Op de zondag geen profane boodschappen. Dan lezen we in De Heilige Schrift, Het Boek zonder welk je de Westerse cultuur niet verstaat. Exodus 12 behandelt de instelling door de HEERE (Jahweh) via Mozes en Aaron van het Passcha bij de Israelieten.

Dat feest gedenkt – zoals we vorige weekpreek zagen- de massamoord op Egyptische kinderen door Jahweh, zijn ‘verderver’, doodsengel of boze geest.

En hoe die ‘verderver’ voorbijging (Passcha, passeren) aan de met lamsbloed besmeurde huizen van de Israelieten. Zodat dit door JHWH uitverkozen volk de Egyptenaren vervolgens kon beroven bij haar uittocht. Zonder deze verhalen was er geen Israel, noch JHWH-cultus die jaarlijks die uittocht herdenkt uit Exodus.

JHWH-cultus/HEERE
Je moet de Bijbel kennen, omdat de Bijbelse verhalen de hele wereld tot vandaag hebben vormgegeven, ook in politiek opzicht. Het zelfbeeld van hele naties, de eigen ‘claim to fame’ en het idee meer bijzonder te zijn dan anderen, dat is op die verhalen gebaseerd, van JHWH die zijn eigen volk apart houdt van de rest, herkenbaar aan besnijdenis.

Op bezoek in Israel, zag je hoe hardline-kolonisten doodleuk huizen bouwen in gebieden die aan de Palestijnen waren toegewezen.

Ik had de zoontjes van zulke Kolonisten als lifters mee in de auto. Die praten vijandig en denigrerend over de Palestijnen zoals Hitler in Mein Kampf over de Joden schreef. Laten we nu eens de harde realiteit onder ogen zien, wanneer we nu als volwassene Exodus terug lezen. In hun heilige boek, de Thora (eerste vijf Bijbelboeken) vinden Orthodoxe kolonisten voor die opstelling hun heilige rechtvaardiging.

Wanneer je Exodus leest, dan zie je dat de JHWH-cultus rond de Thorah eigenlijk religieus gesanctioneerd racisme/volkisme is; Het belangrijkste feest Passcha van die JHWH-cultus, is de feestelijke herdenking van de gruwelen tegen andere mensen, gesanctioneerd en uitgevoerd door hun JHWH.

Exodus 12 beschrijft het zo:

Want Ik zal in deze nacht door het land Egypte trekken en alle eerstgeborenen in het land Egypte treffen, van de mensen tot het vee. En Ik zal aan al de goden van de Egyptenaren strafgerichten voltrekken, Ik, de HEERE.

En het bloed zal u tot een teken zijn aan de huizen waarin u verblijft. Als Ik het bloed zie, zal Ik u voorbijgaan en er zal geen plaag onder u zijn die verderf teweegbrengt, als Ik het land Egypte zal treffen.

Deze dag moet voor u een gedenkdag worden. U moet hem vieren als een feest voor de HEERE. U moet hem vieren als een eeuwige verordening, al uw generaties door.

Naijverig, boos op vier generaties na je zonde (Exodus 20;5)
Het ‘Monotheisme’ van de JHWH-cultus wil helemaal niet zeggen dat er maar 1 god is. Wel dat de JHWH/HEERE aan zijn volk eist dat ze niet vreemdgaan met andere goden. Immers, JHWH zelf zegt in Exodus dat hij tegen de goden van de Egyptenaren strafgerichten voltrekt.

Het uitmoorden van alle baby’s van de Egyptenaren en al hun vee zal vervolgens voor eeuwig een feestdag zijn voor zijn besneden volk. Dat is het Passcha, de jaarlijkse gedenkdag dat de ‘verderver’ hun deuren passeerde omdat ze daarop lamsbloed hadden geschilderd, van een eenjarig lam zonder gebrek/zonde.

Het Mono-theisme van de JHWH-cultus wil hier nog zeggen dat er 1 ‘naijverige’ god is (zo beschrijft Hij zichzelf in Exodus 20), die geen concurrentie duldt, ‘geen andere goden voor mijn aangezicht’ zoals Exodus 20 dat beschrijft. In de opsommming van de Tien Geboden zegt Hij daar:

want Ik, de HEERE, uw God, ben een na-ijverig God, Die de misdaad van de vaderen vergeldt aan de kinderen, aan het derde en vierde geslacht van hen die Mij haten, maar Die barmhartigheid doet aan duizenden van hen die Mij liefhebben en Mijn geboden in acht nemen.

Wie zegt ‘God is Liefde’, dan is dat voorwaardelijke liefde op straffe des doods. En wel tot in de vierde generatie nadat jij iets naars over JHWH gezegd zou hebben. Als een jaloerse minnaar, die de vrouw vermoordt die een andere man verkoos.

De christelijke theologie leert dat wij na het aannemen van Jezus als offerlam- letterlijk ‘Het Lam God’s’ genoemd- door zijn bloedoffer zijn gered van eeuwige pijniging in het hiernamaals.

Dan gaat de ‘verderver’ van JHWH aan onze ziels-deurpost voorbij, omdat wij het bloed van Zijn Zoon, de Mensenzoon zonder gebrek op de voordeur lieten smeren. Dat werd ons ‘Paasfeest’, dankzij de Opstanding van de Mensenzoon. Die zo De Dood overwon, en zo vieren christenen de overwinning op de eeuwige dood.

Christendom, veelgodendom
Mensen die de JHWH-cultus nog aanhangen, die zien het christendom met haar drie-eenheid (Vader, Zoon, Heilige Geest) dan ook als afgoderij, veelgodendom. Het katholicisme deed daar nog eens de Maria-verering bij, naast een hele kermis-schiettent vol heiligen.

Maria en de heiligen stellen zich allemaal op als bemiddelaars richting God.

Als de naijverige JHWH van Exodus 20 die het maken van ‘gesneden beelden’ verbiedt dan niet onderhand pissed off was…Wie is God hier dan? De Vader?

Maar JHWH noemt zich nog geen vader in de Thora. Dat gebeurt pas ergens in Jesaja, het boek dat de Israelieten opschreven na het verlies van hun Beloofde Land door de Babyloniers en Assyriers. Hun tempel werd verwoest in eeuw zes voor de jaartelling. En zo bleek JHWH als oorlogsgod plots wel overwinnelijk.

Als zelfs zijn eigen ‘huis’ in Jeruzalem, gebouwd door Salomo verwoest kon worden door andere onbesneden volkeren… In Exodus zie je juist de onoverwinnelijkheid van JHWH als hoofdkenmerk en argument om Hem te dienen.

Dat is het bronboek van het Messianisme, waaruit de eerste Evangelisten hun munitie haalden. Om zo Jezus als de Christus aan te wijzen, die de oude glorie zal herstellen van Israel. Ook het ‘geboren uit een Maagd’-idee komt uit Jesaja. Hoewel Maria al Jacobus als zoon had toen ze Jezus kreeg.

Je kunt de aanhangers van de JHWH-cultus dus niet verwijten dat ze het orthodox- christelijke/katholieke geloof (voor het schisma van 1041 was er sprake van 1 katholieke kerk) zien als inbreuk op hun eigen geloof door onbesneden lieden.

Jezus broer, Jacobus was nog tegen de afschaffing van die besnijdenis door Paulus. Maar Paulus dacht zo meer zielen te winnen bij andere volken, ‘niet alleen de jood maar ook de Griek’. Paulus bouwde verder veel Grieks-Romeins denken in het nieuwe geloof in de opgestane mensgod, die de dood overwint.

Proviand mee voor de uittocht
Terug naar waar we gebleven waren, Exodus 12. In de vorige week-preek beschreven we al hoe de ‘verderver’ langs de huizen van de Egyptenaren gaat en al hun eerstgeboren kindjes doodt. Dan klinkt er ‘luid geschreeuw’ van verdriet van jammerlijk getroffen vaders en moeders.

Vervolgens smeken die Egyptenaren dat de besneden Israelieten zo snel mogelijk opkrassen, opdat ze meer ellende bespaard zal blijven. Zo kunnen ze zich als een rijk volk met veel (geroofd) bezit, goud en zilver uit de voeten maken:

De Egyptenaren drongen sterk aan bij het volk, om het snel uit het land te laten gaan, want zij zeiden: Wij gaan anders allemaal sterven! Toen pakte het volk zijn deeg op nog vóór het gezuurd was. Hun baktroggen waren in hun kleren op hun schouders gebonden.

De Israëlieten hadden gedaan overeenkomstig het woord van Mozes en hadden van de Egyptenaren zilveren voorwerpen, gouden voorwerpen en kleren gevraagd.Bovendien had de HEERE het volk genade gegeven in de ogen van de Egyptenaren, zodat zij hun het gevraagde gaven. Zo beroofden zij de Egyptenaren.

Zo trokken de Israëlieten van Rameses naar Sukkoth, ongeveer zeshonderdduizend man te voet, mannen alleen, vrouwen en kleine kinderen niet meegerekend. Ook trok een grote groep van mensen van allerlei herkomst met hen mee, en kleinvee en runderen, zeer veel vee.

Alleen besnedenen mogen Passcha vieren
En zo kunnen ze na 430 jaar gast te zijn in Egypte (land van Gosen) wegtrekken als het favoriete volk van de HEERE/JHWH. Het door JHWH apart gehouden volk dat je herkent aan hun besneden piemels. Dat wordt zijn ‘leger’ genoemd, de strijdmacht die onder Jozua in het Beloofde Land Kanaan zijn wraakoefening mag uitvoeren op andere volken en hun goden;

En het gebeurde na verloop van vierhonderddertig jaar, op deze zelfde dag gebeurde het: alle legers van de HEERE zijn uit het land Egypte vertrokken. Een nacht van waken was dit voor de HEERE om hen uit het land Egypte te leiden. Daarom is dit een nacht ter ere van de HEERE: een waken voor alle Israëlieten, al hun generaties door.

En de HEERE zei tegen Mozes en Aäron: Dit is de verordening voor het Pascha: geen enkele vreemdeling mag ervan eten. Maar elke slaaf die u van iemand met geld gekocht hebt, mag ervan eten, zodra u hem besneden hebt. Geen vreemdeling en dagloner mag ervan eten.

JHWH is verderop in Exodus en Leviticus een ware jurist, alsof hij Advocatenkantoor Stibbe een heel contract heeft laten opstellen met Zijn Volk. Die wet met allerlei kleine lettertjes moet dan overal gelden waar Zijn Volk verblijft, en wie er onder Zijn Volk verblijven.

We lezen in Exodus dat JHWH geen moreel oordeel velt over slavernij, de handel in mensen. Als je eerst hun piemel besnijdt mogen ze Passcha meevieren: dat besnijden vindt Hij belangrijker dan dat mensen je voor geld aan derden verkopen.

Wie is de God tot wie wij christenen bidden?
Als je vervolgens roept dat God onveranderlijk is, dan zou hij nog steeds mensenhandel goedkeuren. Als je stelt dat God hier ‘goed’ was omdat hij Zijn volk uit slavernij van de Egyptenaren leidde: dan was het enkel ‘uit overheersing door een ander volk met andere goden’.

Niet omdat JHWH alle mensen van slavernij wil bevrijden. Hij had zijn volk er via Jacob/Israel’s zoon Jozef eerst zelf ook in geleid.

Je hoort bij dominees vaak die metafoor van God die het volk uit slavernij bevrijdt. Maar in dat zelfde verhaal praat hij zonder oordeel over slavenhandel bij de Israelieten. Dwangarbeid was het ding niet.

Dus op wie is ons Godsbeeld nu gebaseerd, dat wollige ‘God is Liefde’-idee?

Het was pas de katholieke kerk die in de Middeleeuwen slavernij zou verbieden, eerst bij mede-christenen. Pas later zouden de Abolitionisten – doopsgezinden- succesvol tegen slavernij lobbyen in de 19de eeuw.

Ik worstel al de hele week met die vraag, na lezing van Exodus: Wie is de God tot wie wij als christenen zeggen te bidden? Is dat wel JHWH zoals we die in Genesis en Exodus tegenkomen? Aanhangers van de JHWH-cultus die zich op de Thora baseren, vinden dat wij met de drievuldigheid veelgodendom bedrijven.

JHWH noemt zich geen Vader. Het is een oorlogsgod die 1 volk voortrekt op andere volken, tegen wiens goden hij in Exodus oorlog voert. JHWH zijn ‘wonderen’ zijn hier gruweldaden waarbij hij mensen van andere volkeren met andere goden en hun levende have verdelgt.

JHWH/HEERE verhardt het hart van de onderdrukkers van zijn volk, zodat dit volk nog langer lijdt en zucht onder een juk. Die extra tijd na de eerste en tweede helft benut Hij om groter gruweldaden als wraak te manifesteren. Als een soort tovenaar en generaal met massavernietigingswapens, die wil laten zien waartoe hij in staat is, als manifestatie van zijn macht, dat hij sterker is dan andere goden.

En dat herdenken de aanhangers van de JHWH-cultus ieder jaar feestelijk, als Passcha, omdat de gruwelen hun deur voorbij gingen en de anderen troffen.

Dat volk leidt hij uit Egypte als ‘leger’, een krijgsmacht waarmee Hij veertig jaar later Kanaan onder de voet kan lopen, zodat ze daar ‘al wat ademt’ uitroeien. Hij gebruikt mensen als pionnen voor uitvoering van zijn krijgsplan op aarde. Exodus 12 besluit:

Alle Israëlieten deden zoals de HEERE Mozes en Aäron geboden had, zo deden zij. En het gebeurde op deze zelfde dag dat de HEERE de Israëlieten uit het land Egypte leidde, ingedeeld naar hun legereenheden.

Er staat niet in de Bijbel dat er geen andere goden zijn. Want Exodus beschrijft letterlijk ‘goden’ waartegen JHWH het opneemt. Heb een goede zondag en heb elkaar lief. Het is niet goed, als je geen jaloezie kent wanneer je lief met een ander vreemdgaat. Gezonde naijver, dat bestaat ook.

Aan de andere kant: je kunt ook een nieuwe liefde vinden, daar veel gelukkiger mee worden. Misschien geldt dat ook voor de god die je verkiest?

Jezus als overwinnaar op De Dood, De Heilige Geest die je kan inblazen/inspireren, De Vader naar wie je als Verloren Zoon kan terugkeren zonder mutilatie van je geslachtsorgaan, Moeder Maria, Maria Magdalena en al die heiligen… dat klinkt toch gezelliger dan die racistische oorlogsgod uit Exodus.

Abdijbiertje er bij. Pas wel goed op je kinderen als je de paters bezoekt 🙂

De katholieken vonden zelfs het vagevuur uit, dat je even wat loutering ondergaan moet en dan kun je alsnog de hemel in. Ze importeerden het Griekse concept ‘ziel’.

Terwijl fanatieke protestanten die teveel Oude Testament lazen als Oliver Cromwell…Die namen bij hun oorlogen tegen katholieken JHWH als voorbeeld, net als de kolonisten op de Westbank doen. Het hoeft dus niet beslist goed te zijn, om inspiratie uit de avonturen van JHWH te halen voor je eigen levenspad.

Voor je het weet, ga je jezelf als volk meer bijzonder vinden dan anderen. Omdat je god dat tegen je verre voorvaderen gezegd zou hebben, volgens je eigen heilige boeken. Heb een goede zondag.