Kaplustig Staatsbosbeheer herschrijft geschiedenis

Je kunt als Staatsbosbeheer geschiedenis schrijven, als je iets lovenswaardigs doet. Maar ook her-schrijven, wanneer je daar niet zo zeker van bent. En dat laatste lijkt te gebeuren na een artikel op Interessante Tijden over kaplust van Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer. De Bomenstichting Achterhoek roerde zich. En zo ontstond interne discussie tot aan de afdeling ‘Concernzaken’ en de ‘Communicatie-adviseur’ van Staatsbosbeheer in Deventer.

Het betreft het volgende citaat, dat stelde dat Staatsbosbeheer tweemaal zoveel hout wil oogsten, op de webstek van de Federatie Particulier Grondbezit (FPG).

Dit betekent dat er in Nederland gemiddeld 3 m3 per hectare per jaar meer geoogst kan worden, dus twee keer zoveel als nu. Staatsbosbeheer streeft naar verdubbeling van de houtoogst tot 80% van de bijgroei.

Een verdubbeling, het stond er echt. En geen tussenzin.

Die zin was door de journalist en bioloog Hans Kamerbeek opgeschreven in zijn boek Ondernemen met Natuur on 2015. Hij was ooit mijn chef bij de Morgen-pagina van het Financieele Dagblad, waar ik 10 jaar geleden voor schreef.

Nu is die zin plots veranderd, nadat de raderen bij ‘concernzaken’ gingen werken en Kamerbeek lieten herschrijven. Inclusief een reeks be(z)weringen die regelrecht uit de burelen van ‘Communicatie’ lijken te komen.

Als je naar de website van FPG gaat zie je ‘m even verspringen, maar nu staat er dit:

Staatsbosbeheer doet van oudsher veel aan houtproductie, maar zag enkele jaren geleden dat de oogst te veel daalde met negatieve gevolgen voor bijgroei, CO2-opname, biodiversiteit en houtkwaliteit. Staatsbosbeheer streeft nu naar verhoging van de houtoogst tot 80% van de bijgroei.

Hun vorige directeur Chris Kalden ving 191 duizend euro salaris, wat ongeveer gelijk is aan het salaris inc premies van NM-directeur Marc van den Tweel (187 k). Dat geld moet ergens van betaald: bijvoorbeeld via houtoogst. Huidig directeur Silvo Thijssen gaat inmiddels al met 2,1 ton euro naar huis.

Geschiedenis schrijven of herschrijven
De verandering vond plaats na actie van Marjan Houpt van de Bomenstichting in de Gelderse Achterhoek, die mijn bericht las en daar SBB mee confronteerde.

Zij nam met haar medestanders al een enorme kap-woede waar, van SBB in de Achterhoek. Andere partijen uit het hele land melden dit. Zoals de vernietiging van 100 hectare dennenbos in de duinen van Schoorl, waar lokale actieclubs zich tegen verzetten. Of op het Dwingelderveld (Drenthe) waar Stichting Woudreus procedeert om SBB tot stop van kap te dwingen.

Zie ook dit bericht ‘Staatsbosbeheer zet bijl in Duurswouderheide‘, en de Hemrik waar SBB ‘ er een veldslag van maakt‘. Of in de Harterse Vennen bij Nijmegen.

Twee vormen van subsidie-prikkels zijn hier een stimulans. Biomassa-subsidie vanuit klimaatbeleid (Agenda 21 Verenigde Naties en Renewable Energy Directive Brussel). Dat wakkert vraag naar (stook)hout aan, en helpt houtprijzen opdrijven. En ‘Natuurherstel’-subsidies.

‘Natuurherstel’. 🙂 Handhaving natuurregels is non-existent in Nederland. Ook na aangifte tegen vernieling dassenburchten gebeurt er niets, mogelijk omdat de landeigenaar Eijsinga een vriendje is van Ed Nijpels (tot 2014 voorzitter Bosschap, 1 van zijn 28 neven-functies)

Volgens Houpt zou Staatsbosbeheer nu voor 27 miljoen euro inkomsten uit hout(kap) halen, dat het getal is in het jaarverslag 2016. Bij Natuurmonumenten (28-32 duizend hectare bos) komen ze niet verder dan 3 miljoen euro. Hoe halen ze die opbrengst?

3 miljoen euro meer uit houtverkoop maar subsidie gelijk, 27 miljoen euro uit hout en ‘biomassa’

Waarschijnlijk door hout te verkopen dat ze uit ‘natuurbeheer’ halen, en zo inkleden om subsidie te krijgen.

Zie dit LEI-rapport uit 2014, dat opgeeft dat ‘natuurherstel’-subsidies het leeuwendeel van de terrein-inkomsten uitmaken van bos-eigenaren in 2012. Houtkap en verkoop van hout levert 114 euro per hectare, volgens het LEI.

Subsidies uit ‘Programma Beheer’,  die leveren volgens bos-eigenaren volgens het LEI-rapport 96 euro en ‘overige subsidies’ 19 euro, samen 115 euro.. Dus door het ook nog als ‘beheer’ of ‘natuurherstel’ in te kleden, kun je dan (theoretisch maximaal) als SBB 11,5 miljoen euro uit je bos halen aan ‘natuurherstel’.

 Een kleine 1/3 van de bosvoorraad in NL is in handen van SBB, dus rond de 100 duizend hectare. Daar zou je dan max 11,4 miljoen euro aan hout uit oogsten met de LEI-cijfers.

Enkel met houtverkoop kom je er dus niet om je begroting sluitend te krijgen. Je moet je zaag anders inkleden om toch meer subsidie uit je bos te halen. In die 27 miljoen euro moet haast wel andere subsidie zitten, die niet vermeld staat. Die komt dan via een ander potje.

Friederichen-Eiche, Urwald Hasbruch. Hoge biodiversiteit en veel dood hout, de anti-these van een klimaat-plantage die RVO nu plots liever ziet

Agenda 21-subsidie van RVO
SBB heeft diverse contracten met klimaatkachels (BV in Purmerend maar ook in Flevoland), die houtpellets stoken. Vraag maakt aanbod. Nu het Energieakkoord- dat vanuit RVO (Ministerie van EZ) gesubsidieerd wordt- vraag schept voor de stook van bos- met steun van Nationaal Groenfonds- neemt de vraag naar ‘natuurherstel’ sterk toe.

Omdat je zo 2 subsidie-vliegen in 1 klap slaat.

Je verzaagt een bos tot heide uit naam van Natura 2000, en voert de snippers af naar de biomassa-centrale. Zo krijg je EN LIFE+-subsidies uit Brussel (voor Natura 2000) en je krijgt nog inkomsten uit een gesubsidieerde afname van ‘biomassa’.

Al jaren terug schreef ik voor het FD over boskap voor biomassa-bijkstook voor de klimaatdoelen van het Ministerie van Economische Zaken (10/10), voortkomend uit Kyoto (wat weer voortkomt uit Agenda 21 van de Verenigde Naties).

Na Ton van der Ham daar op te wijzen stortte Zembla zich ook ein de lijk eens op die boskap voor klimaatsubsidie.Daarnaast is in deze Agenda 21-tijd niets van de natuur heilig.

Ook boskap voor windturbines(subsidie) staat al op de rol. Niet alleen in het Robbenoordbos van Staatsbosbeheer (NH) maar ook op de Veluwe. Niets is RVO- haar subsidie-gever- te gek.

Bomen-bejaardenhuis Hasbruch, de anti-these van een snel-groeiende klimaat-plantage waar de RVO nu subsidie voor geeft. Dit bos kan wel eens netto meer CO2 afgeven door alle houtrot. Maar het is wel vaak soortenrijker

‘Natuurherstel’ leeuwendeel inkomsten
Om de opbrengst uit houtopstanden verder te vergroten moet je houtkap anders inkleden. Als ‘Natuurherstel’. Dat is PR-technisch ook beter te verkopen dan ‘wij zagen het bos stuk voor subsidie’.

De SBB blog-boswachter verkoopt vernielen van bestaande natuur op orders van ‘Concernzaken’ bijvoorbeeld als Natuurherstel. Dat zijn ook ‘kap’-subsidies, maar dan anders ingekleed via bijvoorbeeld SNL (nationaal via RVO, dat ook de plaatsing van Windturbines in bos aanmoedigt) en LIFE+ (Europa). Dat ‘natuurherstel’ vanuit Natura 2000 (zoals in Schoorlse Duinen) kunnen ze LIFE-subsidies voor krijgen.

Zo zie je ook de protest-websites opstaan, zoals van ‘Red Ons Bos’ tegen kap door Natuurmonumenten bij Groesbeek voor ‘heideherstel’/LIFE subsidies.

…niemand weet hoeveel bos er is in NL, ook mijn terrier Trudy niet…

Ook Staatsbosbeheer weet slechts bij benadering eigen bosoppervlak
Niemand die vervolgens precies weet hoeveel bos er nu in NL is, of was. Probos schrijft in 2012 nog:

Officieel heeft Nederland 359.845 ha bos, maar niemand weet of dit getal correct is. Het officiële getal komt voort uit de bossenkaart die rond de eeuwwisseling is gemaakt. Deze bossenkaart was bedoeld als basiskaart voor het Meetnet Functie Vervulling Bos (MFV), oftewel de vijfde bosstatistiek.

Het mocht deze laatste naam niet hebben, omdat moest worden benadrukt dat, in tegenstelling tot de vierde bosstatistiek, ook niet-houtproductie- waarden werden gemeten.

Een ‘zesde bosinventarisatie’ van Alterra in 2014 in opdracht van het Ministerie van EZ geeft plots een veel hoger getal op in de samenvatting, 373 480  hectare op basis van een rondje kaartlezen met steekproef-punten in 2012-13. Dat blijkt echter vooral te komen door een andere wijze van meten- voor klimaatdoelen (Agenda 21, LULUCF), niet (beslist) omdat er meer bos bij kwam:

Eén van de belangrijkste toepassingen van NBI6 is de rapportage van veranderingen van koolstofvoorraden in bos, in verband met de verplichtingen aangegaan onder het Kyoto Protocol en het VN klimaatverdrag. Bossen maken onderdeel uit van de sector Land Use, Land Use Change and Forestry (LULUCF). Voor NBI6 is daarom zoveel mogelijk aangesloten bij de bestaande LULUCF rapportages.

Die 6de Bosinventarisatie geeft voor SBB een bezit van 98-104 duizend hectare op. Dus een bandbreedte van 6000 hectare, waarvan je niet weet of er bij of afgaat. Omdat je niet weet hoeveel er werkelijk is. En dat is enkel bij SBB. Landelijk heb je dus een onzekerheids-marge van TIENDUIZENDEN hectares.

Maar met een andere telmethode per provincie (tabel 3.2) heeft SBB maar 90 duizend hectare bos. En dan tel je landelijk 353 329 hectare bos. Dus 20 duizend hectare minder, vier maal de Hoge Veluwe, maar meer overeenkomend met de vijfde statistiek. De bewering dat ‘de oogst te veel daalde met negatieve gevolgen voor bijgroei, CO2-opname, biodiversiteit en houtkwaliteit’  lijkt alvast uit de losse mouw van ‘Concernzaken’ geschud.

Maar goed, liegen is het nieuwe normaal, anderen noemen dat ‘Goede Marketing’.

Eeuwenoude fijnsparren in Zwarte Woud..het ideaal van ‘wildernis’-liefhebbers is juist ‘no take’: met rust laten, afblijven. Minder dan 1 procent van ons bos wordt zo met rust gelaten (De Bosreservaten)

Klimaatkachels (Agenda 21) verarmen het bos
Door al die houtonttrekking – nu ook het kleine top- en takhout (dat heet nu ‘biomassa’)- kan de bos-bodem echter ook verarmen in voedingsstoffen en verzuren.

Tegelijk ontstaat een botsing tussen natuurbelang (met rust laten, dood hout laten liggen) en RVO-gesubsidieerde belangen. Voor de biomassa-centrale heb je snel groeiende houtplantages nodig. Wat vroeger ‘snelle groei’ heette, dat noemen ze nu ‘CO2-opname’. Want dat ruikt naar meer subsidie.

En ‘de biodiversiteit’: het betekent alles. En dus niets. Het is een gevoel. Net als een tekst op het web kan dat gevoel met het beleid mee veranderen. Maar een houtplantage met snelle groeiers waar geen dood hout blijft liggen? Dat is ongeveer de anti-these van ‘biodiversiteit’ zoals we dat kennen uit Bialowieza, Hasbruch en andere wouden die nog een echo zijn van bos uit het verleden..

Zoals Patrick Jansen voor Probos schrijft in 2012:

Alleen indien bos tijd krijgt zich te ontwikkelen, onstaan deze bosbeelden (foto Patrick Jansen).

Jansen is de oud-burgemeester van Droevendaal in Wageningen waar deze boskabouter ook woonde. Wij hebben iets met oud woud. Jansen doelt op een bosbeeld als dit, wat ik in Hasbruch op de plaat nam. Met veel bos-anemonen.

Veld met bosanemonen in Hasbruch

Conclusie: Staatsbosbeheer zwamt maar wat
Met de jacht op subsidies door SBB en het klimaat-gekke (= Agenda 21) RVO is die tijd ons bos niet meer gegund, om bos als bovenstaand te ontwikkelen. Minder dan 1 procent van het bos is een ‘bosreservaat’.

Daarnaast werden natuurherstel-subsidies een dusdanige inkomstenbron, dat Jansen in 2012 al mocht constateren:

Via twee zogenaamde Wob1 -verzoeken zijn via Dienst Regelingen gegevens verzameld over de kap van bos door Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat en de overige Nederlandse boseigenaren. Hieruit bleek dat in de periode 2006-2010 gemiddeld zo’n 300 ha bos per jaar is verdwenen zonder herplant of compensatie.

‘biomassa’ om klimaatdoelen mee te stoken, betaald met subsidies van het Ministerie van Economische Zaken (RVO) Tweederde van alle gekapte bos betreft naaldhout-opstanden volgens de Zesde Bosinventarisatie in 2014

In de komende jaren zou dit wel eens meer kunnen worden. Zo staat er bijvoorbeeld alleen al in Limburg 1.200 ha op de nominatie om te worden gekapt ten behoeve van andere natuurtypen. Het is niet precies bekend hoeveel bos er jaarlijks bijkomt en verdwijnt, maar op basis van de beschikbare cijfers bestaat de kans dat het Nederlandse bosareaal voor het eerst in 200 jaar aan het krimpen is.

Jansen keek naar alle beschikbare gegevens. Meer weet Staatsbosbeheer OOK niet.

Er werd dus zeker niet minder gekapt in afgelopen jaren. Het label waaronder boskap plaatsvond krijgt wel een andere lucht. Er werd stevig gekapt door het ‘zelfstandige’ (= van de zelfde subsidie-bron afhankelijke) Staatsbosbeheer om zo aan herstel-subsidies te komen. Met het excuus van ‘goed voor de biodiversiteit’. Daar komt nu de kap voor de klimaat-kachels (Agenda 21/2030 Agenda) van RVO bij.

5 Replies to “Kaplustig Staatsbosbeheer herschrijft geschiedenis”

  1. Bij de branden in Californië worden ook stééds parallel gelegd met een plattegrond gebaseerd op Agenda 21, helen woonwijken die volgens Agenda 21 voorzien zijn als natuurgebied branden af zonder noemenswardige brand schade aan het bos ,echt bizar als je dat volgt .
    Rypke dat jij het verband met Agenda 21 legde en de kap van bijna al het bos in Schoorl, ja want bij de omvorming naar loof bos verdwijnt 80% van het aantal dennen nog buiten de 95 hectaren die zo wie zo moet verdwijnen zo genaamd ter behoudt biodiversiteit, en in Schoorl staan bijna alleen maar dennen.
    Ik zit zelf als vertegenwoordiger van, schoorlsebossemoetenblijven ,aan tafel bij de Provincie en ze beroepen zich steeds dat het beleid, lees subsidies, gedikteert uit Europa.
    De grootste overeenkomst nu ook met het Marakech pact is dat heel dit beleid uit een soort übermensch koker komt zonder enige inspraak vorm van onderaf.
    Nu bij het Marakech pact ,ook uit de koker van de VN de pers bij voorbaat buitenspel zou wordt gehouden ,krijg er toch een behoorlijk unheimisch gevoel over VN en Agenda 21.
    Ook juridisch is natuura 2000 zo ingericht dat het onmogelijk is om via de rechter ons gelijk te halen, de rechter heeft zich nu al twee keer niet bevoegd verklaard, dit zag je ook in de oostvaardersplassen.
    Het verdwijnen van honderden webpagina’s met voor de overheid kritisch informatie zet nog weinig mensen aan het denken heb ik het idee.
    Zelf was onze Facebook pagina al na een maand onbereikbaar.
    Maar we geven niet op, misschien begint in Schoorl de victorie voor het bos liefende volk zo als ze Victorie bedoelen in Alkmaar als overwinning op de spanjaarden.
    Gr aard

  2. Mooi stuk, precies de vinger op de zere plek. De ‘grijze duinen’ in Bergen/Schoorl zijn een bedenksel om natura 2000 geld binnen te harken. Daarvoor moet eerst bos plat, dat komt Staatsbosbeheer goed uit.

    En een marketing/PR cirkelredenering: Bos kappen om als Natura 2000 gebied te kunnen gelden (moet je uniek voor zijn, dus ‘grijze duinen bedacht’) en dan bij tegenstand: ja het moet om aan Natura 2000 te voldoen.

  3. Schoorlse Duingebied vóór en na de kaalkap door #staatsbosbeheer; ten koste van: Dennenorchis, Wespenorchis, Nachtzwaluw, Boomvalk, Ransuil, Grote Bonte Specht, Zwarte Specht, Holenduif en Kruisbek, Zandhagedis, vele soorten paddenstoelen, korstmossen, vlinders, insecten, etc.. https://t.co/8kfKV5lhMA (video 2020)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *