Onderzoek van Ingrid Tulp (WUR) in het Journal of Sea Research (2020) – betaald door het LNV-Ministerie, met Visned/Vissersbond als supervisor- moest de garnalenvisserij vrijpleiten voor ‘significante effecten’ in de Passende Beoordeling. De onhandige/ongefundeerde formuleringen in dit onderzoek worden nu door ecologen rond de Waddenacademie en Natuurmonumenten handig tegen de vissers zelf gebruikt.

Zij beweren nu dat (mogelijk) is aangetoond hoe garnalenvissers een ‘invasieve exoot’ (Ensis, mesheften) zou bevoordelen, en dus een ‘significant’ effect niet is uit te sluiten. Zoals Tulp echter zelf in de studie toegeeft, kun je die conclusie niet trekken. Rijkswaterstaat moeten een minstens zo belangrijke kandidaat zijn van grootschaliger en langduriger bodemverstoring.

In een onderzoek op een proefvlakje van 0,001 procent van de Waddenzee kun je met twee momentopnames niets over trends of invloeden zeggen, zonder herhaalexperimenten die conclusies bevestigen/ontkrachten. Dat heet ‘reproduceerbaarheid’ in wetenschap, en dit vormt de basis van deugdelijke wetenschap.

Overheid mogelijk verantwoordelijk voor juridische acties milieuclubs
Niettemin heeft – het op selectieve wijze citeren door de Waddenacademie- van het WUR (Ingrid Tulp) haar, mede dankzij doorvissende vissers (mislukte) experiment nu negatieve PR-gevolgen, die tot in de Tweede Kamer (Tjeerd de Groot) door klinken. En straks mogelijk in de rechtszaal. De Telegraaf zag dat op 18 januari al goed.

Op 31 januari begint het juridische circus bij de rechtbank in Groningen, een Handhavingsverzoek door ngo’s.

Het begint bij stemmingmakerij in media, die ook door de rechterlijke macht gelezen worden. Vervolgens komen de procedures en aangescherpte regels. Dit is een basis-strategie van (een deel van de) ambtenarij om voorgenomen beleid door het keelgat te schuiven, in samenwerking met de door hen zo zwaar gesubsidieerde ngo’s.

Zie dat de memo van de Waddenacademie- in samenwerking met activisten bij Rijkswaterstaat/Programma Rijke Waddenzee- van 13 januari iedere ‘schuld door verdenking’ aangrijpt. Hierin figureert een studie van Ingrid Tulp (WUR) prominent, die nu dankbaar door deze procederende eco-activisten wordt aangegrepen. Ze schrijven dat het ‘iets niet vinden’ nog niet betekent, dat het er niet is:

Eén van de weinige beschikbare onderzoeken naar bodemberoering door garnalenvisserij, die ook in de Passende Beoordeling is aangehaald, is het onderzoek van Tulp et al., uit 2020. In de Passende Beoordeling trekken de auteurs de conclusie dat Tulp et al. geen significante gevolgen door de bodemberoering met een garnalentuig konden waarnemen.

Het voorzorgprincipe geeft deze mensen het gevoel dat ze bij de rechter- meestal een vrouw van D66, die het onderscheid goede/slechte wetenschap niet vat- alvast met 10-0 voorstaan. Bedenk dus goed, wat je met je laatste onderzoek doet. Het kan even goed tegen je gebruikt worden. Hoewel ecologen leugenachtig en gewetenloos kunnen zijn, het zijn de domsten niet:

De geraadpleegde deskundigen stellen evenwel dat –, afgezien van het feit dat de studie wel degelijk effecten beschrijft van garnalenvisserij op een invasieve exoot – Tulp et al. zelf al aangeven dat de vergeleken gebieden met verschillende intensiteit van bevissing ook relatief veel van elkaar verschillen in milieuomstandigheden.

Hierdoor is de onderzoeksopzet niet voldoende geschikt om gedegen conclusies te trekken over het ontbreken van significante gevolgen. Hier is dus wederom nog zeker geen bewijs voor onschadelijkheid geleverd en is er bij onvolledige kennis grond voor redelijke wetenschappelijke twijfel.

Waar een rookgordijn hangt, hoeft geen vuur te zijn
Hun strategie is eenvoudig te doorzien. Door het maken van een rookgordijn, moet de rechterlijke macht gaan geloven dat er ook vuur moet zijn. Daarom blijven ze porren in de studie, waarvan Vissersbond/Visned hoopte dat die in hun voordeel zou uitpakken:

De auteurs van de Passende Beoordeling concluderen evenwel dat dit slechts in een beperkt deel van de experimenten van Tulp et al. werd gezien. Zij beoordelen dit risico daarmee als verwaarloosbaar. Dit bestrijden de geraadpleegde deskundigen. Tulp et al. (2020) leveren op zijn minst een duidelijke indicatie dat een invasieve exoot (Ensis) profiteert van de gaten die kort na het bevissen met een garnalentuig in het bodemecosysteem vallen.

De auteurs benoemen dit ook expliciet: “We interpret the observed response in Ensis leei as […] a fishery-related mechanism that adds to the understanding of the potential effect of shrimp fisheries”. Dit is een duidelijk signaal van een ongewenst effect van de garnalenvisserij: bevoordeling van een invasieve exoot

Dat Vissersbond/Visned als supervisors deze ‘interpretatie’ accepteerden van Tulp et al is wonderlijk, gezien de mislukte proefopzet.

Mislukt experiment
Het ene experiment uit de studie was een complete mislukking. Doordat garnalenvissers doorvisten in tot ‘proefgebied’ aangewezen gebieden langs de Noordzeekust, waren data uit dat experiment onbruikbaar. Bleef er experiment twee over: twee momentopnames van de schelpdierfauna in een proefvlakje in de Westelijke Waddenzee van 500 bij 1500 meter (75 hectare) waarvan 1 postzegeltje van 15 hectare,  1/5de deel als ‘controle’ overbleef, dus onbeviste nul-situatie.

Het totale getijdengebied van de Waddenzee is 7.500.000 hectare. Dit stukje is dus representatief voor 0,001% (een duizendste procent) van het getijdengebied van de Waddenzee. Instandhoudingsdoelen en ‘significante effecten’ betreffen het gehele gebied.

Vervolgens namen ze twee momentopnames, na 10 weken en na 8 maanden. Ik heb nu zowel Johan Nooitgedagt (Vissersbond) als Bert Keus en Ingrid Tulp gevraagd, of die studie uberhaupt wel geschikt was om die ‘interpretatie’ te maken.

Immers, correlatie, het gelijktijdig optreden van een fenomeen in een beperkte tijd en gebied (een duizendste procent) is nog geen RE-latie. Je vindt meer mesheften op 0,001% van het Waddengebied) bij twee momentopnames na 10 weken en 8 maanden.

Heel andere ‘interpretatie’ mogelijk: Rijkswaterstaat meer impact
Of je ‘interpretatie’ juist is, dat betwijfelt Ingrid Tulp dan ook in de bespreking van de studie. Logisch, want om de conclusies te kunnen trekken, zou je het experiment moeten herhalen (dat heet reproduceerbaarheid), anders kan het niet meer zijn dan een momentopname:

The increase or colonisation by Ensis leei is apparently not merely a short-term response reaction, but reflects a longer lasting pattern. The population of Ensis leei along the Dutch coast has shown a strong increase from 2002 onwards (Perdon et al., 2018; Tulp et al., 2010). The positive response of Ensis leei we found in our study on disturbance might be helpful in explaining the population dynamics of this species.

Whether shrimp fishing has played a role in the observed increase is difficult to say, as the intensity of brown shrimp fishing already started to increase earlier (from 1990 onwards, (ICES, 2018b)).

In addition to fisheries other bottom disturbing activities such as beach nourishments occurred in that period (they started in 1990 and are continuously carried out https://www.rijkswaterstaat.nl/water/waterbeheer/bescherming-tegen-het-water/maatregelen-om-overstromingen-te-voorkomen/kustonderhoud/index.aspx).

While beach nourishments, in which sand was directly deposited on the beaches, were common until the turn of the century, the past two decades, shore face nourishments have become more common.

Conclusie: lange termijn trend zegt meer
Van belang is nu vooral: Wie heeft er MEER invloed?  Wie verplaatst er meer bodem in volumes, wanneer je niet in twee moment-opnames kijkt op 0,001 procent van de Waddenzee, maar over 25 jaar langs de hele Noordzeekust? En hoe verhoudt zich dat met bodemverplaatsing door storm? Is die veel groter, dan zou je Moeder Natuur een verbod moeten opleggen.

Het is heel goed mogelijk, dat zo’n Mesheft beter bestand is tegen bodemverstoring, of dat nu door storm komt of door Rijkswaterstaat of een garnalenbootje. Hij zwemt sneller weg, graaft zich makkelijker in. En dan nog: Zo’n mesheft levert niet alleen goede visserij op, vele vogels en andere zeedieren profiteren van mesheften. Je kunt ook stellen, dat de visserij met het bevorderen van zo’n schelpdier juist gunstig is voor de natuur.

Waar het nu eerst om draait, is dus om gelijkberechtiging. Je kunt – in een functionerende rechtstaat – niet 1 beroepsgroep onevenredig benadelen, omdat je een andere invloed niet hebt onderzocht of onderzoeken wilt. Simpelweg omdat je daar als instituut geen budget voor beschikbaar stelt. Of in de woorden van Tulp et al:

The fact that Ensis leei seems to profit from disturbance may show a relation with the overall increased disturbance caused by the different sources, but needs further study. Especially, since recently several other bivalve species such as Lutraria lutraria and Spisula subtruncata, differing in behaviour from Ensis leei, also show large population increases along the Dutch coast (Perdon et al., 2018).

Reactief in plaats van offensief
Bedenk dus goed, wat je met ‘meer onderzoek’ doet. Want het kan zo tegen je gebruikt worden. Wanneer je dus controle hebt over het onderzoek en de financiering, vind je wat je wilt vinden. Of je vindt niet wat je niet wilt vinden (Rijkswaterstaat), omdat je domweg geen budget spendeert aan een onderzoek van goede kwaliteit, waarmee je zelf in de beklaagdenbank zou komen.

Vervolgens gaan activisten lekker kersen plukken, die delen van studies ‘citeren’ die hen goed van pas komen. Maar je kunt het ze niet kwalijk nemen en Calimero doen. Zo gaat dat, wanneer je in oorlog bent met mensen zonder moraliteit, menselijkheid en waarheidsliefde. Gaandeweg ging ik ‘ecologen’ dan ook als werkwoord verleden tijd beschouwen: ik lieg, hij loog, wij ecologen.

Ze ruiken bloed…
De met Rijkswaterstaat (Aante Nicolai?) samenspannende ecologen haalden alvast met Natuurmonumenten succes bij de Voordelta. Daar zou de aanleg van de Maasvlakte in papieren natuurwinst ‘gecompenseerd’ moeten worden. Door mensen die de bouw van die Maasvlakte NIET veroorzaakten, vissers van de Voordelta van hun traditionele visgronden te verjagen.

Het is nu staande praktijk, dat wanneer de overheid, haar bedrijven en haar gunstelingen zelf potentiële natuurdoelen frustreren, ze die schade mogen ‘compenseren’ door andere partijen dan zijzelf te benadelen. Zie ook dat ze bijvoorbeeld een nieuwe windfarm in het IJsselmeer (Blauwwind) willen ‘compenseren’ ten koste van visserij aldaar. Ze noemen ‘visserij wegpesten’ het zelfde als ‘natuurherstel’.

Hoe rechtstatelijk is die discriminatie?

• Andermaal zit de visserij nu weer in het reactieve kamp, en dat is jammer omdat ik dit al bijna 10 jaar terug aan zag komen en voorspelde. Maar misschien schoot ik daar zelf ook tekort, omdat ik een wetenschapsjournalist ben, geen marketeer/handige jongen

Maar goed, het is ook een strijd tussen David en Goliath. Die zal je ook via de media moeten voeren, en EMK heeft hier al verdienstelijk werk verricht. Het zou mooi zijn, wanneer daar ook binnen de sector meer waardering voor zou komen. Marketing Matters. En de aanval is de beste verdediging. Hier helpt ook geen ‘Vissersbond-bashing’, die mensen doen op hun wijze ook hun werk.

Gun ieder de eigen aanpak, zonder de ander tekort te doen of als concurrent te zien.