Nu de klimaataflaten-handel bloeit en de Heilige Linkse Kerk haar banvloek sprak over de halogeenlamp, duikt Interessante Tijden in de Reformatie-historie. Wat leren klimaatketters nu van die 500 jaar oude strijd voor gewetens-vrijheid tegen Europees federaal gezag?

Vandaag Menno Simons uit het Friese Witmarsum, ons enige reformatorische export-product, die de kampioen der duurzamen blijkt inclusief biologische landbouw en offgrid-lifestyle. De hardcore-variant van Zuurzaamheid bedoelen we dan, in afwachting van de Eindtijd.

Zeg maar de radicale vleugel van Groen Links (fusie van Evangelie-radicalen en Communisten). Plastic-broodzakje-hergebruikers die op een zuur roggebroodje huttenkaas de Benefietmarathon lopen voor onderdrukte klimaatfeministen in Uganda.

Wat Evangelie-radicalen en Communisten delen is dat ze allebeide leven in een soort eindtijd-verwachting, waarbij ze zelf De Bekering/De Transitie/De Revolutie forceren. Een aanrader ter duiding is hier ‘Black Mass’ van John Gray.

Alleen hebben de wederdopers van Menno Simons dus een karaktertrek die de atheistische massamoordenaars der communisten zo missen: ze zijn radicaal pacifistisch. De Gebroken Geweertjes dus.

Eerder bespraken we al de Fransman Johannes Calvijn, die de meeste invloed op Nederland had: wij zouden een ‘Calvinistisch’ landje zijn. En we behandelden natuurlijk Maarten Luther, die heetgebakerde Duitse provinciaal met zijn 95 stellingen, die ’t niet zo op de Joden had.

Menno Simons is onze enige echte ‘homegrown‘ reformator. Die werd in het buitenland beroemd, maar bij ons een beetje verguisd. Al leeft zijn chiliasme (geloof dat Eind der Tijden naakt in eigen leven) voort bij de moderne Milieubeweging.

Blijkbaar geldt dus voor de Reformatie ook dat ‘wat van ver komt’ lekker is, en is een profeet in eigen stad niet geliefd.

Mennonieten in diaspora
Menno Simons zijn populairste geschrift (in het buitenland) is De Nieuwe Geboorte (The New Birth) uit 1537. Dat is een oproep tot radicaal ander leven (soberheid, opoffering) en pacifisme, echte zuurzaamheid. Op Mennosimons.net vind je een literatuurlijst met 40 van zijn geschriften.

Op het web vind je verder een Web-magazine in de VS ‘The Mennonite‘, omdat de meeste Mennonieten nu in Noord Amerika wonen.

Op Christianity.com vind je een zevenmijls-laarzenverslag van zijn leven als ‘vluchteling’ van het geloof. Net als Maarten Luther was Simons vogelvrij verklaard door Keizer Karel V.

Simons ligt in Duitsland begraven bij Bad Oldsloe tussen Lubeck en Hamburg. Daar stierf hij in wat de Mennokate heet (hun monument stelt dat hij al in 1559 stierf), en dat is nu een museum. Daar bij de Mennokate kwam Simons terecht, nadat hij zijn hele leven op de vlucht moest vanwege zijn ongeloof in de Katholieke (staats-)kerk.

Dat leven in Diaspora zou ook voor zijn volgelingen gelden.

Menno zijn volgelingen – de Mennonieten- zwermden uit over de hele aarde op zoek naar een veilig plekje voor hun geloof. En met name in de Verenigde Staten leven nog honderdduizenden Anabaptisten.

De beroemdste daarvan zijn de Amish: de baardmensen met strohoed in Pennsylvania die zich nog via paard en wagen verplaatsen. Daar kun je lacherig over doen, maar de filosofie er achter hoeft zo gek niet te zijn. Dat je kritisch kijkt naar de laatste gadgets en blingbling en je afvraagt: ‘verrijkt dat mijn leven wel’.

Of wil je de hele dag wat op je mobieltje kijken of iemand op Facebook je wel leuk vindt?

Toen ik Hawk Mountain in Pennsylvania bezocht als stagiair (in buurt van Allentown) kwam ik ook een familie wederdopers tegen met die typische hoeden en baarden bij de mannen, en die doperse ‘battledress‘ voor de vrouwen met lange rechte rokken.

Hartstikke aardige mensen.

Die riepen meteen ‘oh Menno Saaimens!’ toen we aan de praat raakten over mijn Friese komaf. Menno is dus beroemd mondiaal. Maar dikke kans dat de meeste Nederlanders ‘m nauwelijks kennen, laat staan iets van Menno gelezen hebben.

Simons kreeg hier in Nederland nooit echt duurzaam voet aan de grond met zijn leer van doop voor volwassenen en radicaal pacifisme: Mennonieten weigeren militaire dienst uit gewetensbezwaar.

Pas in 1860 konden ze hier in Witmarsum IN het dorp hun kerkje openen.

Daarvoor moesten ze wat in het weiland in een oud gebouwtje hun dienst houden. Op die plek vind je nu het Menno Simons-monument. En voor 1795 (toen de Fransen met Nederlandse Republikeinen hier de ‘Bataafse Republiek’ stichtten) hadden ze hier schuilkerkjes, zoals in het nabijgelegen Pingum.

Want het Protestantse gezag had ’t ook niet op die wederdopers.

Christen-Salafisten
Hoe dat pacifisme zo’n heet hangijzer bij Mennonieten werd, dat heeft direct met de ervaringen te maken die Simons had met een soort ‘christen-salafisten’ in zijn tijd. Geradicaliseerde Wederdopers wilden het koninkrijk van God met geweld op aarde stichten, nadat ze in religieuze extase raakten.

Ze zagen (net als Maarten Luther) de Eindtijd in hun tijd al naderen. Net als de Milieubeweging, haar onfeilbare Linkse Media en Het Gezag (Klimaatwet) nu: tenzij we de hele Westerse maatschappij ruineren. (De ‘Transitie’/bekering) zal Klimageddon komen… Ook Zweden heeft nu haar eigen Klimaatwet.

Op Paasmaandag 1535 raakte die groep ‘Christen-Salafisten’, Friese ‘dopersen’ slaags met 200 soldaten bij het Friese dorpje Tzum. Die soldaten sloegen ze van zich af, en ze braken door naar Hartwerd om daar alle monniken uit het Oldeklooster te jagen. Ze verschansten zich er, en hielden 8 dagen stand tegen een legermacht.

Die revolutionaire fase van het Friese doperdom, eindigde voor 50 ‘dopersen’ op het schavot. In plaats van dat zij de Wederkomst al op aarde konden zien.

Op 10 mei 1535 was het op De Dam in Amsterdam raak: Dopersen raakten daar in religieuze extase, maar werden door ‘het gezag’ met musketten neergemaaid.  Die zagen de bui al hangen.

Een jaar daarvoor op maart 1534 hadden Dopersen onder leiding van hun geestelijk leider Jan van Leyden de stad Munster op die wijze vreedzaam overgenomen: door van de openbare ruimte een soort religieus festival te maken.

Of daar ‘met een Jantje van Leiden je er vanaf helpen’ vandaan komt…

Zij doopten Munster tot ‘Het Nieuwe Jeruzalem’ en wachtten tot Jezus op aarde zou komen om hun mee te nemen.

Maar anderhalve maand later maakten Bisschoppelijke soldaten in Munster een wreed einde aan deze uit de hand gelopen EO-dopersendag. Dat werd een slachting.

Simons dacht als Fries ‘moat dat no sa mal’. Hij predikte in 1535 tegen die gewelddadige evangelisering in Friesland (en Amsterdam) onder de titel ‘de godslastering van Jan van Leiden’. En van die preek stamt dus het pacifisme van de Mennonieten; de andere wang toekeren.

Tot de wederkomst zouden zijn volgelingen beter een spaarlampje draaien, alvorens zij Het Licht zouden aanschouwen.

Simons was niettemin voor zijn tijd een echte ketter. Hij was als priester opgeleid, maar werd bedorven toen hij (stiekem) werk van Luther in handen kreeg in Witmarsum. Die heetgebakerde Duitser stelde dat er geen wereldlijk gezag over je geweten kon beslissen, alleen de Bijbel was maatgevend.

En dat was nu precies wat Simons wilde horen.

Charismatisch prediker
Bij zijn priester-opleiding had Simons volgens de overlevering nooit 1 maal een bijbel gelezen, ze kregen alleen filosofie, Latijn en wat Grieks. Maar vervolgens las Simons met rode oortjes het Nieuwe Testament, en hij dacht; ‘F*ck de kerk’, maar dan op zijn 16de eeuws. Dat je het roer radicaal in je leven om wilt gooien.

Simons zou gaan twijfelen aan Katholieke doctrines, het pauselijk gezag, en brak met die kerk. Origineel was dat in die tijd niet, het was bijna mode om De Kerk vaarwel te zeggen en je eigen geloof te ontwerpen.

Dat vaarwel zeggen naar De Paus en Rooms gezag deed de Engelse koning immers ook in 1528 met zijn Anglicaanse Kerk.

Waren Calvijn en Luther echte geleerde Bijbel-tijgers, Simons was vooral een charismatisch boeren-prediker, steeds rondreizend, op de vlucht om aan ‘het gezag’ te ontkomen van Keizer Karel V.

Die had 1525 Luther al in de ban gedaan. En zo zette die Keizer na 1535 een prijs op Simons zijn hoofd. Ook wie hem zou huisvesten zou zware straffen riskeren.

Wanted, Dead or Alive, Menno Simons.

Al die oproerkraaiers, die het geloof gebruikten om zich van zijn gezag los te weken. Daar had Karel V het niet zo op, want hij had Friesland nog maar net in handen gekregen in 1498. Daarvoor hadden de Friezen zich min of meer onafhankelijk van ander gezag opgesteld.

We spreken in 1535 (Menno’s tijd) over de tijd vlak na Friese vrijheids-strijder Grutte Pier uit het nabijgelegen Kimswerd, die tegen de Saksen vocht en de Hollanders. Het rommelde overal, dus daarom dachten mensen ook: de eindtijd komt.

Erfzonde: ‘Papa, ik lijk steeds meer op jou’ (Stef Bos)
Menno Simons was een zogenaamde ‘wederdoper’, wat ook wel Anabaptisten heet. In Zwitserland had je de Reformator Zwingli, en daar splitsten zich weer Anabaptisten van af.

Bij de katholieke kerk werd je gewoon als kind gedoopt, en daar zat ook een filosofie achter.

Stel dat je vroeg overlijdt- en baby’s sneuvelden toen in hun eerste jaar nog bij bosjes- dan zou je ongedoopt niet linea recta naar de Hemel kunnen.

De erfzonde kleeft dan nog aan je.

Wie daar niet mee bekend is: ‘Erfzonde’ betekent dat je door geboorte belast bent met de misstappen die de eerste mensen op aarde begingen, Adam en Eva. Ook dat concept is niet zo bizar als seculier fundamentalisten je wijsmaken.

Je kunt het ook zo zien: je ouders dragen hun eigen imperfecties aan je over, zoals hun ouders dat op hun beurt ook deden.

Als naieve jongeling denk je ‘ik ga het helemaal anders doen wanneer ik kinderen heb’. Maar niet veel later moet je met Stef Bos dan constateren: ‘Papa ik lijk steeds meer op jou’.

Je moet bij ‘religieuze’ ideen nooit denken ‘haha dat zijn maar religieuze ideeen’. Ze slaan altijd op de menselijke geest, hoe mensen denken, doen en voelen.

Ook jij draagt zowel goede als slechte eigenschappen op je kinderen over, ook al geloof je met de beste wil van de wereld het zo goed te doen. Dat onbedoeld overdragen van slecht gedrag is de erfzonde.

En bij kinderdoop ben je die erfzonde dus (al was het maar symbolisch) een stapje voor. Een geruststelling voor iedereen die leeft in het besef van de eigen sterfelijkheid. Dus zo gek is dat toch niet van die katholieken gedacht?

Pas bij volwassenheid je geloof kiezen
Simons vond dat je pas als je volwassen bent kunt kiezen om christen te worden, je te laten dopen. Dat je als kind van je ouders niet meteen al een abonnement op het Wereldnatuurfonds krijgt.

En via het linkse massa-onderwijs in de Onfeilbaarheid van de Heilige Milieubeweging en haar Linkse Media als het NOS-opiniejournaal wordt onderwezen.

Maar dat je als volwassene zelf keuzes kunt maken op basis van eerlijke informatie.

Vervolgens moest dan aan je levensstijl ook te zien zijn dat je christen was, aldus de Anabaptisten/Wederdopers. Dat je sober leeft en zelfopofferend bent. Een beetje het Energielabel A van het christelijk geloof, iedere naad dicht geisoleerd.

En dat je dan niet wat praat over ‘het klimaat’ terwijl je net als Ed Nijpels zelf Energielabel G hebt en de hele wereld rondvliegt van duurzaam banket naar klimaat-congres, zoals Maas Goote, Hugo von Meijenfeldt en al dat duurzame tuig van D66 of erger.

Menno Simons zijn idee ondermijnde het gezag van de Katholieke Kerk.

En daarmee dus het wereldlijk gezag, dat door die kerk werd gelegitimeerd. Dus werd Simons overal waar hij kwam vervolgd door de Overheid, ook wanneer je Simons zou huisvesten liep je het risico dat je kop er af ging.

Nu is er in Witmarsum nog een expositie ‘Menno Simons Groen‘. Op hun website lees je veel meer over de autarkische landbouwers-kant van de Mennonieten, daar kwam ik nu helaas niet aan toe: harstikke boeiend.

Menno Simons zijn volgelingen zouden kampioen Zuurzaamheid worden, deels noodgedwongen.

Steeds moesten ze op de vlucht. Bijvoorbeeld wanneer zij  weigerden om in dienst van een leger te gaan in het land waar ze bivakkeerden. Zoals toen de Sovjets in Rusland aan de macht kwamen (1918) en de Mennonieten dwongen om zich als soldaat te registreren.

Toen maakten die communisten wel 10-20 duizend Mennonieten een kopje kleiner. Een deel van hen trok dan ook met de Wehrmacht in 1943 uit Rusland terug. Op de expositie Menno Simons Groen las ik dat de Nederlandse regering die gevluchte Mennieten doodleuk weer aan de Sovjets uitleverde.

Wanneer ze op de vlucht gingen, naaiden ze soms zelfs graankorrels en zaden voor hun akkers in de kleding. Zo moesten ze in vreemde landen opnieuw beginnen, het wiel van autarkisch leven en biologische landbouw opnieuw uitvinden in de nieuwe omstandigheden.

Van Siberie tot Paraguay, overal kwamen ze terecht.

En zij werden dus ‘duurzaam’ in de zin van ‘autarkisch en zuinig leven’. Voor jezelf zorgen als gemeenschap, los van de zondige maatschappij wachtend op de Wederkomst.

Na een half millennium wachten lijkt het dan nu toch echt zo ver: Klimageddon naakt, tenzij we allemaal onder de Klimaatwet voor onze CO2-zonden boeten. Weg met die halogeenlamp.

Toon vandaag nog je Deugzaamheid en informeer net als het linkse NOS-opiniejournaal bij het volledig betrouwbare en neutrale Milieucentraal hoe ook jij je op De Wederkomst kan voorbereiden.