In de Bergrede legt Jezus de morele lat zo hoog, dat een normaal mens enkel kan struikelen: ‘Heb je vijanden lief, bid voor wie je vervolgen’… Dus dat je zelfs de bedrijvers van vals getuigenis en tirannie-supporters van de ChristenUnie moet kunnen liefhebben. Hoe doe je dat? Als mensen van de ChristenUnie in de hemel komen, wil je daar dan na je dood nog wel zijn?

Tegenstanders die het beste in je boven halen
Nou ja, er zijn zelfs mensen in geslaagd om mij lief te hebben, dus geloof in wonderen kan alvast bergen verzetten, ook bergredes. Je dient onderscheid te maken tussen de zonde en de zondaar in het christendom: het gedrag afkeuren maar niet de hele persoon, die net zo gevallen is als jezelf. Wij zijn immers allen zondaars.

Dat geloof deed bij de Friezen in de 8ste eeuw intrede. Zodat er ook een Friezenkerk in Rome kwam, voor Friese pelgrims.

De eigen uitleg van dit beroemde gebod is ‘leer van je vijanden en de mensen die je iets aan hebben gedaan’… Speel niet het slachtoffer. Zoals je ook aan gewichten moet trekken om spieren te kweken heb je tegenstand nodig om zelf (geestelijk) te groeien, en onvermoede kanten van jezelf te ontdekken.

Zonder tegenstand kweek je geen karakter.

In mijn fotografisch en prozaisch debuut Liever dood dan Slaaf- hier bij de webshop te bestellen– komen we voor een gemeenschappelijke noemer bij ‘wat verbindt ons met elkaar’ dan ook uit bij ‘de juiste mentaliteit’, karakter. Ben je oprecht?

Daarbij onderken je de beschavende kant van het oorspronkelijke christendom als historische realiteit. Zoals bij de opvattingen over ‘de waarde van het individu’.

Maar net als de interpretatie van ‘heb je vijanden lief’ blijft de vraag open of de keuze voor een godsdienst mensen nu netto betere mensen maakt, eerlijker, moediger, betrouwbaarder. Die vraag dreef ook historicus Jan Bank bij zijn pil ‘God in de Oorlog’: hoe stelden gelovigen zich op in de nazitijd?

Titus Brandsma die het Bonifatius-heiligdom oprichtte bleef standvastig. Hij werd door de nazi’s uiteindelijk omgebracht. De ChristenUnie heult met de nazi’s van D66, zodat je straks niet meer kunt ‘kopen of verkopen zonder het teken’ (Openbaring 13)

Je kunt concluderen dat je genoeg aan jezelf hebt, en wacht je voor een oordeel. Maar daarmee schakel je die vijanden en hun misdaden tegen de menselijkheid nog niet uit… De nazi’s gingen ook niet weg zonder een bevrijdingsleger.

‘Tegen oorlog, de houding van vreesachtigen’
Of is het zo dat iedere godsdienst de goede mensen helpt zich te beteren, en slechte mensen slechts helpt om zich daar achter te verschuilen?

Zo eindigen we onze Pelgrimstocht door de Friese Natuur op zoek naar Vrijheid in hoofdstuk vier bij de intrede van het christendom in Nederland. Bonifatius krijgt eerst nog klappen, en houdt een catechismus boven zijn hoofd (niet de Bijbel zoals wel eens gedacht) om zich tegen zwaardhouwen te beschermen.

Wat wolle Jo dan, wij hawwe us Wodan!

De Friezen vonden zijn geloof nog wat al te vreemd, en wat de Friese boer niet kent, dat lustie-niet.

Later zullen de Franken de moord door de Friezen op die Angelsaksische monnik keihard wreken. In het jaar 734 heeft Karel Martel dan al Centraal Friesland veroverd door de Boorne op te varen via de Middelzee (nu de Zwette) en ‘Dux Poppo’ de Friese hoofdman te verslaan.

Na aanvankelijk sterke weerstand, zouden de Friezen later uitgroeien tot krachtige verdedigers van het Roomse christendom.

Friezen waren geliefd als kruisvaarders bij de Paus, zo beschrijft Abt Emo nog in de abdijkronieken van Wittewierum. Emo citeerde Augustinus instemmend, dat er zoiets als een rechtvaardige oorlog bestaat. Bijvoorbeeld wanneer je onrecht afstraft. Het per definitie tegen oorlog zijn noemde Abt Emo de houding van een vreesachtige’, zoals je ook in mijn boek kan lezen.

Een sterveling die toch al doodgaat, kan beter in een slag voor rechtvaardigheid sterven, zo stelde Emo. Dus in de praktijk van twee millennia christendom vond de kerk een handige uitweg uit een letterlijke interpretatie van ‘heb je vijanden lief’.

De slag bij Warns in 1345 toen de Centraal Friezen (Oostergo en Westergo) de West Friezen (Hollanders) in zee dreven, was een slag tussen twee Rooms-christelijke legers. Ze baden allebeide tot Maria om de zege, voor ze elkaar met liefde te lijf gingen. Maria werd die September-dag echter supporter van de Centraal Friezen.

Maar na de adoptie van de Reformatie door Friese overheden kon Maria het hazenpad kiezen. De Friezen werden even fanatiek protestant, als dat ze net nog katholiek waren. En zoals ze eerder fanatiek heidens waren. Ze kijken lang de kat uit de boom, maar eenmaal overtuigd gaan ze er helemaal voor.

Zo werden hier al die prachtige abdijen en kloosters verwoest. Terwijl je daar een vorm van christendom vond, God zoeken in de stilte, die meer aan kan spreken dan die van moderne christenen. In zo’n drumstelkerk van de GristenUnie, daar zou ik uit wegvluchten als ik Hem was. Zo God volgens ChristenUnie-regeringspartner D66 niet dood is, dan zou Hij wel doof worden op zo’n EO-festival.

Zodra je wereldlijker wordt om door de wereld geliefd te worden, dan word je immers gelijkvormig. Zo verloren de Abdijen in Friesland ook hun morele autoriteit, omdat ze zich door de lokale twisten lieten meeslepen, de Schieringers tegen de Vetkopers. De Bisschoppen waren even krijgszuchtig als Hollandse grafen.

De klooster-oplossing zelf was zo gek nog niet. Je afzonderen van de wereld, omdat je anders verleid wordt en alsnog gelijkvormig. Tot je op een dag zelfs wilt regeren met de kindermoordenaars en grachtengordel-Bolsjewieken van D66. Dan is Animal Farm van George Orwell van toepassing: they looked from pig to man, and from man to pig, and could not see which was which.

Maar de morele standaard die Jezus in de Bergrede oplegde, die is er door al die eeuwen heen ook geweest. Je hebt tenminste een maatstaf gekregen, die anders was dan de heidense wraak-tegenwraak die je ook in het Oude Testament tegenkomt. Je zou beter moeten weten, je kunt kiezen de cyclus van wraak-tegenwraak te doorbreken…

Zo kun je ook enkel onchristelijk gedrag veroordelen wanneer je die standaard als universeel geldig erkent. Maar waar ligt dan de grens, dat je enkel over je heen laat lopen? Je kunt immers enkel ‘tegen geweld’ zijn wanneer je succesvol in staat bent dat effectief toe te passen. En er dan van afzien. Dan is het een keuze, anders enkel zwakte, lafheid.

Wat veel Friezen niet weten, is dat de grondslag voor de Friese Vrijheid niet in de Heidense tijd lag, maar juist in de christelijke Middeleeuwen. Daarover lees je in het vierde hoofdstuk van Liever dood dan Slaaf. Dankzij de research ontdekten we zoveel wat we eerder over onze eigen achtergrond niet wisten, de Friezen als stamvaders van alle Nederlandse kustbewoners.