Boerenbedrog over ‘boerenland-vogels’ door CBS/PBL

Valse exactheid vanuit een vooropgezet beleidsdoel

Eergisteren op Interessante Tijden toonde ik al dat de grafiek die CBS (2015) met PBL produceerde over ‘boeren-landvogels‘ geen product van wetenschap kan zijn, (wil tot kennis) maar van de Wil tot Macht (politiek) vergelijkbaar met PBL haar Sjoemelnatuur.

De grafiek toont ook geen daadwerkelijke populaties, maar statistisch bewerkte index-cijfers door CBS (Arco van Strien met zijn TRIM-model).

Nieuwe weidevogel die in aantal verachtvoudigde telt niet mee?

Die index-cijfers suggereren voor de leek exactheid van wetenschap en hardheid van gegevens. Terwijl data op zijn best gebrekkig en vaak zelfs verzonnen/gefabriceerd zijn (via Van Strien’s TRIM-model, dat uitgaat van een gelijke kwaliteit van waarnemers en trefkans)

Ook leidt het meetkundig middelen van data van verschillende kwaliteit, spreiding en hardheid tot een vertekend beeld. Dat is de statistisch-technische kant van de zaak.

…DE boerenlandvogel van Friesland; de buizerd, die telt CBS niet mee…Terwijl hij wel van invloed is op de AF-name van andere boerenlandvogels

Zoals reeds uitgelegd: Vier gebruikte truuks maken deze grafiek op zijn best misleidend, door de wijze waarop data zijn bewerkt en gepresenteerd worden, zodat ‘verandering’ automatisch ‘verslechtering’ lijkt.

Van belang is nu vooral het hoofdstukje ‘kersen plukken’ en ‘valse concreetheid’: pretenderen dat je ecologisch relevante informatie toont, terwijl je een statistisch verzinsel presenteert.

Voor eventuele effectieve natuurbescherming heb je dus ook niets aan die grafiek hierboven. Omdat de grafiek biologisch niets-zeggend is.

‘Gij zult geen vals getuigenis geven’ (Gebod 9)

Zo selecteren ze naar eigen smaak 27 vogelsoorten, waarvan landelijk geschatte trends bestaan in broedvogel-populaties. Die schattingen kunnen een onnauwkeurigheids-marge van wel 100 procent of meer hebben.

Want het zijn amateurs en vrijwilligers die data voor vogels incidenteel en niet homogeen verspreid over Nederland verzamelen. Je hebt her en der wat vrijwilligers en hobbyisten met een voorkeur voor hun eigen favoriete natuurgebiedje, die af en toe wat nestjes zoeken. Als ze dat al doen.

Van ieder van die potpourri aan soort-trends bakt het CBS een index-cijfer. Dat is een statistische bewerking om al die 27 trends met broedvogel-gegevens van verschillende kwaliteit op 1 hoop te kunnen gooien.

Je kunt het maken van een index-cijfer zien alsof je een geldwaarde geeft aan verschillende producten. Zodat een hoeveelheid getelde schemerlampen/grutto’s uit de Ikea 50 euro kost in 1990, en een hoeveelheid in tonnen gewogen dadels/geelgorzen uit Libie ook 50 euro kost in 1990.

….Wietse inspecteert de boekenkast en ziet Darwin staan. Daar weten ‘natuurbeschermers’ nog steeds geen raad mee….

Je zet kortom een absolute grootheid (iets dat ‘echt bestaat’) om in een relatieve rekenwaarde, een relatieve waarde die je onderling kunt middelen. Zo suggereer je tegelijk een gelijke hardheid van data, en gelijkwaardigheid van data-verzameling per soort.

Vervolgens zou door ‘intensivering van landbouw’ vanaf 1990 dat rekenkundig gemiddelde (dus de relatieve waarde, het index-cijfer van 27 soorten) het hoekje omgaan. Een van die 27 soorten is de torenvalk. Die is tot ‘boerenlandvogel’ gemaakt, terwijl de Werkgroep Roofvogels Nederland stelt, dat hij in alle mogelijke habitats voorkomt:

Torenvalk volgens werkgroep Roofvogels Nederland (WRN): hoezo ‘boerenland’-vogel?

Dus het CBS maakt een meetkundig gemiddelde van soorten die in een veelheid aan habitats voorkomen, Die bombarderen ze tot ‘boerenlandvogel’, soorten wiens voorkeuren voor voedsel vaak niets met elkaar van doen hebben…

… of wiens achteruitgang te maken kan hebben met de toename van de ander. (de een zijn dood…)

Zie hieronder de gebruikte soorten. Daar staan overbekende zorgenkindjes en echte weidevogels als de grutto en de partrijs die wel lijden onder hyper-intensivering. Maar die soorten lijden ook onder toenemende predatie.’

Zoals door buizerds, ooievaars en reigers. Die typische vogels van het vroegere weideland, staan vermengd met parkvogels, heidekneuters en watervogels. Daarvan is het op- en neergaan van populaties op zijn best in raadselen gehuld.

waarom de ooievaar niet, de grauwe gans niet maar de slobeend wel, de zomertortel wel maar de turkse tortel niet: kersenplukken heet dat

Waarom is een zomertortel (parkvogel) of een spotvogel (parkvogel) een ‘boerenlandvogel’ en turkse tortel dan weer niet? Waarom de grauwe gans niet meetellen, maar de slobeend wel?

Dat heet ‘kersenplukken’: trends gebruiken via selectie van soorten die in je vooropgezette boodschap van pas komen. Ze kiezen meer soorten die afnamen in aantal, dan soorten die toenamen. Dus de eigen smaak veroorzaakt de ‘trend’.

Vogels veranderen van habitat en gedrag.

In 1900 kwamen in Nederland nog geen kuifeenden voor. Nu anno 2017 broeden ze in het boerenland. De buizerd was in 1975 nog bosvogel, maar is nu weidevogel.

DE achteruitgang van DE boerenlandvogels? 1 uniforme oorzaak suggereren en ‘verandering’ als ‘verslechtering’ presenteren

Ook suggereert CBS/PBL op deze manier, dat bijvoorbeeld de torenvalk en zelfs de roek last heeft van de zelfde trend als de grutto (‘de intensivering’).

…de roek is volgens CBS ook al ‘boerenlandvogel’ die door ‘de intensivering’ achteruit zou gaan? Een kolonie-broeder en alles-eter…

Maar wat heeft de trend van een veldmuizen-eter (torenvalk) die vooral in nestkasten broedt en een kolonie-broedende alles-eter (roek) nu te maken met een weidevogel die ook last heeft van toename van grond-predatoren (vos, bunzing) en toename van vliegende predatoren (reiger, ooievaar, buizerd)

De grafiek is dus ecologisch betekenisloos. Dat is truuk 2: valse concreetheid. Je suggereert het weergeven van een biologische grootheid, iets dat echt bestaat. Maar je toont een statistisch verzinsel.

‘Boerenlandvogel’ (niet meegerekend door CBS) die het ook spectaculair goed doet sinds 1990

Een bepaalde trend van 1 vogelsoort kan landelijk gezien best kloppen. We noemden die grutto al.

De torenvalk komt sinds (Sovon Vogel-)Atlasperiode 1998-2002 in 18-20 procent minder atlasblokken voor, hij verdween voornamelijk op zandgronden en in bosgebied. (dus niet ‘boerenland’)

De soorten die je vervolgens – naar eigen smaak- niet verkiest tot ‘boerenlandvogel’ bombardeert maar die wel (ook) op boerenland leven, die zijn even belangrijk voor de uiteindelijke vorm van je grafiek, als de soorten die je wel kiest.

Een belangrijk voorbeeld daarvan is de buizerd. Die is via predatie en concurrentie mede verantwoordelijk voor het verdrijven van die torenvalk van het boerenland.

…koloniseerde het weidegebied: screenshot Sovon Vogelonderzoek 14-11-2017, 16:15

De buizerd werd de nieuwe weidevogel van Nederland. De Sovon Vogelatlas van 1973-77 vermeldt dat er 1650 broedparen werden geteld. Toen was de buizerd afwezig op de Waddeneilanden en in vrijwel het gehele weide/agrarisch gebied.

Nu zijn er wel 8-10 duizend van.

…mijn arme Wietse is misschien wel door een buizerd gekeeld. Na een week kwam hij niet meer terugvliegen

De torenvalk is voor broeden volledig afhankelijk van mensen via boerderijen en nestkasten. Terwijl die buizerd zelf nesten bouwt en overal terecht kan.

En als die buizerd- die 6 muizen per dag vreet- wel voedsel vindt, dan kan het onmogelijk zijn dat er enkel ‘door veranderingen in de landbouw’ plots wat minder torenvalkjes zijn, die ook muizen eten. Eerder kan er een verband zijn tussen de buizerd-explosie (= concurrentie-toename) op het boerenland en de afname van torenvalkjes.

Nest jonge buizerds boerenland Sexbierum in populier. De buizerd bouwt zelf nesten, de torenvalk is afhankelijk van nestkasten en kraaiennesten

Torenvalken verdwenen bovendien vooral van de zandgronden en bosgebied, net als boomvalken. Daar loopt ook de havik iets terug in aantal, zegt men.

Daarnaast kun je ook bij de torenvalk het begrip ‘data’ met een zak zout nemen. Er zijn bij de torenvalk alleen lokale adhoc studies van liefhebbers en amateurs, losse indrukken van vogel-liefhebbers, geen langjarige tijdreeksen met provinciale dekking.

…de buizerd bouwt zelf zijn nest, en eet daarnaast (jonge) torenvalken

En schattingen van broedparen hebben een onzekerheidsmarge die groter is dan het aantal geschatte paren zelf. De hier besproken bezwaren zijn een fractie van wat er nog meer aan de hand is. Daarover in opvolgende afleveringen meer.

…Wietse, in memoriam

…en dan is Nederland nog het land dat samen met de Britten over de beste populatie-gegevens van vogels ter wereld zou beschikken. Het is gebakken lucht, die data van vogels, een indruk. En neem dan de geelgors, die boerenlandvogel lijkt het in NL plots beter te doen.

Dat moet dan ondanks ‘duurzaam’ zijn….

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *