Heidenen zijn terug van (nooit) weggeweest…

Wilde Jagd, Franz von Stuck (1888) schildert Wodan die de doden voortjaagt…..Hij was favoriete artiest van Dolfie en Hermann

De Noorse schrijver Bjorn Bull Hansen bejubelt op zijn Youtube-kanaal de terugkeer tot het heidendom, op 1 van zijn dagelijkse ‘terug naar de natuur’-tochten van warme moderne woning naar zijn camping in het bos.

Auteur Michael Pollan dompelt zich op Netflix onder in een Peyote-ceremonie van Indianen, en schrijft succesvolle boeken over het gebruik van psychedelica, die je nuttigt via paddo’s en de San Pedro/Peyote-cactus.

En we zien in het circuit van alternatieve media en ‘wappies’ (opvolgers van de hippies) nogal wat mensen die zich trakteren op een Ayahuasca-trip. Amateurhistoricus Graham Hancock spreekt die geestverruimende hars (met DMT, di-methyl-triptine) aan als een persoon met ‘Mother Ayahuasa.’ Maar wat is ‘heidens’ nu eigenlijk?

Bloed en bodem
Recent berichtte Pownews nog over een heidens festival op Ameland, waarbij de redactie van het eiland werd gejaagd. In de Friese B-film over zwaardvechter Grutte Pier van Steven de Jong, zien we ook zo’n pathetische scene, waarin de moeder van Pier een ritueel opvoert ‘Luusterje nei Memme Ierde, Luusterje nei Memme Ierde‘, als wijze heks die deze boer en zijn van woede kokende Friese bloed met zijn grond verbindt via zeeklei-mystiek.

Bloed en Bodem, het zit ook in het Friese volkslied sinds 1871.

Er is alvast een grotere voedingsbodem voor Moeder Aarde en haar verering. Elf jaar geleden beschreef ondergetekende in De Standaard al de (mogelijke) terugkeer tot het heidendom in het post-christelijke Westen, met het nazisme en nu de milieubeweging (klimazi’s) als belangrijkste exponenten. Sindsdien heb ik er actief studie van gemaakt, met name in relatie tot het nazisme, dat in zichzelf weer een loot is van een mystieke orde, het Thuler Gesellschaft.

En dat heeft weer de zelfde oerbron als de New Age, Helena Blavatsky. Daarnaast bezochten we nog het hekserijmuseum in Boscastle, het heidendom is overal.

Een artikel dat de zelfde trend ontwaarde, zeven jaar later

Die reisreportage langs heidense heiligdommen als de Externsteine en uiteraard Stonehenge kun je hier zaterdag lezen en bekijken. De interesse voor het heidendom was al gewekt door een Belgische satanische hardcoreband, Length of Time, in 1999. Die aanbaden het werk van Charles Manson. En ze hadden een schilderij van Franz von Stuck op de voorkant, van Wodan’s wilde jacht.

Voor niet ingewijden, dat was de favoriete schilder van Dolfie en Hermann.

IJzersterke riffs van Michel Kirby. Die CD heb ik in een christelijke bui weggemieterd. Heel jammer. Hoofdstuk drie van mijn Meisterwerk Liever dood dan Slaaf gaat in zijn geheel over de heidense periode tot de kerstening, die onmisbaar is geweest voor wie we nu zijn. En je kunt daar best inspiratie uit putten.

Zeker wanneer de diagnose ‘metroman’ bij je is gesteld en je wilt daarvan genezen.

Amazone van Franz von Stuck in Eberswalde, stond bij Goering in de tuin, verheerlijking van lichaamskracht en krijgerscultuur

Anything but christian (abc)
Inmiddels zijn er meerdere media waaronder de New York Times (2018) wakker geworden, die de zelfde trend beschrijven, en Tomorrows World in 2019, die de trend bekijken vanuit christelijk perspectief.

Zij schrijven:

As part of this global trend, Iceland has constructed its first temple in over 1,000 years to worship the old Nordic gods Thor and Odin. In England, thousands gather at Stonehenge on the summer solstice to greet the rising sun—as ancient pagans once did.

In Edinburgh, Scotland, performers painted as red devils entertain crowds to celebrate the ancient Celtic Fire Festivals of Beltane and Samhain, while many gather at ancient U.K. sites to burn a wicker man—as Druids once did. In America, thousands travel to Burning Man festivals catering to uninhibited behavior resembling old pagan practices.

In Greece, Hellenists are promoting the worship of the ancient deities Zeus, Apollo, and Athena, while at the Getty Museum in Los Angeles, children write prayers to Aphrodite or Venus, the Greco-Roman goddess of love and lust—and patron goddess of prostitutes.

Publicatie uit 2019

Burning Man- variatie op de Wicker Man- ontstond bij Hollywood in Laurel Canyon, waar de ‘hippies’ als drugscult ook geboren werden. De ‘hippies’ waren ook een scheldnaam net als de wappies nu. Charles Manson onderhield daar nog zijn ‘family’ van jonge meisjes, Anton Levi richtte er op 30 april 1966 zijn satanskerk op. The Doors werden hier geformeerd, vernoemd naar het eerste mainstream-boek over Mescaline-gebruik, The Doors of Perception’ door Aldous Huxley.

Wat deze bonte verzameling doorgaans deelt is een onderhuidse, danwel openlijke vijandigheid naar het christendom. Anything But Christian (ABC) is ook het motto van de New Age. Seks en Drugs en Rock’n Roll werden niet voor niets als drie-eenheid verheerlijkt. De Grieks-Romeinse bachanalen (drinkgelagen) voor Venus en de god van extase, vruchtbaarheidsrituelen met een grote penis gingen de Rolling Stones al millennia voor.

Er is dus niets zo oud als het idee ‘dit is nieuw.’ Heidendom is nooit weggeweest.

Herrinngering aan het Earth Charter van Ruud Lubbers en Steven Rockefeller

Aarde-manifest
Centraal bij veel neo-heidenen is het geloof dat er iets bestaat als ‘de’ natuur, en dat die natuur ‘goed’ is, iets om naar ‘terug’ te keren. Dat is wat ik in mijn boek ‘Liever dood dan Slaaf’ (hoofdstuk 2) identificeer als de naturalistische drogreden, een geloof in ‘natuurlijkheid’ (goedheid,  reinheid, onaangetast) dat binnen de ecologie ook centraal staat. Natuurzuiverheid, 100% natuurlijk. Nature Knows Best.

Zie ook de campagne van het Wereldnatuurfonds: Be One with Nature. Een religieuze uiting, dat je moet samensmelten met ‘de’ natuur om beter mens te worden. Alsof je meer beschaafd zou worden door het primitieve te omhelzen.

De Romantiek in de achttiende en negentiende eeuw zijn hier een artistieke basis. Het contact met de ‘nobele wilden’ (Indianen)  van Westerlingen, dat in de Franse salons doordrong via JJ Rousseau speelde een belangrijke rol in de opkomst van het geloof dat primitief ‘beter’ is, minder vervuild, zuiverder. Vanzelfsprekend was Rousseau al geen christen meer, net als zijn politiek erfgenaam Karl Marx.

De naturalistische drogreden: onnatuurlijkheid = slecht, ‘natuurlijk’ = goed. Ecologie is in essentie geen wetenschap maar een religie

Het religieuze aspect van die overtuiging, ja de religieuze aardverschuiving, ontgaat velen, omdat dit geloof zo algemeen is. Met name bij ecologen die zichzelf identificeren als ‘wetenschappers’, en de architecten van huidig klimaat en stikstofbeleid, die claimen dat er zoiets bestaat als ‘de’ natuur, die beter af is met een zero-impact-ideaal als eindstation.

Terwijl ze in essentie een paganistische religie bedrijven, net als klimaatgelovigen die menen dat er zoiets bestaat als ‘HET’ klimaat, en dat dit klimaat, net als ‘de’ natuur het beste functioneert wanneer mensen er helemaal afblijven. Technische taal over ‘een systeem’ verhult dat je die kijk op ‘de’ natuur net zo goed ‘godheid’ of Gaia kunt noemen.

Waar Graham Hancock een hallucinaties opwekkend stuk hars met ‘Moeder’ aanspreekt, daar sprak Ruud Lubbers met Steven Rockefeller al over ‘Aarde’ (persoonsnaam) in het door hen geschreven Aarde-manifest (2000). Dat manifest uit het Haagse Vredespaleis is weer de ethische basis van het huidige politieke programma van de Verenigde Naties: De 2030 Agenda, waarvan SDG13 (Climate Action) weer de belangrijkste uiting is.

De katholiek Lubbers liet zich mogelijk door de Franciscaanse traditie inspireren. En natuurlijk de Jezuiet Theilhard du Chardin, die er het evolutionisme aan toevoegde.

Wodanseiken: Heilige eiken waren vaak Heidense verzamelplaats

Geuzennaam voor pre-christelijk
Maar wat is ‘pagan’ nu eigenlijk precies, heidens? Het was in christelijker tijden meestal een scheldnaam voor alles dat niet christelijk was, van kruidenvrouwtjes en hekserij tot polytheisme (meergodendom), en wat op het platteland bleef overleven als ritueel gebruik. Bij heidekneuters op de heide zeg maar, ver van ‘de stad’… De term is afkomstig uit het Judaisme, die immers iedere niet-jood als Gojim zien, iets onbesnedens waarmee je niet mag mengen zonder religieus vervuild te raken.

Opvallend is dat de meeste heksenprocessen plaatsvonden onder het protestantisme. Die religie staat ook dichter bij het judaisme met haar nadruk op ‘alleen de Schrift’, terwijl het katholicisme vol heidense trekken zit…

We zien een vergelijkbaar contrast tussen ‘stad-platteland’ opgetekend door Coudenhove-Kalergi in zijn boek ‘Praktisch Idealisme’, de basis van het huidige omvolkingsbeleid in Europa en Nederland. Paganistisch staat daar voor primitivisme, natuur en ook voor een krijgerscultuur. Vooral de Duitsers hebben daar afgelopen eeuw gehoor aan gegeven, die innerlijke Indiaan, nobele wilde in zichzelf.

Commentatoren in Tomorrows world zien het zelfde als ondergetekende, namelijk dat vele mainstream-politiek in essentie een heidense praktijk is:

In recent years, there has been a growing realization that the spread of Christian ideas in the West and general respect for the Bible did not eliminate paganism. Many ancient ideas simply went underground and have begun to reemerge in today’s more favorable climate.

For the last several centuries, Europe and America have become increasingly secular as pre-Christian ideas and traditions have gained acceptance. Today, the Western nations, once considered “Christian,” appear to be in the midst of a “pagan revival,” as noted in a December 2018 New York Times article titled “The Return of Paganism.”

Many concepts viewed as “progressive” in our modern society are actually part of the reemergence of pagan ideas that stand in total contrast to the teachings of biblical Christianity—and those ideas have consequences.

Maar ik vond ook dit commentaar in een Joods-academisch tijdschrift, Jewish Political Studies Review, uit 1999 alweer van Manfred Gerstenfeld:

De mozaische wet verdraagt paganisme niet, Jewish Political Studies Review (1999)

Gerstenfeld is een goede observator, wanneer hij ziet dat natuurreligie zich slecht verhoudt met het Judaisme. De Wet van Mozes- die christenen daar uit pikten- is er juist om mensen uit die natuurstaat te tillen, met een godheid, JHWH die niet ‘in’ de natuur zit maar die er los van leeft als creator. Die JHWH verdraagt geen enkele concurrentie, en straft ook het vreemdgaan met andere goden direct af.

Eikenloof, het Germaanse symbool voor de overwinnaars net als Lauwerkransen bij de Romeinen

De zuiverende wildernis
Het contrast hoeft dus niet beslist ‘heidens’ versus ‘christelijk’ te zijn, want het christendom zit vol heidense feesten en elementen. Denk aan pasen (wedergeboorte, Ostara) en kerst (lichtfeest, Juul), de katholieke pelgrimages naar heilige plaatsen, hun Maria-verering, de enorme kermis aan overtredingen van het afbeeldverbod.

De kern is een religieus conflict tussen de Wet van Mozes en natuurreligies. En tussen natuurreligies en het protestantisme met haar ‘Alleen de Schrift’, Sola Scriptura, het motto van Melanchton (maatje van Maarten Luther) Het Woord als enige Wet. Bij de Verlichting werd dat vervolgens ‘Alleen de Rede’…

En die manier van denken past bij de cultuur van natuurexploitatie voor geld, die ‘terug naar de natuur’-mensen associeren met de problematiek van de moderniteit.

‘De’ Natuur in Genesis is daarnaast iets dat gevallen is. Het Paradijs is een tuin die ommuurd is met de wildernis er buiten. Het is juist de straf van de gevallen mens, dat hij uit dat paradijs de wildernis in gejaagd wordt. Bij moderne natuurminnaars en hun affectie voor ‘wildernis’ en de nobele wilde, wordt dat concept uit Genesis 180 graden omgekeerd. Het gecultiveerde zou het probleem zijn en het wilde zou je zuiveren, in plaats van opvreten en vernietigen tot chaos.

Die opvatting lijkt logisch in de moderniteit, omdat er ook in Nederland bijna geen natuurlijke ruimte over is, buiten wat postzegeltjes met verbodsbordje er bij. Dan ga je verlangen naar een plek die niet is uitgekauwd door andere mensen. Zelfs in dunbevolkt Friesland kunnen ze ook die paar postzegeltjes nog niet ongemoeid laten. Alles moet kaalgeschoren en opgeruimd, ieder plantsoen krijgt periodiek een marinierskapsel, wat vroeger ‘weiland’ heette met bloemen en vogeltjes is nauwelijks van industrieterrein te onderscheiden.

Wat is ‘terug naar de natuur gaan’, anders dan ‘een plekje voor jezelf vinden zonder gedoe, in een overvolle en gebureaucratiseerde wereld?’ Want ik ken geen mensen, die dat willen doen zonder comfort dichtbij.

Rechtse Hippie knuffelt Oude Friese Eik, met zadeldaktoren

Wie zich nu al door dit schrijven beledigd wil voelen. Ik ben van nature wat sarcastisch, dat is niets persoonlijks. Maar het is mijn natuur, en als de natuur goed is kun je mij dat niet kwalijk nemen. Dat is iets goeds, en het is- zonder een Universele Morele Wet- verder jouw gevoel versus het mijne. En wie ben jij nou? 🙂 

  • Morgen op Freya’s dag gaan we verder op dit thema, om dan Sater-dag de week heidens af te sluiten. Heb een goede Donar’s dag…
  • Bestel het mooiste en beste boek ooit in Friesland geschreven, Liever dood dan Slaaf op de gelijknamige webzijde.

3 Replies to “Heidenen zijn terug van (nooit) weggeweest…”

  1. Was/is het paganisme niet ook een reactie op de gevestigde orde, het christendom (de katholieke kerk en de Latijnse kolonisatie en de Anglo-Saksische overheersers met hun eigen kerk) en is het in die zin niets meer dan een politiek instrument?
    Een paraplu om mensen onder te verzamelen en zodoende macht te verwerven?

    Wij zijn natuur, dat kan niemand ontkennen.
    De natuur als zijnde dat wat niet door de mens is geschapen is dermate complex dat de pogingen om deze te duiden door statistische momentopnames om over te discussiëren, mij primitief toe lijken.

    Er is iets dat deze natuur, de aarde en de hemel, heeft geschapen en voortdrijft.
    Dit iets of diegene is zelf geen onderdeel van de natuur aangezien het dan ook geschapen en voortgedreven zou moeten worden en dientengevolge zal moeten sterven.
    Dit iets-niets of diegene, als men wil, is het goddelijke.

    Wij spreken en oordelen over ‘de natuur’ op basis van wat anderen hier wel of niet over zeggen en hoeveel populariteit dan wel gevolgen de diverse standpunten hebben maar vergroot dat ons begrip of brengt het ons juist meer in verwarring?
    Leren wij het leven beter kennen door naar andere mensen te kijken/luisteren of door de natuur als geheel proberen te ervaren?

  2. Het heidendom gaat terug tot ver voor het Christendom. De Kelten zijn veel later pas weg-gekerstend naar Ierland waar nu slechts een overblijfsel van bestaat.
    Natuur aanbidding is de helft van ons leven, een entropisch fenomeen. Tegenwoordig is ook de wederhelft “sintropie” in de mode. En daar zit wel iets in. Het door Einstein gestolen E=m.c2 is ook maar de helft van het totaal plaatje.
    Met een chroom-browser is de volgende link te vertalen:
    http://www.sintropia.it/what.htm
    Het gaat niet zozeer tussen de natuur en schepping, maar om de balans tussen verleden, heden en toekomst.
    Wie kritisch leest, ziet een nieuwe wereld open gaan…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *