Gijsbert Japicx (Holkema), grondlegger modern Subsidie-Fries

Team Frijsia, vlak voor optreden Hiske Oosterwijk (achter ons met gitaris)

Dankzij zangeres Hiske Oosterwijk – die zondag op Frijsia in het Fries zong- leer ik voor het eerst over het bestaan van Gijsbert Japicx uit Bolsward. Die dichter is de in 1666 aan de pest overleden grondlegger van het moderne subsidie-Fries. Eigenlijk heet hij Gijsbert Holckema, maar hij vernoemde zich naar zijn vader Jacob Gysberts Holckema. En in zijn eigen uitgevonden Fries wordt Gysbert Jacobs dan Japik, net als Sint Japik (Sint Jacobi Parochi).

Frijsia entree

Maar met cx er achter klinkt Japiks wat sjieker, zodat hij dan op internationaal literair niveau meer kon meetellen. Ookal komt de x in het Fries zelden of nooit voor… Dat mensen hun naam sjieker maken zodra ze op de maatschappelijke ladder klimmen, het kwam veel voor in die tijd. Beroemd is hier bijvoorbeeld de protestantse lieddichter Joachim Neumann, bekend van zijn kraker ‘Lof zij de Heer, de almachtige koning der eeeeeeeere…laat ons naar hartelus ziiiingen en blij musiceeeeeeeeren’….

Die ver-Griekste zijn naam tot ‘Neander’ en naar hem werd vervolgens het Neanderthal vernoemd. Dat dal waar de eerste echte oermensen werden gevonden.

In de research voor het eigen hoofdwerk Liever dood dan Slaaf over de natuur van de Friezen ben ik nooit op Gijsbert Japix gestuit. Dat komt, omdat taal hierin niet definierend is voor Fries zijn, maar ‘natuur’, mentaliteit.  En tsja, poezie, dat ging vroeger nooit verder dan Sinterklaasgedichten. Nu gaat de eigen kennis van deze Friese grootmeester niet verder dan wat Wikipedia-kennis. En je citeert geen schrijvers die je zelf nooit hebt gelezen.

Het Gijsbert Japicxhuis is per 1 september 2021 dicht, en levert dode pagina’s op

Zo leer je dus pas op je gezegende leeftijd van 47 jaar pas over een Friese grootheid. Nota bene van een zangeres, die voor haar bekering tot het Fries nog in het Frans en Engels zong. Omdat ze voorheen niet die inspiratie en associaties met het Fries als taal had meegekregen. Uiteindelijk bepaalt je motivatie welke taal je wilt spreken. Plots kun je Fries willen spreken, nadat je bijvoorbeeld inziet tot welke stam je wilt behoren.

Wanneer je bijvoorbeeld de grootsheid van de Friese historie inziet als stamvolk van de Lagelanders, en associaties met bekrompen minimalisme en provincialisme kunt laten varen. Plots- nadat je leert over de Vrije Friezen- is het een eer bij de Friezen te horen, en wil je Fries praten. Die bekering krijg je niet met subsidie voor elkaar

Hier bij Boer ging je dan even onder het viaduct zitten als pauze bij het schaatsen. Foto uit hoofdstuk 1 van mijn Meisterwerk ‘Liever dood dan Slaaf

Dan nog, is het eigenlijk schandalig dat wij vroeger in het onderwijs in Friesland nooit over deze geleerde en notabele hebben geleerd. Alsof men er bewust op heeft aangestuurd het Fries zelfbewustzijn uit te hollen, tot wat gesubsidieerde vertaalpogingen. Eigenlijk is dat ook gebeurd sinds 1500 nadat de Friezen hun beroemde ‘Friese Vrijheid’ verloren. En toen de Oranjes hier de tent overnamen, zo rond 1580.

Het Fries was eerder nog de taal van notabelen en het recht. (Denk aan de Rustringer Rechtsregels) De Haagse bezetter stapte over op het Hollands en later het Frans als voertaal. Nog schokkender, wil je de schade inhalen en zijn geboortehuis opzoeken, het Gijsbert Japicx-huis in Bolsward..

Het Fries nationale slokje

…dan geeft de website aan dat dit huis per 1 september 2021 gesloten is. Dat huis was in 1979 door de erven Holkema aangekocht, en functioneerde als VVV. Wie heeft het besluit genomen om deze historische plek op te geven? En wat was daar de reden toe?  De huidige Haagse bezetter werd door mensen op Prinsjesdag al voor ‘landverrader’ uitgemaakt. Hij levert heel Nederland uit aan het globalisme en dan mag je geen eigen nationale identiteit meer koesteren.

Nu zeg ik niet, ‘daarom is dus het Japicxhuis ook dicht’. Maar het past wel in de trend, dat alles dat eigen is vermalen werd sinds ’45, of degradeerde tot gesubsidieerde folklore. We zullen hier nog achteraan gaan, om dat uit te vinden, maar tips zijn alvast welkom.

3 Replies to “Gijsbert Japicx (Holkema), grondlegger modern Subsidie-Fries”

  1. “Ookal komt de x in het Fries zelden of nooit voor…”

    Ter informatie, de woorden (zonder de afleidingen en varianten) met X in de ‘Fryas’ taal van Oera Linda (inderdaad niet veel, maar er zijn een paar mooie en belangrijke bij):
    SEX – zes
    (VP)WAXA – (op)groeien
    TEX – (geborduurde of gewoven?) tekst
    SAX – mes (afgeleid: Saxmannen, Saxland)
    FLUX – vlug
    BLIXEN(A) – bliksem(en)
    HEX, (BI)HEXNA – heks, (be)heksen
    WOXELJA – worstelen
    OX – os
    FALX – vals
    WIXLA – wisselen
    ALEXANDRE – naam

  2. Heel navrant dat dus juist deze Bolswarder de oorsprong is geworden van het vernietigen van het Bolswarder Stadsfries, en al die andere dialecten in Friesland. Deze worden ook niet in stand gehouden. Alleen Dokkum heeft dan nog een genootschap, maar dat zal vanzelf verdwijnen door ouderdom van de leden.
    Wij spraken Bolswarders, wij waren daarmee het laagste van het laagste. Niet alleen geminacht door Hollanders maar juist door de puur Friezen werden we met de nek aangekeken. Vooral door één bepaalde klasse, die van de onderwijzers.
    Ja, het is eruit gedramd inmiddels door het decennialange verplichte Friese taalonderwijs. Waar je ook komt in een Friese stad, het is volledig verdwenen en overgenomen door het Fries.
    De werkelijke agenda van de elite is ook hier duidelijk geworden.

  3. Die Friese natuur vind je dan natuurlijk ook terug in de strijders van de Taliban. Taal is de cultuurdrager, als je de taal uitroeit, dan roei je de cultuur uit. Vandaar ook die Hollandse agressie tegen de Friese taal. Kinder van Friese ouders die alleen maar Hollands spreken (Nederlands met een tongval/dialect komende uit de Hollanden e.o.) zijn een verloren generatie. Het zijn volksverraders en landverraders, immers waar het Friese volk leeft, dát is Fryslãn.

    Als je een volk wilt uitgummen, dan moet je de overdracht van ouders op kinderen, ons culturele erfgoed, vernietigen en daar zijn ze flink me bezig. Er zijn niet veel Friessprekende kinderen meer over. Sommigen proberen het nog maar ik hoor hun bekkies breken wanneer ik ze uitnodig Fries tegen me te spreken. Het is onze kinderen ‘verboden’ nog langer de Memmetaal in het Heitelãn te spreken. Het word heftig onderdrukt en zelfs de Friese moeders worden ingezet via chantage (anders krijgt ze nooit een goede baan) uitsluitend Hollands/Nederlands met hun kroost te spreken, het is immers voor hun bestwil. Deze ‘Fryske’ vrouwen zijn minder dan NSB-ers, die hielden tenmiste nog van volk en vaderland. En de ruggegraatloze vaders zeggen niets….zij willen geen gedonder in ‘bed en brood’. Gemanipuleer (zonde van de tovenarij) alom en zo gaat een volk verloren en kunnen de Hollanders aanspraak maken op hun gebieden en grondstoffen.

    Een paar jaar geleden hoorde ik tijdens het jaarlijkse folklorefestival, de jeugd om mij heen eigenlijk alleen nog maar ‘Barge-Dútsk’ (Hollands/Nederlands) spreken. De Russische dansgroep wilde graag een Nederlands lied ten gehore brengen, maar de organisator kon de instudering ervan voorkomen en de Russische delegatie er op wijzen dat wij Friezen zijn en Fries (behoren te) spreken. Zo konden wij die avond genieten van een prachtig Fries lied gezongen door onze Russische vrienden.

    Maar ‘Fryske’ vaders en moeders blijven tegemoetkomen aan de Hollandse wens, naar hun geloof en rituelen, kinderoffers te brengen. De vorige en huidige generatie ruggengraatloze lafbekken blijft doorgaan met deze autogenocide. Onze boeren protesteerden tenminste nog luidkeels toen zij gebieden kregen toegewezen als slachtplaats voor hun kuddes. Zij hadden een oprisping van rebellie tegen deze offerdienst aan Baäl/Mammon die van hun gevraagd werd door kindervriend Remkes en zijn trawanten die dit allemaal in de Hollanden/Randstad bedacht hadden.

    Alleen de NWO-wolven mogen vlees eten….en nu ga ik eerst snel mijn wol afscheren en onderduiken in een moskee, de kerken zijn me te laf.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *