God zoeken in het Friese Kloosterland….

De ‘Weard’, het Norbertijnse nonnenklooster van Morra stond op deze heuvel

Voor de zondag vervolgen we eens weer de meditatieve reis door het Friese Kloosterland. Daar ontdekten we dat eigenlijk iedereen ‘onder de rivieren’ woont. Want zelfs Noord Friesland heeft haar eigen rivier: De Paesens, die uitmondt bij Paesens Moddergat, en hij begon bij de Dokkumer Ee.

Die rivier door het herfstige kleiland op de grens van zee en land, brachten we in beeld op reis naar het Nonnenklooster Weerd bij Morra, dat ook bekend stond als Marienbos. Zo hebben we volgens mij nu alle Friese rivieren ook geportretteerd, de Boorne (De Friese B met haar 5 namen), de Tjonger en Linde hadden we al in de pocket.

Op weg naar het klooster ‘Weerd’

De Peasens met schaapherder

Het bijschrift zegt genoeg

De herder op zijn Quad bij Hantumeruitburen

Al die Friese rivieren eindigen weinig glorieus op een dam, zo ook de Peasens die door het noordelijke kleiland kronkelend bij Peasens Moddergat doodloopt.

Marienbos was het nonnenklooster van de Norbertijnen dat in 1572 door de Watergeuzen werd vernietigd, toen de Reformatie door Europa raasde. Dankzij die woelige strijd om macht, gelegitimeerd door een ‘nieuw’ geloof,  is van de abdij zelf niets meer te vinden. Je treft enkel nog een heuvel van ongeveer 2 meter hoog boven het maaiveld. En een bos, dat de bewoners van het gehuchtje Weard uit de wind houdt.

Het nonnenklooster Marienbos was dus van de zelfde kloosterorde als van het Marienberg-klooster bij Klooster-Lidlum dat ik beschreef bij ‘Claustrofilie, de aantrekking van afzondering‘.

Dit klooster ligt zelfs in de periferie van Fryslan boven Dokkum, vlakbij Hantum waar een Tibetaans klooster is gevestigd sinds de jaren ’70, voor ‘boerdisten’ zeg maar…Friese Boeddhisten. Dat bezochten we vorig jaar al.

Klooster in het vizier

Op deze heuvel

Je kunt het relief nog zien, het enige restant van de Abdij

Recht op het koetshuis aan, het witte huisje

Twee bewoners van het oude koetshuis van het klooster nodigden me gastvrij uit voor een kop koffie. Ze waren verhuisd uit de Friese Wouden (het singellandschap) vanwege overlast door de Centrale As, de 4-baansweg die Dokkum op de vaart der volkeren moest aansluiten, zeg maar de Betuwelijn van Het Noorden.

Met die bijna mystieke wildpassages als een ‘Vleermuis-flyover’ er overheen, om de vernietiging van meer dan 1000 hectare natuurlijk landschap te compenseren.

.Vleermuis-flyover bij Centrale As, een bijna mystiek modern kunstproject

Maar dankzij die weg, rij je nu als een mes door de boter naar Dokkum. En dan is plots ‘Weard’ ook niet ver meer, tussen Dokkum en Lauwersoog. Zo zie je maar, hoe een ‘belang’ je perspectief op de wereld kleurt. Als automobilist die op wil schieten kijk je anders naar een ‘mooi’ landschap dan als bewoner. Of als lokale bestuurder die ‘asfalt’ met ‘vooruitgang’ associeert, bezorgd over economische krimp.

Een hele prestatie voor die bestuurders: het lukt niet ieder plaatsje van 13 duizend inwoners (hier: Dokkum), om voor meer dan een half miljard euro een eigen snelweg te krijgen, die zich nooit zal terug betalen.

Een half miljard euro voor 2 minuten tijdwinst voor 13 duizend mensen uit Dokkum: de Centrale As.

Iedereen is het eens: wat is veel historisch landschap vernield voor die weg. Zo zongen beide koetshuis-bewoners nog met Friese Fado-zangeres Nynke Laverman de ‘Waldsang’ mee, als melancholische afscheidslied van door een bestuurlijke oligarchie genegeerde bewonersklasse, die hun ‘Groene Alternatief’ (rondwegen rond dorpen, 2-baans) genegeerd zagen.

.. voor ‘dat stomme rotjild‘…

Maar laten wij de ‘Sintrale As‘ niet verder zwartepieten, hij ligt er nu en het is een mooi aangelegde weg. Opdat wij er in godesnaam dan ook maar gebruik van maken, op weg van nergens naar helemaal nergens. Als de jeugd uit Noord Friesland weg wil trekken, kunnen ze dat nu extra vlot doen. 🙂

…binnenkort

Het stel van het koetshuis zong beide in het Bonifatius Ensemble, en ze bereiden een voorstelling voor die ‘De Ziel van het Landschap’ heet.

En dat is ook precies wat ik via fotografie zoek, ‘Soulscapes’, waar nu het wetenschappelijke boek ‘Landscapes or Seascapes’ me hier bracht. De oude ziel van Friesland, het grensland tussen zee en land in, kleigrond waarbij de kloosters zo’n belangrijke rol speelden in de cultivering tot ‘Grazige Weiden’.

En dus de aanblik tot de dag van vandaag.

De strijd van de monniken tegen de natuur, inclusief de eigen menselijke natuur, via gebed, oefening en gezang kregen ze van de eigen natuur de scherpe kantjes af. Een inspanning die je levert om zo de beschaving op hoger plan te tillen. Gevoed door de Bijbelse Cultus van Het Woord, de Logos. God als redelijk wezen, in tegenstelling tot de wispelturige Heidense natuurkrachten, die ook geen geschreven bronnen nalaten.

Ora et Labora, Bid en Werk..

Het Marienbos

Wantrouwige bewoner wacht af, wat mot je hier

Eindeloze weidsheid

Herfstige boerderij 

Zo combineert Interessante Tijden graag een stukje studie, kennis met het creatieve, arbeid (inspanning) en inspiratie (wat je wordt ingeblazen danwel aan komt waaien).

Die foto’s van het kloosterland combineren we even met de vaste zondagspreek, waarin we de Psalmen vervolgen. Vandaag Psalm 20, een ‘bede voor de overwinning’. Zoals vaker gezegd, dien je Psalmen te zingen of hardop te zeggen als Poezie, niet als een moderne internetlezer die even diagonaal ‘scrollt’.

Laat staan dat je de Psalmen kritisch leest, zoals je ook een wetenschappelijke tekst bekijkt. Dan krijg je wel eens het ‘pffff alweer het zelfde‘-gevoel, of ‘ach wat een flauwekul, geloofden ze dat nu zelf‘? Gauw er even doorheen rossen. Laten we eerlijk zijn. Weer zo’n bede tot een oorlogsgod, of die hun kant kiest bij de volgende genocide-operatie van Borderline- David.

Abonneer je via Epoque.media, zes tientjes voor 4 boekwerken per jaar

Op de riemkoppel van de SS stond immers ook ‘Gott mit Uns‘. Bovendien, werden al deze Friese kloosters met de grond gelijk gemaakt, platgebrand en geconfisqueerd, bijvoorbeeld door de Watergeuzen, omdat een nieuwe stroming, de Reformatie van Luther en Melanchton claimde dat God aan hun kant stond.

En niet aan de ‘Paapse’ kant… Opnieuw: je belang kleurt je perspectief.

Zo zouden kloosters plots ‘onbijbels’ zijn volgens de Reformatoren, het geschreven woord werd door hen tot afgod gemaakt (zie ook mijn artikel daarover in Epoque nr 4.) Terwijl in het meer mystieke Orthodoxe christendom de Bijbel 1 van de 3 fundamenten is van het geloof, naast de Traditie en de Kerk met haar sacramenten.

Dus niet het enige gelijk.

Meer ruimte dan ruimte zelf

Wanneer je al 40 jaar in een seculiere maatschappij leeft, en het seculiere leven inademt en uitblaast, dan denk je nu eenmaal automatisch wat Bijbel-kritisch. Dus moeten we soms even de moderniteitsknop omzetten, en de tekst gewoon zichzelf laten zijn. De Bijbel moet zelf tot je spreken, zonder filter.

Hier is Psalm 20:

De Heere antwoorde u den dage der benauwdheid, de naam van Jakobs God make U onaantastbaar;

Hij zende u hulp uit het heiligdom en ondersteune U uit Sion.

Hij gedenke al uw offers, en uw brandoffer achtte hij welgevallig. Hij geve U naar uw hart, en doe al uw plannen in vervulling gaan

Wi willen juichen voor uw overwinning, en in de naam van onze God vaandels opsteken;

..de Heere vervulle al uw begeerten. 

Nu weet ik, dat de Heere zijn gezalfde de overwinning geeft,

Hij antwoordt hem uit zijn heiligen hemel met de machtige heilsdaden uit zijn rechterhand.

Dezen beroemen zich op wagens en genen op paarden,

maar wij roemen in den naam van den Heere, onzen God.

Zij zinken neder en vallen, maar wij richten ons op en houden stand.

Oh Heere, schenk den koning de overwinning. Hij antwoorde ons ten dage dat wij roepen.

Eindeloos akkerland

De vetgedrukte zin kun je ook als vervloeking lezen, als ‘May your wishes be granted‘…. Al dat je begeert of meent te begeren kan uiteindelijk juist tot een geestelijke slavernij, verslaving leiden, het tegendeel van de Kloostergedachte en zelfs je ondergang.

Zo’n boeket van 20-jarige studentes, rood, blond, donker, met ronde appelbillen, vroeg of laat gaan ze vast op de zenuwen werken. 🙂 Plots zijn dan materiële zaken weer belangrijk, prestige, moet je populair gaan doen, toneel spelen. Niet voor niets claimen boeddhisten dat ‘verlangen’ de evenknie van ‘lijden’ is, en proberen ze daar dan immuun voor te worden.

Onbeweeglijk stilzitten.

Om iets te temmen dat ‘er uit’ moet, volgens de nihilistische opvatting van het moderne mens-zijn. Alsof je redeloos slaaf bent van chemie en atomen, de filosofie van het naturalisme.

Terwijl er een derde weg is die meer bij de oude Westerse traditie met haar Logos past: namelijk je scheppende energie omzetten, je kunt werken, zingen, schilderen, aanbidden, dansen, op pelgrimage gaan, zielsverwanten zoeken en vinden. Geloof is Verlangen, je zoektocht naar Gods volheid, heelheid, het ongecorrumpeerde.

En ook: Lekker de hort op, ontdekkingstocht, christenhond Trudy mee, op zoek naar de Heilige Graal die uiteindelijk voor je neus blijkt te liggen. En dat bewijst ook deze kloosterkweeste, die begon bij een voorliefde voor Abdijbier en Historie. Je reist langs Affligem, West Vleteren, Rochefort, Orval, Villers La Ville, komt bij de Abdij van Koningshoeven.

Abdij van Koningshoeven

Om er pas 10 jaar later achter te komen dat je op Friese kloostergrond werd geboren, en dat Fryslan ooit net als Noord Brabant was. Door en door katholiek, zodat je ook het landschap anders gaat zien. Zo herontdek je via de lens van de Middeleeuwen een nieuwe manier om Friesland en haar landschap te waarderen, om ‘het’ te zien.

Met een zekere afkeer van die gereformeerde maaiveld-zuinigheid, van ‘wai sssain ssso g’waon g’bleuv’n‘, dat je geestesarmoe als voordeel probeert uit te leggen, strijdend tegen een verholen minderwaardigheidscomplex. De Friezen waren juist NIET gewoon, het waren handelsvaarders en kruisvaarders die de wereld hadden verkend.

En anders is die lens van het Kloosterverleden een mooi excuus wat als pelgrim rond te zwerven, met de camera mee. Benut vooral de voordelen van een rusteloze ziel, je komt nog eens ergens!

Trudy de Christenhond

Wat de Psalm 20 betreft: het is waar dat je beter beroep doet op de Schepper van het Universum dan een afgod, opdat je operaties zullen slagen. Maar dan, aan het materiaal moet het ook niet liggen. Dus die wagens en paarden, het helpt wel of je in een pisrode Austin Healey mag rijden of een afgeragde tweede hands waar je constant de ANWB bij zou moeten roepen.

Zoals dat bij mijn eerste 2De Handsjes was.

Op dit moment niets te klagen over de eigen Clio Turbodiesel, dankzij lezers & donateurs tot mij gekomen.

Het kloosterland

De ironie wilde dat de bewoner van het koetshuis bij het CJIB werkte, en ik net een prent van 200 euro aan de broek kreeg van zo’n flitsmajoor.

Wanneer je zo’n zuinige diesel rijdt, die met gemak een kruissnelheid van 150 vasthoudt bij een verbruik van 1 op 17: dan wil het pedaal nog wel eens naar beneden zinken. Helemaal wanneer je dus in Friesland woont, en steeds net dat uurtje extra door die spuuglelijke Flevopolder met al die windturbines moet rijden om thuis te komen.

De horror, dat ons mooie Friesland dankzij de ‘Energietransitie’ net zo lelijk zal worden, een ontzield Landschap. Dat je net zo hard door Friesland moet vluchten.

Weer terug bij de Paesens

..hier hoeven wat mij betreft geen windmolens bij…

Dus zullen wij de klimazi’s met hun windmolens overwinnen.  Laten we bidden voor de overwinning op de Nijpelitaanse Klimaatmaffia. Moge de Heere Ed Nijpels ombrengen, verpletteren en verpulveren, hem op zijn kinnebak slaan: als ik even wat Psalmistische taal op de Vereniging Voor Dieven (VVD) mag loslaten, de goddelozen en nihilisten die de Mammon dienen.

Of je nu van de Watergeuzen bent of de katholieken, ze zullen mogelijk allebeide wat van hun gading gevonden hebben bij ‘Een Psalm van David’, zowel voor als na de strijd, na overwinning of juist in tijden van wanhoop.

Al dat Joodse oorlogsproza van hun gemythologiseerde koning David en zijn duizenden bijwijven, zo kun je verzuchten als modernistisch mens. Zoals we vaststelden: Niet alle Psalmen roepen beslist een sfeer van eerbied en ontzag op, omdat de Joodse God JHWH ook maar als oorlogsgod begon, die volgens Jack Miles (God a Biography) pas na Jesaja leerde wat ‘Liefde’ is.

Retraite Abdij van Orval; de (ommuurde) tuin als model voor natuurbescherming is zo oud als de beschaving zelf

Wij zijn meer vertrouwd met het godsbeeld, dat je dankzij de christelijke meer ge-Platoniseerde ( = ge-‘idee’-aliseerde) God kent, die representant van het ultieme Goede, Ware en Schone. Het Europese Christendom mengde zich mooi met heidense en Romeinse elementen tot een uniek geloof. Een geloof, dat de wereld voorgoed veranderde met de gift van ‘Vergeving’.

Waar alle culturen eerder enkel ‘zonde’ kenden, waarvoor continue offers gebracht moeten als bezwering.. Zoals je nu ziet bij de heidense Klimaat-cultus die het offer van ons landschap en gehele beschaving vraagt.

Regen en wind over de Holy Ground van Aalsum (boven Dokkum) waar Zeilmakers begraven liggen…

Die meer ongrijpbare God van het Westen, die bovendien geen grote Offers meer vraagt dankzij Christus, die kun je ook in het landschap ervaren, in een overwaaiende storm, een regenbui, een gevoel van verlating en eenzaamheid – kern van het Monastieke ( = eenzame) dat je juist als schoonheid kunt beleven, Eenheid met God, een Stilte en verwondering tegelijk.

In de Ziel van het Landschap huist God, hier en nu bij de Friezen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *