdat deze hem in een complot met zijn moeder Rebekka bedriegt. Izak was toen al zo seniel, dat hij een geitenhuid verwart met de armen van zijn zoon Ezau.

Vervolgens ligt hij decennialang nog op bed zijn laatste adem uit te blazen tot Jacob terugkeert. Als Izak dan op zijn honderdtachtigste overlijdt kun je hem met recht een man van de lange adem noemen.

Al die tijd dat Jacob op avontuur was, twaalf zonen verwekte en een vermogen (in landbouwhuisdieren) opbouwde bij oom Laban heeft de Bijbel Izak op dat zijspoor geparkeerd. En zodra Jacob terugkeert gaat hij dood. Wel ontroerend is dat Jacob EN Ezau hem samen begraven.

Als verzoende broeders, ondanks de rotstreek die Jacob aan Ezau flikte. In Genesis 36 zien we dan dat beide broers hun wegen weer scheiden, omdat de draagkracht van het leefgebied niet het samenleven met zoveel vee toelaat.

Ezau trekt weg uit Kanaan, gaat in het Seir-gebergte wonen met alle vee en bezit dat hij in Kanaan verwierf, inclusief alle vrouwen uit Kanaan bij wie hij kindjes maakte. In plaats van dat hij dus Jacob maant om op te krassen met zijn vee, terwijl Jacob als immigrant in zijn territorium kwam wonen.

Houtsnijwerk van ‘de slang’ uit Genesis, kijk, dan kun je echt iets maken

Ezau eigenlijk een toffe vent
Genesis 36 somt een heel geslachtsregister op van Ezau’s nakomelingen. Hij wordt. ook Edom genoemd, stamvader der Edomieten. Opnieuw toont Ezau zich dus de grootmoedige, de ‘eigenlijke’ oudste broer die zijn broer Jacob de ruimte geeft. Er bestaat een theologische theorie, die stelt dat Edom eigenlijk een valse spruit in het jodendom wordt, gedreven door rancune over het ontfutselde geboorterecht.

Voor enige onderbouwing van die theorie zien we in Genesis vooralsnog geen enkel bewijs. Ezau is eigenlijk een hele toffe grootmoedige vent, terwijl Jacob een wat laf mannetje is, een bedrieger, die niettemin bij zijn God in de smaak lijkt te vallen. Die geeft Jacob de naam Israel, en zijn engelen verschijnen aan Jacob in zijn dromen.

Bij Jacob zijn Jacobsladder klimmen die op en neer van hemel naar aarde en vice versa. Jacob bedrijft een soort engelsport, voor de hengelsport heb je in de woestijn zoveel water niet. En wie de Jordaan ooit heeft gezien, wat is dat een luizig stroompje. Pas bij Bethsaida zie je iets van een fatsoenlijke rivier stromen. Maar misschien zijn wij in Deltaland Nederland gewoon veel te grote rivieren gewend.

Bij Ezau lees je niets van zegen, of engelsport of God die tegen hem spreekt, die krijgt niets van boven kado en moet gewoon voor de kost werken. Waarom God dan de voorkeur voor Jacob heeft boven Ezau zal altijd een raadsel blijven. Alsof Jacob- die zich Israel laat noemen- dat zelf heeft bedacht, hij was immers bedrieger.

De antieke Statenbijbel, voortaan Iedere Zondag

De ziel is wel een Bijbels concept
Het geslachtsregister van Edom met allerlei koningen, leest meer als een voorloper op de toekomst, een tussenvoeging, over hoe een nieuw volk ontstaat. Daar heb je nooit iets van onthouden vanuit je jeugd op de protestantse basisschool. Vervolgens in Genesis 37 lezen we over het verwende jongetje Jozef, Jacob’s oogappeltje, de 1 na jongste: de verhalen over Jozef en zijn dromen, die kun je als het ware weer dromen.

De Bijbel vermeldt hier expliciet Jozef zijn leeftijd, 17 jaar.

Jozef was als elfde zoon geboren VOOR Jacob Izak weer zag. Dus hoe lang was Jacob nu weggeweest, en lag Izak al die tijd op zijn sterfbed, volledig seniel en ontoerekeningsvatbaar te zijn? Dat zijn vragen die nu pas bij je opkomen en die je bij je kindertijd op de protestantse school nooit stelde. Een kwart eeuw is toch een redelijke schatting, ook gezien Jozef’s leeftijd.

Wat ook opvalt: volgens de Jehova’s die hier wel eens aan de deur komen, zou het concept ‘ziel’ niet Bijbels zijn maar Platonisch (Griekse filosofie). Maar in Genesis lezen we dus al bij de stervende Rachel dat de ziel haar lichaam verliet. Verder blijven de Engelen-verschijningen in het Oude Testament uitgesmeerd over duizenden jaren Bijbelse geschiedenis vrij mager.

Pas in het Nieuwe Testament na Jezus stijgt de engelendichtheid, met voor mij als Fries natuurlijk als belangrijkste de beschermengel  der Friezen, Michael: daar over later meer.

Heb een goede zondag en verzoen U met uw naasten, want voor je het weet zijn ze niet meer lijfelijk aanwezig en kun je ze niet meer vasthouden, omhelzen. Positievo’s willen ‘het leven’ nog wel eens ‘een groot feest’ noemen: ik zou als pessimist tot in de kist zeggen ‘Afscheidsfeest’.

One Reply to “‘Toen haar ziel het lichaam verliet’ (Genesis 35)”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *